بر اساس حکم جدید رئیس‌جمهور، عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست شد. این در حالی است که حوزه محیط‌زیست با چالش‌های بسیاری رو به روست که باید رئیس جدید برای ساماندهی آن برنامه ویژه ای داشته باشد.
اسماعیل کهرم، کارشناس محیط‌زیست، درباره اولویت‌های رئیس جدید سازمان حفاظت از محیط‌زیست در گفت‌وگو با «آرمان» می‌گوید: حفاظت و صیانت از تالاب‌ها، رودخانه‌ها و جنگل‌ها، مبادرت به جنگلکاری در اطراف نقاط حساس مانند اهواز و رسیدگی به معاش محیط‌بانان باید از اولویت‌های برنامه سازمان محیط‌زیست باشد.
از منظر شما خلأهای موجود در سازمان حفاظت محیط‌زیست در دولت یازدهم چه بود؟
مساله این است که سازمان حفاظت محیط‌زیست در دولت یازدهم از نظر منابع مالی تهی بود. هر دفعه که خدمت خانم دکتر معصومه ابتکار، رئیس سابق سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌رسیدم، ایشان از نداشتن بودجه و اینکه دستشان بسته است گله داشتند. از سوی دیگر، ما لایحه تقویت معیشت محیط بانان را حدود ۱۰ ماه پیش به مجلس محترم ارائه دادیم، ولی هیچ‌اتفاقی نیفتاد و بی‌نتیجه ماند.
من شنیده ام که آقای عیسی کلانتری، رئیس جدید سازمان حفاظت محیط‌زیست در دولت دوازدهم، پیش آقای روحانی رفته و اعلام کرده است که نمی‌‌تواند با این بودجه‌ها سازمان حفاظت محیط‌زیست را بگرداند. همچنین به محیط‌بانان بیشتری نیاز است، چرا که ظاهرا بر اساس مطالعات مشخص شده که تعداد محیط بانان کافی نیست.
به عبارت دیگر تعداد محیط بانان در ایران حدود یک سوم یا یک چهارم استانداردهای جهانی است. بنابراین قطعا آقای کلانتری بدون مطالعه وارد این مساله نمی‌شوند و این خبر خوبی است، اما من فکر می‌کنم بهترین شخص برای سازمان حفاظت محیط‌زیست هنوز خانم ابتکار هستند. این را با قاطعیت عرض می‌کنم، ولی حالا که ایشان نیستند، آقای کلانتری وظایفی دارند که من با توجه به برنامه‌هایی که خانم ابتکار انجام دادند، عرض می‌کنم.اهم کارهای آقای کلانتری عبارت است از تقویت سازمان محیط‌زیست.
از این رو اگر آقای کلانتری موقعیت سازمان حفاظت محیط‌زیست را ارتقا ببخشد، بودجه لازم و اجازه استخدام محیط بانان جدید را بگیرد و معیشت محیط بانان را افزایش دهد اهم مسائل در سازمان حفاظت محیط‌زیست حل خواهد شد. اکنون سازمان حفاظت محیط‌زیست ضعف‌‌هایی از نظر مادی، تعداد کارکنان و تجهیزات لازم دارد.
برای مثال ما قایق به اندازه کافی برای شهرهای شادگان و بندرانزلی نداریم یا اصلا هواپیما نداریم که اگر نقطه‌ای آتش گرفت به موقع به محل برسیم. کاری که آقای کلانتری باید انجام دهد تقویت موقعیت سازمان حفاظت محیط‌زیست و به تبع گرفتن بودجه است.
توجه به محیط‌زیست باید در دستور کار دولت باشد، از این رو مشکلات این حوزه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مساله این است که مردم ما فکر می‌کنند از دست دادن مراتع به سازمان حفاظت محیط‌زیست مربوط است، در حالی که سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری سازمانی است که موازی با سازمان حفاظت محیط‌زیست فعالیت می‌کند و از بین رفتن مراتع دست سازمان حفاظت محیط‌زیست نیست، این مساله یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که مردم نمی‌بینند.
از سوی دیگر، مناطق تحت کنترل سازمان حفاظت محیط‌زیست (مناطق چهارگانه) از جمله پارک ملی، پناهگاه حیات وحش، منطقه حفاظت شده و بالاخره آثار طبیعی ملی که حدود ۱۰درصد از خاک کشور ما را تشکیل می‌دهند باید حفاظت شوند که با کمال تاسف این اتفاق نیفتاده است.
برای مثال در پارک ملی خارتوران که دومین پارک وسیع جهان است، ۲۵۰هزار راس گوسفند وجود دارد، در حالی که لازم است گوسفندان بیرون شوند. من توصیه می‌کنم آقای کلانتری توجه کرده و از پارک‌های ملی، مناطق حفاظت شده و... بازدید کنند و ببینند که اینها چه بهشت‌های بی همتایی روی زمین هستند که در اثر نبود بودجه به قهقرا رفته اند، آن‌چنان که پوشش گیاهی شان از بین رفته و به تبع حیات وحش خود را نیز از دست داده‌اند. مسائل و مصائب محیط‌زیست کشور چنین مواردی است که بارها به آن اشاره شده است.
با توجه به تغییر رئیس سازمان محیط‌زیست، رئیس جدید باید چه مواردی را در اولویت برنامه‌های خود قرار دهد؟
طی چهار و پنج ماه گذشته دیدید که ریزگردها به عنوان مساله محیط‌زیستی عملا موجب قطع برق و آب در اهواز شد. بنابراین مسائل محیط‌زیست آن‌قدر حیاتی هستند که باید به آن توجه ویژه شود. وقتی مساله ریزگردها به میان می‌آید، یعنی نتوانسته ایم منابع آبی را کنترل کنیم. بر همین اساس آقای کلانتری در زمینه ریزگردها باید اقدام کند.
همچنین حفاظت و صیانت از تالاب‌ها، رودخانه‌ها و جنگل ها، مبادرت به جنگلکاری در اطراف نقاط حساس مانند اهواز و رسیدگی به معاش محیط بانان نیز باید از اولویت‌های برنامه سازمان محیط‌زیست باشد. از سوی دیگر، در مورد آب‌های زیر زمین گفته می‌شود که آب استراتژیک است، یعنی راهبردی است و باید آن زیر باشد نه اینکه آن را بالا بکشیم و مصرف کنیم.
از این رو رئیس جدید سازمان حفاظت محیط‌زیست با این آگاهی‌ها باید آستین‌های خود را بالا بزند و اگر اولویت‌های محیط‌زیستی با تقویت موقعیت سازمان همراه باشد مطمئن باشید که چهار سال دیگر مردم از اقدامات او راضی خواهند بود.
آیا از نظر شما پیشنهاد آقای کلانتری به عنوان ریاست سازمان حفاظت محیط‌زیست در دولت دوازدهم شایسته است؟
دوباره تاکید می‌کنم برای ریاست سازمان حفاظت محیط‌زیست بهتر از خانم ابتکار فردی را نداریم. ایشان ۱۲سال ریاست سازمان حفاظت محیط‌زیست را بر عهده داشت و زمانی که سازمان حفاظت محیط‌زیست در دوره خانم جوادی و آقای محمدی خواب بود خانم ابتکار به شورای شهر رفت و کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران را به راه انداخت. در آن زمان ۷۰۰ بازدید، ملاقات و سخنرانی داشتیم و ایشان کفایت خود را نشان دادند.
هم اکنون شما از مردم بپرسید که دو وزیر را نام ببرند؟ قطعا یکی از آنها خانم ابتکار خواهد بود، در حالی که ایشان به واقع وزیر هم نبوده است! ایشان سطح سازمان حفاظت محیط‌زیست را به جایی رساندند که مردم متوقع شدند و چهره ایشان را برای همیشه به یاد دارند. حال از مردم بپرسید که رئیس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کیست؟ قطعا نمی‌دانند. خانم ابتکار با تلاش و سختکوشی خود را مطرح کرد و سازمان حفاظت محیط‌زیست را جلو انداخت، اما بنده معتقدم بعد از خانم ابتکار آقای کلانتری انتخاب خوبی است.
نگین باقری
- 15
- 6
