نرخ رشد جمعیت به پایین ترین رقم در تاریخ کشور رسید

صالح قاسمی پژوهشگر و کارشناس جمعیت در گفتگو با مهر، در خصوص کاهش شدید نرخ رشد جمعیت در سال ۹۹ گفت: نرخ رشد جمعیت یعنی تغییرات سالانه در شمار جمعیت یک کشور که متأثر از میزان تولدها، مرگ و میرها و مهاجرت است.

وی افزود: در خصوص مهاجرت آمارهای دقیقی نداریم اما در زمینه موالید و مرگ و میر باید گفت که این دو مؤلفه تأثیر مستقیمی بر موضوع کاهش رشد جمعیت دارند. در سال ۹۹ به واسطه شیوع کرونا میزان مرگ و میر افزایش یافت و از سوی دیگر شمار موالید کاهش یافت.

قاسمی تصریح کرد: این امر تأثیر زیادی بر روی نرخ رشد جمعیت گذاشت به طوری که این نرخ در سال ۹۵، ۱.۲۴ درصد بود اما در سال ۹۹ به ۰.۶ درصد رسیده است.

این پژوهشگر جمعیت با تأکید بر اینکه این نرخ رشد جمعیت در تاریخ ایران بی سابقه بوده است، عنوان کرد: متأسفانه در حال حاضر کمترین نرخ رشد جمعیت را در کشور تجربه کردیم و این زنگ خطر بزرگی برای ما محسوب می‌شود.

قاسمی گفت: پیش بینی می‌کردیم در سال ۱۴۲۰ الی ۱۴۲۵ نرخ رشد جمعیت صفر شود اما تغییرات سریع نرخ رشد براثر شیوع کرونا، سبک زندگی و مسائل فرهنگی این موضوع را زودتر رقم خواهد زد به طوری که تا ۱۰ سال آینده میزان رشد جمعیت کشور صفر و پس از آن جمعیت کشور کاهش می‌یابد.

وی با اشاره به راهکارهای مقابله با این معضل اظهار داشت: با توجه به تجارب جهانی در این موضوع، دو راهکار کلان پیش رو داریم. ابتدا راهبرد قانونی برای حمایت و افزایش فرزندآوری و سپس راهبرد فرهنگی برای ارزش گذاری فرزندآوری در جامعه.

این پژوهشگر جمعیت خاطرنشان کرد: کشورهای موفق دنیا در زمینه مقابله با کاهش جمعیت از جمله روسیه، سنگاپور، دانمارک، ترکیه و غیره با ارائه مشوق‌های اقتصادی و فرهنگی با کاهش جمعیت خود به طور جدی مقابله کردند و ما نیز باید از طریق بومی سازی این دو راهکار در این زمینه عمل کنیم.

قاسمی با اشاره بر طرح جوانی جمعیت و تأثیر آن بر مقابله با کاهش جمعیت کشور ادامه داد: این طرح در صدد اجرای همین دو راهبرد است و مشوق‌های خوبی در آن در نظر گرفته شده است. طرح جوانی جمعیت که اواخر اسفندماه سال ۹۹ در مجلس به تصویب رسید دارای ۷۲ ماده است که در حال حاضر تنها قانون در دسترس ما در زمینه مؤلفه جمعیت است.

وی با اشاره به برخی مشوق‌های این طرح برای افزایش فرزندآوری عنوان کرد: از جمله موارد مدنظر در این طرح وام تولد فرزندان، معافیت مالیاتی، وام مسکن برای تولد فرزند، کمک هزینه‌های تحصیلی و درمانی برای فرزندان و والدین و همچنین موظف کردن دستگاه‌های فرهنگی برای ارزش گذاری فرزندآوری در جامعه است.

این پژوهشگر جمعیت در پایان خاطرنشان کرد: متأسفانه دولت تدبیر و امید ۸ سال از فرصت پنجره جمعیتی را بدون هیچ گونه توجهی از بین برد و در حال حاضر که در آستانه انتخابات ریاست جمهوری هستیم، یکی از مهمترین مسائل لزوم توجه کاندیداها به تحولات جمعیتی و ارائه برنامه در این زمینه از سوی آنها است.