رصد درخشان‌ترین سیاره فراخورشیدی با تلسکوپ فضایی چیاپس

تلسکوپ فضایی چیاپس (CHEOPS) متعلق به آژانس فضایی اروپا درخشان ترین سیاره ی فراخورشیدی در فضا را به تصویر میکشد که اندازه ای مشابه سیاره نپتون دارد.

به گزارش ایسنا به نقل از آی ای، این سیاره ی فراخورشیدی فوق العاده داغ در کمتر از یک روز به دور ستاره ی میزبان خود می چرخد و با ابرهای فلزی بازتابنده نور پوشیده شده است که باعث میشوند این سیاره مانند یک گلوله ی آینه ای بدرخشد.

ماموریت چیاپس آژانس فضایی اروپا نخستین مأموریت فضایی است که به مطالعه ی ستاره های درخشان و نزدیک که میزبان سیارات فراخورشیدی هستند، اختصاص داده شده است.

از سال ۲۰۱۹، هدف این ماموریت مشاهده ی جهان های بیگانه و انجام مشاهدات با دقت بالا روی اندازه ی سیاره در هنگام عبور از مقابل ستاره میزبان خود بوده است.

اکنون این ماهواره ثابت کرده که در ثبت تصاویری از بزرگ ترين «آینه» شناخته شده در کیهان توانایی دارد و از درخشان ترین سیاره ی فعلی یعنی زهره که لایه ای از ابر ضخیم آن، حدود ۷۵ درصد از نور خورشید (Sunlight) را منعکس می کند، پیشی گرفته است.

سیاره فراخورشیدی فوق داغ تازه کشف شده با اندازه ای مشابه نپتون به نام LTT۹۷۷۹b هشتاد درصد از نور ستاره میزبان خود را بازتاب می کند.

این سیاره که تنها در عرض ۱۹ ساعت به دور ستاره خود می چرخد، برای نخستین بار در سال ۲۰۲۰ در مأموریت تس سازمان ناسا کشف شد.

آژانس فضایی اروپا می گوید که این سیاره ی فراخورشیدی تقریبا به اندازه ی نپتون است و این موضوع آن را به بزرگ ترين«آینه» در جهان تبدیل می کند که امروزه می شناسیم.

جیمز جنکینز (James Jenkins)، ستاره شناس در دانشگاه دیگو پورتالس و CATA (سانتیاگو، شیلی) و یکی از نویسندگان این مطالعه می گوید: جهانی در حال سوختن را در نزدیکی ستاره خود تصور کنید، با ابرهای سنگین فلزی که در ارتفاع شناور هستند و قطرات تیتانیوم از آنها می بارد.

ستاره شناسان توانستند داده ها را با استفاده از ابزارهای متعدد، از جمله تلسکوپ فضایی هابل (Hubble Space Telescope) و جیمز وب، که جو سیارات فراخورشیدی را بررسی می کنند، تجزیه و تحلیل کنند.

دانشمندان ابرهای فلزی این سیاره را مورد مطالعه قرار دادند تا مکانیسم هایی را که در پشت توانایی آن برای حفظ چنین سطوح بالایی از قدرت بازتابندگی وجود دارد، کشف کنند.

تحقیقات نشان می دهد سمتی از سیاره که نزدیک ترین نقطه به ستاره است، به دمای سوزان ۳۶۳۲ درجه فارنهایت (۲۰۰۰ درجه سانتیگراد) می رسد. چنین دمای بالایی برای تشکیل ابرها بسیار گرم در نظر گرفته می شود.

ویوین پارمنتیه (Vivien Parmentier)، محقق رصدخانه کوت دازور و یکی از نویسندگان این تحقیق می گوید: این واقعا یک معما بود تا هنگامی که متوجه شدیم که باید در مورد تشکیل ابر به همان روشی فکر کنیم که در حمام بخار آب جمع می شود.

LTT۹۷۷۹ b به رغم این که بسیار داغ است، می تواند ابرهای فلزی را تشکیل دهد زیرا جو آن از سیلیکات و بخارات فلزی بیش از حد اشباع شده است.

شعاع این سیاره ی نپتون (Neptune) مانند ۴.۷ برابر زمین است در حالی که سایر سیاراتی که دوره چرخش آن ها در مدار ستاره از ۲۴ ساعت کمتر است سیارات غول پیکر گازی هستند که« مشتری های داغ» نامیده می شوند و شعاع آنها ۱۰ برابر بزرگتر از زمین است یا سیارات سنگی کوچکتری هستند که شعاع آنها از زمین کمتر است.

دانشمندان گفتند که هیچ سیاره ای با این اندازه و جرم پیدا نشده است که به این اندازه نزدیک به ستاره خود بچرخد این بدان معناست که سیاره ی موردنظر در منطقه ای زندگی می کند که تحت عنوان «بیابان مشتری داغ» می شناسیم.

سرجیو هویر (Sergio Hoyer) نویسنده ی این مطالعه از آزمایشگاه اخترفیزیک مارسی، به این نظریه می پردازد که ابرهای فلزی میتوانند به این سیاره کمک کنند تا در صحرای داغ نپتون زنده بماند.

ابرها نور را منعکس می کنند و سیاره را از گرم شدن بیش از حد و تبخیر شدن باز می دارند. در همین حال، شدت زیاد فلزی بودن، سیاره و جو آن را سنگین و سخت تر می کند.

ماموریت چیاپس اولین ماهواره از سه ماهواره ای است که به پروژه های سیارات فراخورشیدی اختصاص داده شده است. پلاتو فضاپیمای دیگری است که قرار است در سال ۲۰۲۶ به این مأموریت بپیوندد. این فضا پیما (Spacecraft) بر روی سیارات زمین- مانندی تمرکز خواهد کرد که در فاصله ای احتمالا حیاتی از ستاره خود در حال چرخش هستند. سومین مورد از این کاوشگرها نیز در ماه آوریل سال ۲۰۲۹ پرتاب می شود و در مطالعه ی جو سیارات فراخورشیدی تخصص دارد.

این مقاله تحقیقاتی به تازگی در مجله Astronomy& Astrophysics منتشر شده است.