شکل‌گیری خطوط راه‌راه روی سطح مریخ در اثر برخورد شهاب‌سنگ

به گزارش ایسنا به نقل از یونیورس اسپیس تک، دانشمندان می‌گویند خراش‌های سیاه روی سطح مریخ زمانی شکل گرفته‌اند که یک شهاب‌سنگ به لبه یک آتشفشان باستانی در نیم‌کره جنوبی سیاره برخورد کرد.

این عکس یک خوشه کم‌رنگ از دهانه‌های برخوردی را در یک ناحیه‌ تغییر رنگ‌ یافته نشان می‌دهد. این برخورد باعث شده است که بیش از ۱۰۰ بهمن گرد و غبار از دامنه کوه سرازیر شود.

رگه‌های تیره‌ مشابهی را می‌توان در بسیاری از مناطق مریخ یافت. دانشمندان معتقدند آنها زمانی تشکیل می‌شوند که لایه‌هایی از گرد و غبار ریز ناگهان از دامنه‌های شیب‌دار به پایین می‌لغزند. از آنجا که دانشمندان هیچ اثری از آب پیدا نکردند، نتیجه گرفتند که این سازندها عمدتاً نتیجه‌ فرآیندهای خشک ناشی از باد و گرد و غبار هستند.

نتایج یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که بیشتر این رگه‌ها مربوط به شهاب‌سنگ‌ها نیستند. کمتر از یک در هزار رگه توسط سنگ‌هایی که روی مریخ سقوط می‌کنند، تشکیل شده‌اند. در بیشتر موارد، تغییرات فصلی و وزش باد که به بلند شدن گرد و غبار منجر می‌شود، مقصر هستند.

«والنتین بیکل»(Valentin Bickel) پژوهشگر «دانشگاه برن»(University of Bern) سوئیس و پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: به نظر می‌رسد پویایی گرد و غبار، باد و شن، عوامل فصلی اصلی مؤثر بر تشکیل رگه‌ها روی دامنه‌ها هستند. برخورد شهاب‌سنگ‌ها و زمین‌لرزه‌ها از نظر محلی مهم هستند، اما در مقیاس جهانی عوامل نسبتاً بی‌اهمیتی به شمار می‌روند.

والنتین از الگوریتم‌های یادگیری عمیق برای تحلیل بیش از دو میلیون رگه روی دامنه‌ها در عکس‌های ثبت‌شده توسط فضاپیمای «مدارگرد شناسایی مریخ»(Mars Reconnaissance Orbiter) استفاده کرد. در نتیجه، سرشماری رگه‌ها امکان تعیین موقعیت آنها را در پنج نقطه داغ جداگانه روی مریخ بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۲۴ فراهم کرد.

«کالین ویلسون»(Colin Wilson)، دانشمند آژانس فضایی اروپا برای پروژه «مدارگرد ردیاب گاز »(Trace Gas Orbiter) گفت: این مشاهدات می‌توانند به ما در درک بهتر آنچه امروز در مریخ رخ می‌دهد، کمک کنند. به دست آوردن مشاهدات بلندمدت، مداوم و جهانی که پویایی مریخ را آشکار می‌کنند، یک وظیفه کلیدی برای مدارگردهای کنونی و آینده است.

مدارگرد ردیاب گاز همچنان از مدار مریخ عکس‌برداری می‌کند تا گذشته باستانی و پتانسیل مناسب بودن آن برای زندگی را درک کند. این فضاپیما مرتب از سطح مریخ عکس می‌گیرد و داده‌های آن امکان شناسایی مناطقی از سیاره سرخ را که سرشار از یخ آب هستند، فراهم کرده‌اند.

این پژوهش در مجله «Nature Communications» به چاپ رسید.