چالش ۱۰ سال قبل، علم را هم درگیر کرد!

به گزارش ایسنا، این موضوع سبب شد تا ما به فکر فرو رویم که دنیای علم طی این زمان چه تغییری کرده است. اکنون در این خبر قصد داریم دگرگونی‌ها و تغییرات چشمگیر علمی جهان طی یک دهه گذشته را نمایش داده و معرفی کنیم. ما ۴ جفت تصویر که هر کدام روایتگر داستانی متفاوت علمی در این یک دهه است را انتخاب  کرده‌ایم.

۱. "یخچال طبیعی کلمبیا، آلاسکا" (Columbia Glacier, Alaska)

۲۰۰۸

۲۰۱۷

با بارش برف‌های جدید، برف‌های زیرین فشرده و محکم‌تر می‌شود و مانند توده‌ای خمیری حرکت می‌کند. به این ترتیب، یخچال طبیعی بوجود می‌آید. یخچال طبیعی توده‌ای یخ است که بر اثر نیروی گرانش از نواحی بلند کوهستانی یا در نواحی قطبی شمالی و جنوبی زمین، که دارای هوای بسیار سردی هستند، به آرامی جریان پیدا می‌کند. اگر مشتی برف به محکمی در دست فشرده شود، برف به یخ تبدیل می‌شود. این همان رویدادی است که پس از بارش برف، در دره‌های مرتفع کوهستانی رخ می‌دهد. برف در کف دره، بر اثر فشار برف‌های بالایی فشرده و به یخ تبدیل می‌شود.

یخچال طبیعی کلمبیا یکی از پرسرعت‌ترین یخچال‌های طبیعی موجود در جهان است. همانطور که از تصاویر رنگی"ماهواره‌های لندست"(Landsat satellites) ناسا معلوم است، این یخچال از سال ۱۹۸۰، در عقب نشینی بوده است تا جایی که طی سه دهه گذشته بیش از ۲۰ کیلومتر به سمت شمال حرکت کرده است. قسمت پایینی تکه‌های یخ شکسته‌اند و این موضوع نیز سبب افزایش جهانی سطح دریاها شده است. در همان زمان، این یخچال‌های طبیعی به طور قابل توجهی نازک شده‌اند و این موضوع نیز سبب گسترش سنگ بستر قهوه‌ای که در تصویر نیز نمایان هستند، شده است.

۲. "پلوتو" (Pluto)

۲۰۰۶

۲۰۱۵

۱۰ سال پیش، پلوتو وضعیت خوبی نداشت. در سال ۲۰۰۶ "انجمن بین المللی اخترشناسی" لقب نهمین سیاره منظومه شمسی را از آن گرفت و آن را یک سیاره کوتوله معرفی کرد. آن موقع تصاویر باشکوه بسیاری از پلوتو وجود نداشت و بهترین تصاویری هم که وجود داشت، تصاویر تار ثبت شده توسط "تلسکوپ فضایی هابل" بود.

در سال ۲۰۱۵، "فضاپیما نیوهورایزنز"(New Horizons spacecraft) ناسا برای نخستین بار تصاویر نمای نزدیک از این سیاره را در اختیار جهانیان قرار داد.

این تصاویر باعث شگفتی بسیاری از افراد از جمله دانشمندان شد چرا که آنها برای نخستین بار شاهد اتمسفر ناپایدار، فضاهای صاف و تپه‌های یخ زده پلوتو بودند.

یافته‌های جدید ماموریت "نیوهورایزنز " ناسا پرده از وجود تپه‌هایی مانند تپه‌های شنی موجود روی زمین برداشت که به جای شن از دانه‌های یخ متان تشکیل شده‌اند. تپه‌ها در پلوتو از شن و ماسه ساخته نشده‌اند و به جای آن از دانه‌های یخ متان ساخته شده‌اند. این ششمین جایی در منظومه شمسی است که دانشمندان در آن تپه پیدا کرده‌اند.

برای اینکه تپه‌ها در جایی حضور داشته باشند، باید نیرویی وجود داشته باشد که آنها را شکل دهد. در زمین، این نیرو، باد است. دانشمندان برای تعیین اینکه دانه‌های متان یخ‌زده هم اندازه شن با بادهای پلوتو شکل گرفته‌اند، از مدل‌ها استفاده کردند. آنها معتقدند که یخ متان می‌تواند با ذوب شدن یخ‌های نیتروژن اطرافش به جو وارد شده باشد و یا از کوه‌های اطراف سرازیر شده‌اند. قبل از ماموریت "نیوهورایزنز "، واضح‌ترین تصویر پلوتو تنها ۱۲ پیکسل بود. استفاده از تمام اطلاعات جمع‌آوری شده توسط "نیوهورایزنز " نشان می‌دهد که پلوتو از لحاظ زمین‌شناسی، یک دنیای فعال با اتمسفر است که ممکن است مایعات در سطح آن وجود داشته باشد.

۳. "چهره‌های جعلی ساخته شده توسط شبکه‌های عصبی"(Fake faces generated by neural networks)

۲۰۱۴

۲۰۱۸

طی یک دهه گذشته، به یارانه‌ها آموزش داده شد تا تصاویر شبیه به واقعیت از افراد ایجاد کنند. شبکه‌های عصبی نیز توسط تجزیه و تحلیل مجموعه‌ای از اطلاعات، مانند تصاویر برخی الگوها عمل می‌کردند. در یک نوع خاص شبکه های عصبی به نام "generative adversarial network" یا "GAN"، بخشی از این سیستم داده‌های جعلی را تولید می‌کند در حالی که بخش دیگر این سیستم تلاش می‌کند تا دریابد آیا این داده‌ها واقعی هستند یا خیر.

این سیستم با قرار دادن شبکه در برابر خود، یاد می‌گیرد که تصاویر بهتر ایجاد کند. همان طور که در تصاویر زیر معلوم است، میزان پیشرفت در این زمینه شگفت آور بوده است.

۴. شرکت "اسپیس‌ایکس"(SpaceX)

شرکت فناوری‌های اکتشاف فضایی (Space Exploration Technologies Corporation) یا اسپیس‌ایکس نیز در چالش ما حضور دارد. این شرکت هر ساله موفقیت‌های چشمگیری دارد اما عملکرد آن طی یک دهه گذشته بی نظیر بوده است. این شرکت با انتشار تصویری که اخیر منتشر کرده بر خلاف سایرین آینده خود را به رخ جهانیان کشیده است.

اسپیس‌ایکس یک شرکت تولیدکننده محصولات صنایع هوافضایی تجاری در آمریکا است. این شرکت در سال ۲۰۰۲ توسط ایلان ماسک در کالیفرنیا شکل گرفت و امروز در حال گسترش است. شرکت رشد بسیاری از زمان تأسیسش در ۲۰۰۲ کرده‌ است، تعداد کارمندان آن از ۱۶۰ در نوامبر ۲۰۰۵ به بیش از ۵۰۰ نفر در ژوئیه ۲۰۰۸ و بیش از ۱٬۱۰۰ نفر در ۲۰۱۱، ۱۸۰۰ در اوایل ۲۰۱۲ و ۳۰۰۰ نفر در اوایل ۲۰۱۳ رسید. در ماه اکتبر سال ۲۰۱۳، این شرکت به ۳۸۰۰ کارمند و پیمانکار رشد کرده بود. در ۱۶ ژوئن ۲۰۰۹، اسپیس‌ایکس گشایش دپارتمان ایمنی فضانورد و تضمین مأموریت را اعلام کرد.

شرکت بزرگ "اسپیس ایکس" در سال گذشته میلادی عملکرد فوق‌العاده‌ای در زمینه فعالیت‌های فضایی داشت و کارهای ارزشمند زیادی را برای کمک به بشریت انجام داد. بسیای از افراد مشتاقانه منتظرند تا ببینند عملکرد شرکت اسپیس ایکس در سال ۲۰۱۹ چگونه خواهد بود؟

پرستو توکلی