امیر سرکرده، کارشناس هواشناسی در گفتگو با آفتاب یزد، میگوید: «این گرمای هوا بیسابقه نبوده و در سالهای گذشته هم ما دمای ۵۳-۵۴ را در جنوب کشور تجربه کردهایم، دمای تهران به ۴۰درجه هم رسیده است.»
کاهش دما در روزهای آینده
وی با اشاره به این که مهم تداوم گرماست که در ایران اتفاق افتاده، میافزاید: «هوای گرم در ایران تداومی یک ماهه داشته است در صورتی که موجهای هوا که جا به جا میشوند، کاهش و افزایش دما اتفاق میافتد اما در ایران از یک ماه گذشته این جا به جایی وجود نداشته و تداوم هوا باعث شده که مردم فکر کنند که هوا گرمتر از سالهای گذشته است.»
اما امیر سرکرده نویدی برای اکثر استانها به جز استانهای شمالی داشته و تاکید میکند: «اواسط این هفته و به تعبیری از دوشنبه بالاخره این تداوم شکسته خواهد شد و در اغلب نقاط ایران کاهش دما پیشبینی میشود و طبیعی است که دوباره موج گرما به کشور بازخواهد گشت.»
این کارشناس هواشناسی اما در مورد گرد و خاک میگوید: «گرد و خاکها ربطی به دمای هوا ندارد و در جنوب شرق به دلیل موسم هند است که باد میوزد و در ایران ما شاهد بادهای ۱۲۰روزه هستیم. شاید یک روز این باد کم شود و یک روز زیاد و فقط این گرد و غبار است که با وزش باد زیاد و کم میشود.»
اقدام نمیکردیم بدتر از این را تجربه میشد
مدیر کل دفتر مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست نیز در گفتگو با آفتابیزد در این مورد میگوید: «ما براساس یک یا دو سال نمیتوانیم تحلیل دقیقی ارائه کنیم. اما اگر فرض را بر این بگیریم که روند اینگونه است و ما با یک فرآیند تدریجی گرم شدن هوا روبهرو هستیم، باید یک مسئله را در نظر بگیریم که آیا این گرم شدن هوا فقط در چارچوب مرزهای سیاسی ایران اتفاق میافتد یا اینکه در عراق، سوریه، عربستان و .... هم رخ میدهد؟»
محمد درویش با بیان اینکه امسال در هند و پاکستان دهها نفر در اثر گرما جان خود را از دست دادند، میافزاید: «این گرما فقط مربوط به ایران نبوده و حتی برخی از شهرها و کشورهای اتحادیه اروپا با گرمای بیسابقهای روبهرو بودند. به نظر میرسد این گرما یک فرآیند جهانی است که به نام (climate change) یا همان تغییرات اقلیمی یا جهان گرمایی یاد میشود و سالهاست دانشمندان نسبت به آن هشدار دادند و بیشترین اثرپذیری آن در کمربند خشک شمالی جهان اتفاق افتاده است و ما منطقه بسیار آسیب پذیر هستیم در این مورد و برای حل این مشکل هم نیاز هست که تمام مردم دنیا سبک زندگیشان را تغییر دهند.»
به گفته این کنشگر محیط زیست؛ «اگر بخواهیم مقایسه کنیم امسال ما ظرفیت گرمای ویژه بهتری نسبت به پارسال در خوزستان ایجاد کردیم، چون قریب به صدهزار هکتار از تالاب هورالعظیم (که سال گذشته اغلب مناطقش خشک بود) امسال آب دارد. پس طبیعتا امسال باید مردم خوزستان گرمای کمتری را نسبت به سال گذشته تجربه کنند.»
وی با اشاره به اینکه امسال کشاورزی هم در خوزستان افزایش یافته است، تاکید میکند: «در حقیقت زمینهای خوزستان لخت نمانده است. همچنین وضعیت تالاب شادگان و تالاب شیمبار به مراتب بهتر از سال گذشته است.
پس اگر گرما بیشتر شده باید آن را ریشهیابی کنیم در یک فرآیند جهانیتر و در اتفاقاتی که در غرب ایران (و منطقه میان رودان) رخ داده است، با توجه به اینکه دو رودخانه اصلی دجله و فرات میزان آبشان چند برابر بزرگترین رودخانه ایران (یعنی کارون) بوده از دست دادیم و آن منطقه به تلی از خاک و چشمههای تولید گرد و خاک تبدیل شده است. یکی از عوامل افزایشدهنده گرما باشد و باد غالب غرب به شرق هم ایران را تحت تاثیر قرار میدهد.»
درویش در پاسخ به این سوال که دخالت و مدیریت آب در محیط زیست ایران تغییر بسیاری به وجود آورده است، آیا برگردان محیط زیست به وضعیت قبل میتواند به کاهش گرمای ایران کمک کند؟ میگوید: «ما میتوانیم با عملکرد درست انسانی روند کاهنده کارای سرزمین را کاهش دهیم اما نمیتوانیم آن را متوقف کنیم. مگر اینکه در یک اقدام جهانی انتشار گازهای گلخانهای را کاهش دهیم. البته با بهبود وضعیت تالابها و مهار روند قطع و ریشهکنی درختان جنگلی، ندادن مجوز تغییر کاربری و... میتوانیم این شرایط را اندکی بهبود بخشیم.»
گرمای هوا عادی نیست
دکتر ناصری، مدیر پروژه تغییر اقلیم در این باره که آیا هوای گرم نشات گرفته از تغییر اقلیمی است یا خیر؟ به آفتاب یزد میگوید: «این گرمای هوا عادی نیست. منتها باید یک نکتهای بگویم که وقتی درباره تغییر اقلیم صحبت میکنیم در مورد فرآیند بلند مدت صحبت میکنیم و طبیعتا با محوریت اتفاقات کوتاه مدت نمیتوان در مورد این موضوعات صحبت کرد.»
وی با اشاره به این که در تغییر اقلیم مقادیر حدی هم تغییر میکند، میافزاید: «بالاترین دماهای روزانه، ماهانه و یا تغییرات بارش اتفاق میافتد را تغییرات حدی میگویند. اما این دمای عمومی گرم میتواند مصداق بارز تغییر اقلیم باشد اگر تغییر حدی صورت بگیرد. البته ما افزایش تدریجی دما هم داریم. بنابراین اگر این فرآیند افزایش دمایی که اتفاق میافتد را بررسی کنیم و متوجه شویم بر اثر دمای تدریجی دماست، قطعا اثرات تغییر اقلیم است.
اگر جزو مقادیر حدی دما باشد (مثلا طی ۳۰سال گذشته نزدیک به بیشترین دمای هوایی است که مشاهده شده) باز هم میتوانیم بگوییم تغییر اقلیم است. اما اگر در ۳۰ سال گذشته ۱۰بار این دما را تجربه کرده باشیم به راحتی نمیتوان گفت که این تغییر اقلیم است. یعنی در دو نگاه میتوانیم بگوییم اثر تغییر اقلیم است؛ ۱) در فرآیند تدریجی ۲) در یک اثر حدی و قالب حدی این اتفاق افتاده باشد.»
- 15
- 1
