وقوع صدها فقره آتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌های کشور بدون شک یکی از مهمترین خبرهایی بود که در ۶ ماه گذشته صدر اخبار خبرگزاری‌ها، روزنامه‌ها و فضای مجازی را به خود اختصاص می‌داد. آتش‌سوزی جنگل و مرتع همواره به‌عنوان یکی از مهمترین معضلات حوزه محیط زیست و منابع طبیعی کشور مطرح بوده و حال که بیشتر استان‌های کشور با خشکسالی پیاپی دست و پنجه نرم می‌کنند، بیشتر نگران‌کننده است.
از آنجاکه افزایش دمای هوا و کاهش رطوبت از عوامل اصلی آتش‌سوزی است، به طور معمول در ۶ ماه نخست هر سال شاهد آتش‌سوزی‌های بیشتری هستیم. از سوی دیگر، سفرهای مردم در این فصول بیشتر می‌شود که مزید برعلت است. بررسی‌علل وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع نشان می‌دهد که علت ۹۵ درصد آتش‌سوزی‌ها عامل انسانی است و متأسفانه سهل‌انگاری مسافران و گردشگران در خاموش‌کردن کامل آتش نقش بزرگی دارد.
کمبود نیروی انسانی
سرهنگ «قاسم سبزعلی» فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفت‌وگو با «ایران» خبری را اعلام کرد که تا حدودی دوستداران طبیعت را خرسند کرد. وی گفت: بررسی آماری سطح آتش‌سوزی در مراتع و جنگل‌های کشور در ۶ ماه نخست امسال و در مقایسه با سال گذشته حاکی از کاهش ۵۹ درصدی در سطح و ۲۱ درصدی در تعداد آتش‌سوزی‌است. به‌گفته وی سال گذشته در نیمه نخست سال در مجموع یک‌هزار و ۶۷۰ فقره آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع رخ داد که امسال این میزان به یک هزار و ۳۰۰ فقره کاهش یافته است.
نگاه خوش‌بینانه به این آمار هرچند امیدوار‌کننده است، اما با توجه به ارزش معنوی که جنگل‌ها و مراتع برای محیط‌زیست کشور دارند باید بپذیریم حتی نابودی یک متر مربع از این نعمت‌های خدادادی که متعلق به آیندگان است باز هم نگران‌کننده است.
سبزعلی با اشاره به کمبود نیروی انسانی سازمان جنگل‌ها در بحث اطفای حریق، اظهار داشت: از آنجا که بیشتر موارد آتش‌سوزی در فصل تابستان رخ می‌دهد امسال ۴۰۰ نیروی امدادی فصلی را برای یکی دو ماهه گرم سال به همکاری گرفتیم که به‌نظر می‌رسد نتیجه خوبی را از این طرح گرفته باشیم. از طرفی، در نیمه نخست امسال ۴۰ نفر در استان‌های مختلف به‌دلیل آتش زدن عمدی جنگل‌ها و مراتع دستگیر شدند که برخی از آنها هنوز در بازداشت به‌سر می‌برند.
دلایل کاهش آتش‌سوزی
فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور دلایل مختلفی را برای کاهش قابل ملاحظه آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع استان‌های مختلف کشور اعلام کرد که مهمترین آن می‌تواند بهره‌گیری از بالگردهای وزارت دفاع برای اطفای حریق و حضور بیشتر تشکل‌های مردم نهاد در کنار نیروهای حفاظت منابع طبیعی کشور باشد.
در یک سال گذشته آموزش جوانان بومی هر منطقه با همکاری دهیاری‌ها و تجهیز آنان به امکانات اولیه توانست ما را در اطفای بموقع آتش‌سوزی‌ها کمک کند. در همین حال، در سال ۹۵ آتش‌سوزی در سطح ۱۶ هزار هکتار از جنگل‌ها و مراتع کشور رخ داد که خوشبختانه امسال این میزان به ۶ هزار و ۷۰۰ هکتار کاهش یافته است.
برنامه ریزی برای کاهش آتش‌سوزی
در همین حال، «رضا احمدی» مدیرکل منابع طبیعی استان ایلام نیز از کاهش ۷۳ درصدی سطح وقوع آتش‌سوزی‌ها در ۶ ماه نخست امسال و در مقایسه با مدت مشابه سال ۹۵ خبر داد و افزود: در ایلام همچنین در این مدت کاهش ۶۷درصدی در تعداد آتش‌سوزی‌ها داشتیم.
سازمان جنگل‌ها امسال دستورالعملی را به همه استان‌ها ابلاغ کرد مبنی بر هدفگذاری کاهش ۵۰ درصدی وقوع حریق جنگل‌ها و مراتع نسبت به سال ۹۵ و از همه استان‌ها خواست که به تناسب فرهنگ هر استان در این خصوص برنامه‌ریزی کنند. ما نیز با توجه به خلق و خوی مردم خوب ایلام بحث فرهنگ‌سازی را در دستور کار قرار دادیم و برای همه مردم حتی زنان خانه‌دار و اصناف کلاس‌های آموزشی را با کمک سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای برگزار کردیم که با حضور فرمانداران شهرها برگزار شد.
وی با اشاره به اینکه ۷۴ نقطه بحرانی آتش‌سوزی در ایلام وجود دارد، گفت: در این راستا در همه این نقاط کانکس، نیروی متخصص با امکاناتی که داشتیم و البته با حضور ۲ نفر از تشکل‌های مردم نهاد مستقر کردیم. از سوی دیگر، با دستور ستاد مدیریت بحران هر دستگاه اجرایی مکلف شد یک دستگاه خودرو مجهز با ۳ نیرو در اختیار ما بگذارد. احمدی همچنین به‌حضور گشت پلیس کوهستان با کمک نیروی انتظامی در عرصه‌های منابع طبیعی هم اشاره کرد.
استفاده از فضای مجازی برای کمک به اطفای حریق در کرمانشاه
کرمانشاه نیز امسال یکی از استان‌هایی بود که در منابع آن آتش‌سوزی‌های بسیاری رخ داد.«مراد شیخ ویسی» مدیرکل منابع طبیعی استان کرمانشاه در این باره در گفت‌وگو با «ایران» خاطرنشان کرد: در ۶ ماه نخست امسال، در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، با کاهش ۲۰۰هکتاری آتش‌سوزی مواجه بودیم. در نیمه نخست سال ۹۵ معادل ۷۰۰هکتار از مراتع و جنگل‌های استان براثر آتش‌سوزی از بین رفت.
وی افزود: دوستداران طبیعت در فضای مجازی به محض وقوع آتش‌سوزی بسیار کوچک نیز سریعاً اقدام به انتشار آن می‌کردند و به همین دلیل مردم در دیگر استان‌ها فکر می‌کردند آتش‌سوزی‌های ما امسال بیشتر بوده، در صورتی که امسال تاکنون تنها در ۷ شهرستان استان شاهد آتش‌سوزی بودیم، در حالی که سال گذشته کل ۱۴ شهرستان استان درگیر آتش‌سوزی مراتع و جنگل‌ها بود.
ویسی خاطرنشان کرد: منابع طبیعی از انتشار بموقع اخبار آتش‌سوزی در فضای مجازی استقبال می‌کند، زیرا معتقدیم این حساسیت می‌تواند به ما در فرهنگ‌سازی حفاظت از جنگل‌ها و مراتع کمک کند. وی اما به معضل برخی میادین مین‌پاک نشده در نقاط مرزی شهرستان‌های قصرشیرین و سرپل ذهاب اشاره کرد و گفت: متأسفانه در آتش‌سوزی نقاط مرزی به‌دلیل مسائل امنیتی با محدودیت مانور مواجه هستیم و اجازه عملیات نداریم. چنانچه در نخستین آتش‌سوزی امسال در قصرشیرین به همین منوال ۲۰۰هکتار مرتع در آتش‌سوخت.
زهره افشار
- 15
- 1
