در روزهای اخیر بارش در استانهای شمالی کشور با حوادث فراوان همراه بود. از تاریخ ۱۳- ۱۵ مهر به علت سوانح جوی در استانهای مازندران، گیلان، گلستان، خراسان شمالی، سمنان، کرمانشاه، کرمان و سیستان و بلوچستان هشت نفر کشته و ۹۵ نفر مصدوم شدند. با وجود اقدامات انجام شده و بررسی کارنامه عملکرد امدادرسانی باید به این مهم تاکید کرد که مدیریت بحران در کشور ما در زمینههای مختلف ضعیف است.
از سوی دیگر در شرایط عادی نیز اقدامات مناسب برای مهار خسارتها لحاظ نمیشود. برای مثال با بررسی اخبار باید گفت که هر روز در رسانهها اخباری مبنی بر کمبود و نبود بارش منتشر میشود. این در حالی است که در زمان بارش نیز هیچ اقدام مناسبی برای مهار خسارتهای ناشی از آن انجام نمیشود.
این بارشها در حالی انجام میشود که وزیر نیرو گفت: در سطح جهان حدود ۶۰ درصد بارشها را به طور متوسط از دست میدهیم. ما در ایران با توجه به شرایط اقلیمی بیش از ۷۲ درصد از بارشها را از دست میدهیم. در این شرایط مدیر کل هواشناسی مازندران گفت: بارندگی ۲۴ ساعته در رامسر ۷۰ میلیمتر بالاتر از میانگین یک سال کشور، سه سال یزد و دو سال اصفهان بوده است. به گزارش فارس، سید محمدرضا رضوی بیان کرد: سال گذشته نیز چنین بارشی در شهرستان رامسر داشتیم، اما پایان سال بهدلیل نبود زیرساختها رامسر در خشکسالی بوده است. رئیس جمهور هم به عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور دستور داد تمام امکانات لازم در سطح استانهای سیلزده و نیز استانهای همجوار برای کمک فوری به سیلزدگان شمال کشور بسیج شود.
این خسارتها در حالی رخ میدهد که در سالهای اخیر سازمان برنامهو بودجه، بودجه مناسبی برای حوادث غیرمترقبه پرداخت کرده است. یک نماینده مجلس گفت: شهرداریها و استانداری مازندران و گیلان در برابر این بارش غافلگیر شدند و آمادگی لازم برای پیشگیری و مقابله با بارندگی اخیر را نداشتند. به گزارش خانه ملت، محمد علی شاعری تصریح کرد: بهرغم پیشبینی دقیق سازمان هواشناسی و با توجه به عدمآمادگی کامل مدیران شهری و ستاد مدیریتهای بحران استانهای شمالی، مردم با مشکلات مواجه شدند.
امدادرسانی به ۲۶۷۹ نفر
رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر از سیل و آب گرفتگی در شش استان کشور و امدادرسانی به
دو هزار و ۶۷۹ نفر خبر داد. مرتضی سلیمی درباره آخرین جزئیات امدادرسانی به مناطق سیلزده افزود: شش استان اصفهان، خراسان شمالی، گلستان، گیلان، مازندران و یزد و ٣٧ شهرستان متاثر از سیل و آبگرفتگی هستند. به گزارش مهر، او با اشاره به امدادرسانی به دو هزار و ۶۷۹ نفر تصریح کرد: اسکان اضطراری برای ٣١٧ نفر در مساجد و پایگاههای امداد و نجات فراهم شده است. همچنین ٨٣ نفر به مناطق امن منتقل شدهاند. همچنین سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان اعلام کرد: همه پلهای تاریخی استان در برابر یورش سیلاب مقاومت کرده و سالم هستند. ولی جهانی افزود: ۴۰ پل تاریخی در گیلان شناسایی و ثبت شده که همه آنها در مسیر رودخانههای بزرگ جانمایی شدهاند و هیچگونه آسیبی به آنها وارد نشده است.
۷۲ درصد از بارشها را از دست میدهیم
وزیر نیرو گفت: در سطح جهان حدود ۶۰ درصد بارشها را به طور متوسط از دست میدهیم. ما در ایران با توجه به شرایط اقلیمی بیش از ۷۲ درصد از بارشها را از دست میدهیم. علی اردکانیان درباره تبخیر و رسوبگذاری سدهای ایران افزود: در سال آبی گذشته بارشها به میزان یک درصد کمتر بود و این موجب شد، ۳۴۰ شهر ما با ۳۴ میلیون جمعیت و همچنین روستاهای ما تحت تاثیر قرار بگیرند.
او تاکید کرد: کاهش بارشها باعث شد ۴۵۰ مگاوات تولید انرژی برق کمتر شود، اما برای آن برنامهریزیهایی صورت گرفت و همکاریهایی در سطح قوا و استانها انجام شد. این عضو کابینه دولت دوازدهم با اشاره به وضعیت آب و هوایی تهران گفت: در شهر تهران ۴۳ روز بیشتر از سالهای گذشته دمای بیشتری داشتیم. همچنین تبخیر از سطح سدها در سطح جهان حدود پنج درصد و در ایران در حدود شش درصد است. در حالی که این نسبتها زیاد نیست، اما در بعضی مناطق خاص با توجه به موقعیت اقلیمی این میزان بیشتر میشود.
اردکانیان با اشاره به حجم ۵۰ میلیارد مترمکعبی مخازن در ایران گفت: تبخیر ما حدود دو میلیارد متر مکعب بوده است، یعنی حجم آن سه درصد و تبخیر آن حدود ۱۷ درصد است. در دنیا روشهای مختلفی برای جلوگیری از تبخیر آب سدها وجود دارد که استفاده از پنلهای خورشیدی، استفاده از صنعت شیمیایی و بیولوژیکی و مدیریت مخزنها از جمله آنها است که در ایران بهترین روش، روش مدیریت مخزنها است. وزیر نیرو با بیان اینکه شرایط ما تقریبا متعادل است، گفت: در منطقه سیستان این گودالهای طبیعی انتخاب ما نبوده که در آنجاها قرار گرفته باشد. در نتیجه چهار هزار و ۵۰۰ میلیمتر در سال تبخیر دارد. او درباره رسوبگذاری سدها نیز گفت: عمده طراحیهای سدها به گونهای است که در طول زمان بیشتری یک میزان رسوب صورت بگیرد. رسوبگذرای سدها یک پدیده ناگزیر است که در ایران حدود ۷۶ صدم درصد و در اروپا حدود دو دهم درصد و در سایر مناطق جهان حدود یک تا پنج درصد است.
مدیریت بحران برنامه میخواهد
یک نماینده مجلس درباره چرایی بروز سیلاب به دلیل یک بارش و نارساییهای ناشی از آن به خبرنگار «آرمان» میگوید: در سالجاری میزان بارشها در مقایسه با میانگین هر ساله به نیمه رسید. بارش ناگهانی نیز موجب سیلاب میشود، چون در آن مناطق بارش باران محیط را گل و لای میکند و این مساله باعث از بین رفتن جانداران میشود. عزت ا... یوسفیان ملا میافزاید: بر اساس پیش بینیهای انجام شده تمامی مواردی که در بخش آب سطحی در شمال کشور شده را استانداران و نمایندگان مجلس شرایط را پیش بینی و به دکتر نوبخت گزارش کرده و بودجه اخذ شده باشد. به گفته او مساله اصلی نداشتن برنامه و بیتوجهی به شرایط است.
برای مثال وقتی حرف از زلزله میشود، مردم از آن هراس دارند، اما هیچ نهادی چگونگی مواجه با زلزله را به مردم آموزش نمیدهد. این در حالی است که در کشوری همچون ژاپن مردم به دلیل آگاهی در هنگام زلزله هراس ندارند. این نماینده مجلس تاکید میکند: برای وقوع هرگونه خسارت باید تمامی جوانب را اندیشید. این در حالی است که تاکنون هیچ نهادی کم و کیف مواجهه با بحران را به افراد آموزش نمیدهند. یوسفیان ملا میافزاید: با توجه به بروز سیلاب و خسارتهای ناشی از آن باید با استفاده از کارشناسان مسائل در زمینه مدیریت بحران را به افراد آموزش داد تا در مواقع بحرانی از شدت آسیبهای ناشی از حادثه کاسته شود.
این در حالی است که در مواقع بحران اغلب افراد از وظایف خود آگاه نیستند. این نماینده مجلس تاکید میکند: تاکنون برنامه مدون در مواقع بحرانی طراحی نشده و همین نبود برنامه مدون مشکلات متعدد را به دنبال داشته باشد. این در حالی است که تاکنون برای اغلب مسائل محیط زیستی مکاتبات انجام شده است. برای مثال با بررسی وضعیت یکی از پلهایی که هم اکنون در استان مازندران تخریب شده است، باید گفت که نامهنگاریها فقط در حد استانی بوده و این نیاز استان به سازمان برنامه و بودجه ابلاغ نشده است. به گفته او برای ارتقای مدیریت در بحرانها نیازمند برنامه هستیم.
زهرا سلیمانی
- 17
- 5
