به گزارش فرهیختگان ، فناوری ارتباطات در دهکده جهانی امروز با سرعتی فراتر از نور تمامی مرزهای دنیا را درنوریده است. ابزارهای مورد استفاده در ارتباطات با شتابی همراه شده که علم یادگیری و چگونگی بهرهگیری از آنها از خود ابزارها عقب مانده است. نکته حائز اهمیت در این حوزه نوع و شکل استفاده از این شبکهها و وسایل ارتباطی است. درابتدا این شبکهها تنها ابزاری برای برقراری ارتباط بین افراد بود، اما رفته رفته شکل جدیتری در زندگی و حتی اشتغال جامعه به جای گذاشت. تنوع در استفاده از شبکهها به گونهای شده که امروزه شاهد کانالهایی برای فروش مواد مخدر، رواج فساد و فحشا، طالعبینی، اخاذی و پیدا کردن گنج و به دست آوردن ثروت یک روزه و .... یا شبکهای برای ساخت اخبار جعلی و شایعات و مرکزی برای خرید و فروش اجناس قاچاق و غیرقاچاق و ... هستیم؛ گرچه نمیتوان از کارایی این شبکهها غافل بود.
اهمیت این موضوع به صورتی است که مسئولان در حوزه ارتباطات، پلیس فتا و... برای جلوگیری از مسائل و مشکلات این شبکهها و ترویج فرهنگ استفاده درست از آن اقدامات گوناگونی انجام دادهاند. برای بررسی بیشتر در این حوزه روزنامه «فرهیختگان» با سردار هادیانفر، رئیس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ناجا (پلیس فتا) به گفتوگو پرداخته است.
از نظر رئیس پلیس فتا، وجود شبکههای مجازی در کشور ما یک فرصت است یا تهدید؟
فضای مجازی در اصطلاح به معنی مجازی و غیرملموس است. محیطی که از طریق بزرگراه اطلاعاتی نظیر اینترنت تمامی دادههای مربوط به افراد مختلف، مکانها و هرگونه اطلاعات دیگر، تولید و در دوره زمانی مختلف بین کاربران و استفاده کنندگان تبادل میشود. اما واقعیت این است که فضای مجازی همانند فضای واقعی بوده و نمیتوان اتفاقات و رخدادهای آن را مجازی تصور کرد؛ نکتهای که می توان به آن اشاره کرد آن است که استفاده از فضای مجازی به یکی از ضروریات جامعه تبدیل شده است؛ ضروریتی که غیرقابل انکار بوده و با نگاه کردن به آمار موجود و ضریب نفوذ آن در بین هموطنان به خوبی قابل مشاهده است.
با توجه به امکاناتی که این فضا در اختیار انسان قرار داده، طبیعی است که ما فضای مجازی را پر از فرصت بدانیم. فرصتهایی نظیر جهانی و فرامرزی بودن، سهولت ارتباطات، دستیابی آسان به آخرین اطلاعات، کاهش هزینههای اقتصادی ـ اجتماعی، جذابیت و تنوع، آزادی اطلاعات و ارتباطات، گسترش عدالت رسانهای، گسترش تعاملات و تبادل نظرها با سرعت بسیار بالا و.... گستردگی فضای مجازی و بیمعنا بودن زمان و مکان در این فضا قابلیت خاصی است که فرصتهای بیشمار را برای کاربران فراهم کرده است. قضاوت ما درباره آن، به نوع استفاده کاربران از این فضا بستگی دارد و فرصت یا تهدید بودن آن ارتباط مستقیمی با سطح دانش فنی کاربران، نیازهای جامعه و مهمتر از همه، نحوه استفاده کاربران از آن دارد. بنابراین، این خود کاربر است که میتواند زمینه فرصت یا تهدید را برای خود و دیگر افراد جامعه فراهم کند.
با توجه به اینکه در سطح جامعه استفاده از فضای مجازی در بین همه گروههای سنی رایج شده است، از نظر شما استفاده از ابزارهای الکترونیکی برای همه افراد در هر سطح دانش و اطلاعاتی که هستند درست است و میتوانیم بگوییم چون یک ابزار و وسیله ارتباطی است پس همه افراد به درستی از آن استفاده میکنند؟
امروزه استفاده از فضای مجازی یک هنر نیست، همانطور که در گذشته نیز هنر نبوده است. استفاده از فضای مجازی یک ضرورت است؛ ضرورتی که همه افراد جامعه و بهخصوص جوانان و نوجوانان را به خود مشغول کرده است. اینکه آیا استفاده صحیح از این فضا نیازمند کسب آموزش است، قطعا پاسخی مثبت به دنبال خواهد داشت. قطعا بدون آموزش نمیتوان از این فضا استفاده مناسبی کرد و افراد سودجو را در رسیدن به اهداف مجرمانه ناکام گذاشت. البته سطح و نوع استفاده میتواند نوع آموزشها را متفاوت کند. به عنوان مثال یک کاربر حرفهای قطعا باید آموزشهای تخصصیتر را دریافت و یک کاربر مبتدی آموزشهای عمومی و بیشتری را دریافت کند. اما نکته اینجاست که مجرمان سایبری و فعال در این حوزه، دام خود را برای تمامی افرادی که در این فضا فعالیت دارند پهن کرده و هیچ تفاوتی بین کاربران مبتدی و حرفهای قائل نیستند و به سطح دانش و آگاهی کاربران کاری ندارند. از این رو بحث حفاظت و امنیت در فضای مجازی یکسری آموزشهای خاص و متفاوت دارد که نهتنها همه افراد باید آموزشهای لازم را دریافت کنند بلکه حتما باید این موارد را به کار ببندند تا از دام مجرمان سایبری مصون باشند.
اگر استفاده از فضای مجازی را مستلزم کسب دانش میدانید در این آموزش سهم دولت و نهادهای مسئول و همچنین نقش و وظیفه مردم در این خصوص چیست؟
اینکه سهم دولت و نهادهای مسئول در این آموزش چیست و چقدر است، باید گفت امروز امکانات مختلفی برای آموزش در خصوص استفاده و بهرهبرداری از این فضا توسط دستگاههای مختلف در جامعه آموزش و ارائه شده است. نکته اینجاست که این آموزشها بیشتر در راستای بهرهبرداری و استفاده از این فضا است و به صورت تخصصی ارائه میشود. در حالی که منظور ما از آموزش، پرداختن به موضوعاتی است که مسائل و مشکلات مبتلابه شهروندان است. به طور مثال پیرزن یا پیرمردی که دانش استفاده از کارت بانکی را ندارند اما بنا به ضرورت دارای چندین حساب و کارت بانکی هستند، بر همین اساس به آسانی ممکن است در دام افراد سودجو گرفتار شده و شاهد برداشت غیرمجاز از حساب بانکی آنها باشیم. یا دانشآموز مقطع ابتدایی که بنا به نیاز مجبور به انجام برخی از تکالیف درسی و جستوجو در اینترنت و فضای مجازی است. این درحالی است که این کودک هنوز آموزشهای لازم را دریافت نکرده و در نتیجه آمادگی کافی برای ورود به اینترنت نداشته و از آسیبها و تهدیدات این فضا در امان نیست. این در حالی است که دیدگاه ما از آموزش متفاوت بوده است. بسیاری از دستگاهها و نهادها بر این باور هستند که در کنار مباحث بهرهبرداری و استفاده از این فضا حتما باید مباحث کاربردی در خصوص تامین امنیت به شهروندان آموزش داده شود؛ مباحثی که میتواند تامینکننده امنیت آنها در این فضا باشد. البته شهروندان عزیز نیز باید همواره به دنبال افزایش سطح دانش خود بوده تا بتوانند حداقل کارهای روزانه خود را انجام دهند و همچنین به سوالات مطرح شده توسط فرزندانشان پاسخ دهند.
آیا زیرساختهای امنیتی کافی به منظور اطمینانبخشی و در دسترس مردم قرار گرفتن شبکههای اجتماعی در کشور وجود دارد؟
قطعا زیرساختهای کشور از نظر امنیت مشکلی ندارد. البته دو نکته در اینجا مطرح است؛ اول اینکه توسعه و نوآوری در بهرهبرداری از فضای مجازی بسیار پرشتاب است. آنچه امروز از نظر زیرساختی دارای امنیت است شاید فردا نتواند تامینکننده امنیت باشد. بر همین اساس بهروزرسانی این زیرساختها یک ضرورت انکارناپذیر است. نکته دوم به خود کاربران بازمیگردد و نحوه استفاده و بهرهبرداری آنها از زیرساختهای موجود است. استفادهکنندگان از این فضا قطعا مهمترین رکن تامین امنیت هستند. آنها هستند که امنیت خود و زیرساختهای موجود کشور را به خطر میاندازند؛ به عنوان مثال یک کارمند سازمانی که بیمحابا از سیستمهای اداری موجود در اداره استفاده کرده و به هر سایتی سرک کشیده و هر چه را میخواهد، دانلود میکند بدون اینکه خطرات و تهدیدات این رفتار را در نظر بگیرد. در اینجا شاهدیم که آن سازمان به راحتی در دام باجافزارها گرفتار شده و زیرساختهای سازمانی نابود میشود، در حالی که کاربر سازمانی اقدامات امنیتی را جدی نگرفته است.
به گفته شما زیرساختهای امنیتی در زمان خودش مشکلی ندارد و در استفاده از شبکههای مجازی برای حفظ امنیت بیشتر خود کاربران نقش بسیار مهمی خواهند داشت. کاربرانی که قطعا ردههای سنی مختلفی دارند و خیلی از نظر حفظ امنیت آگاهی لازم را ندارند. چه تهدیداتی برای کاربران در صورت رعایت نکردن حفظ امنیت خود وجود دارد؟
اولین نکتهای که در بحث امنیت و بهرهگیری از شبکههای اجتماعی وجود دارد، استفاده از شبکهها و پیامرسانهای داخلی است. این امر نهتنها تامینکننده امنیت کاربران است بلکه امنیت ملی را نیز تامین میکند. امروز سرقت اطلاعات، بیشتر در بستر این شبکهها صورت میگیرد؛ اطلاعاتی که میتواند تهدیدی جدی برای کاربران به شمار آید. اما مردم با استفاده از شبکههای اجتماعی داخلی قطعا نقش زیادی در تامین امنیت خواهند داشت ضمن آنکه در صورت وقوع هر جرمی علیه آنها یافتن و شناسایی مجرم راحتتر است. بعد از این موضوع باید به رعایت موارد کوچک و جزئی ایمنی که کاربران باید در بهرهبرداری از شبکههای اجتماعی رعایت کنند، بپردازیم. نکاتی که در ظاهر کوچک بوده اما در واقعیت یکی از مهمترین راهکارهای افزایش امنیت خواهند بود.
اشتراکگذاری اطلاعات یکی از مهمترین ویژگیهای شبکههای اجتماعی و پیامرسانهای تلفن همراه هستند که متاسفانه شهروندان به علت اعتماد نابجای بیش از حدی که به افراد آنلاین در فضای مجازی دارند، بدون در نظر گرفتن نکات کوچک ایمنی، اطلاعات مهم و خصوصی خود را در معرض دید عموم قرار میدهند. اینجاست که افراد سودجو به فکر کلاهبرداری، باجگیری، انتقام و ... افتاده و با تهدید فرد قربانی از وی اخاذی میکنند. بنابراین هموطنان باید نسبت به اشتراکگذاری اطلاعات خود دقت و حساسیت بیشتری داشته باشند تا در دام شیادان سایبری گرفتار نشوند. سرقت هویت، هتک حیثیت و باجگیری از جمله مهمترین آسیبهای اولیه ناشی از سرقت اطلاعات در شبکههای اجتماعی به شمار میرود. هر چند نباید به سادگی از کنار صدمات و آسیبهای روحی و روانی که متوجه فرد قربانی میشود، گذر کرد.
به استناد حرف شما استفاده از شبکه داخلی و به تحلیل بسیاری از صاحبنظران عرصه فناوری و اطلاعات، راهاندازی شبکه ملی فضای مجازی نسخهای شفابخش برای از بین بردن بسیاری از آسیبها و تهدیدهای فضای مجازی و استفاده از فرصتهای موجود در این بستر است.اگر شما نیز به این گزاره معتقد هستید، چرا هر چه سریعتر این شبکه راهاندازی نمیشود؟ چه موانعی بر سر راه آن وجود دارد؟
براساس تعریف مصوب در تبصره ۲ ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه و مصوبه شورای عالی فضای مجازی، شبکه ملی اطلاعات کشور، شبکهای مبتنی بر قرارداد اینترنت (IP) به همراه سوئیچها و مسیریابها و مراکز دادهای است به صورتی که درخواستهای دسترسی داخلی و اخذ اطلاعاتی که در مراکز داده داخلی نگهداری میشوند به هیچوجه از طریق خارج کشور مسیریابی نشود و امکان ایجاد شبکههای اینترانت و خصوصی و امن داخلی در آن فراهم شود.
شبکه ملی اطلاعات متشکل از زیرساختهای ارتباطی، مراکز داده توسعه یافته داخلی دولتی و غیردولتی و همچنین زیرساخت های نرمافزاری است که در سراسر کشور گسترده شده است.این شبکه ظرفیت لازم را برای «نگهداری و تبادل امن اطلاعات داخلی درکشور به منظور توسعه خدمات الکترونیکی» و «دسترسی به اینترنت» از طریق بستر ارتباطی باند پهن سراسری برای کاربران خانگی، کسب وکارها و دستگاههای اجرایی فراهم میکند. از آنجایی که در شبکه ملی اطلاعات، امکان شناسایی صاحبان سایتهای مختلف و میزبانها فراهم است، بنابراین قطعا آنها نیز با مسئولیت و تعهد نسبت به انتشار اخبار، خدمات، اطلاعات و محتوای خود اقدام کرده و درصورت بروز تخلف برخورد با متخلفان از سوی مراجع ذیربط و طبق قانون به عمل میآید. اینجاست که مهمترین هدف پلیس فتا یعنی «کاهش وقوع جرائم سایبری» میسر میشود. بنابراین آسیبها و تهدیدات فضای مجازی کاهش یافته و زمینه استفاده از فرصتهای این فضا برای کاربران فراهم میشود. اما اینکه چرا این شبکه راهاندازی نمیشود یا چه موانعی بر سر راهاندازی آن وجود دارد مسالهای است که در حیطه وظایف پلیس فتا نیست و این سوال باید از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات پرسیده شود.
در خصوص انتقال سرورهای تلگرام به داخل ایران مدتهاست صحبتهای ضدونقیضی وجود دارد؛ دولت از قطعی شدن این انتقال سخن میگوید و مدیرعامل تلگرام از قطعی بودن عدم این انتقال. همچنین اخیرا نیز صحبت از رایزنی با مسئولان توییتر و پذیرفته شدن شرایط ایران توسط آنها به میان آمده است. آیا به نظر شما امکان دارد این شبکههای مجازی به شروط مدنظر ایران تن دهند و آنها را بپذیرند؟
انتقال این سرورها یا هر سرور دیگری در حیطه وظایف پلیس فتا نیست. این امر با هماهنگی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات صورت میگیرد و آنها هستند که در این میان نقشآفرینی میکنند و جزئیات این امر در اختیار آنهاست. پذیرش شروط نیز مشخص است؛ شرط و شروطی است که دو طرف با هم توافق میکنند و پذیرش یا عدم آن نیز ارتباطی با پلیس فتا ندارد. اما بعد از انتقال سرورها در خصوص تامین امنیت آنها، پلیس فتا با توجه به تخصص و توان خود میتواند کمک کند شاهد امنیت بالای کاربران در فضای مجازی باشیم.
به نظر میرسد نظارت کافی بر شبکههای پیامرسان عمومی در فضای مجازی وجود ندارد، در این زمینه میتوان به کانالها و صفحههای ترویج بیدینی، موضوعات غیراخلاقی، توزیع و فروش مواد مخدر، ضدیت با اهداف و ارکان انقلاب اسلامی اشاره کرد. پلیس فتا برای مقابله با این کانالها و صفحات و جلوگیری از رشد قارچگونه آنها چه اقداماتی انجام داده است؟
اینکه بگوییم پلیس فتا هیچ نظارتی بر شبکههای اجتماعی ندارد، قطعا تندروی است؛ چراکه امروز بستر بسیاری از جرائم شبکههای اجتماعی فراهم شده است. اگر پلیس فتا نتواند بر این بستر نظارت کند، قطعا باید شاهد افزایش شکایتهایی مبنیبر عدم به نتیجه رسیدن از جانب مردم باشیم. اما نظارت و کار تخصصی پلیس فتا در بستر شبکههای اجتماعی باعث شده شاهد کشف حدود ۸۵ درصدی این جرائم باشیم.
در خصوص فعالیتهای غیراخلاقی و ترویج ضد دین و... باید گفت در حال حاضر جنگ نرم در فضای سایبر با این موضوع بسیار شایع است و این هجمه که در فضای مجازی مشاهده میکنیم نه تخلف، بلکه یک جنگ است و همه بر آن اذعان دارند و با تمام توان برای مقابله با این جنگ تلاش میکنند و قطعا دستاوردهای زیادی نیز داشته است.
ایجاد امنیت و کاهش مخاطرات برای فعالیتهای علمی، اقتصادی و اجتماعی در جامعه اطلاعاتی، حفاظت و صیانت از هویت دینی و ملی، مراقبت و پایش از فضای تولید و تبادل اطلاعات برای پیشگیری از تبدیل شدن این فضا به بستری برای انجام هماهنگیها و عملیات برای انجام و تحقق فعالیتهای غیرقانونی و ممانعت از تعرض به ارزشها و هنجارهای جامعه در فتا از جمله وظایف و ماموریتها و اهداف پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ناجا به شمار میرود. رسیدن به این هدف همواره سرلوحه کاری پلیس فتا بوده و سعی شده با رصد، کنترل و پایش فضای مجازی، شاهد امنیت بالایی در فضای مجازی باشیم. به لطف خداوند متعال آمار کشف بیش از ۸۰ درصد پروندههای متشکله و متوسط زمان ۱۵ روزه به نتیجه رسیدن پروندهها نشاندهنده کنترل و رصد فضای مجازی است.
از آنجایی که امروزه شاهد فعالیت مجرمان سایبری در بستر شبکههای اجتماعی هستیم، بر همین اساس برنامهریزی هدفمند و رصد و کنترل مداوم این شبکهها در دستور کار پلیس فتا قرار دارد و با انجام اطلاعرسانیهای مناسب و تشکیل تیمها و گروههای مختلف در این حوزه و همچنین برقراری ارتباط با سایر سازمانها و ارگانها سعی بر آن شده برخورد مناسبی با اینگونه کانالها و صفحات صورت بگیرد. به عنوان نمونه میتوان به طرح بینالمللی «پانجی آ» با موضوع فروش انواع دارو و تجهیزات پزشکی اشاره کرد. در این راستا تاکنون ۱۰ مرحله در سراسر دنیا صورت گرفته و پلیس فتا درصدد شناسایی سایتها و شبکههای متخلف در این حوزه است. در نمونهای دیگر میتوان به شناسایی چهار شبکه و باند توزیع مواد مخدر در سال جاری اشاره کرد. البته طرحهایی از این قبیل و با موضوعات مختلف در دستور کار پلیس قرار داشته و به صورت دورهای و مداوم در حال پیگیری و انجام است.
آیا نیروی انتظامی و به طور مشخص پلیس فتا به تنهایی میتواند جلوی عملکرد کانالها و صفحات مختلف ذکر شده را بگیرد؟ دستگاههای دیگر چون شورای عالی فضای مجازی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و قوه قضائیه چه نقشی در این زمینه دارند و آیا به درستی به وظایف خود عمل میکنند؟
پلیس فتا به عنوان ضابط قضایی وظیفه رسیدگی به شکایات بزهدیدگان فضای سایبر را دارد. کاربرانی که در این فضا مورد سوءاستفاده قرار گرفتهاند با طرح شکایت به دادسرای جرائم رایانهای (ناحیه ۳۱ تهران) و ارجاع آن به پلیس فتا به پرونده آنها رسیدگی میشود. اما با توجه به توسعه روزافزون شبکههای پیامرسان موبایلی، ضریب نفوذ فضای مجازی در بین هموطنان و... طبیعی است که به تنهایی نمیتواند امنیت فضای مجازی را تامین کند. یکی از مهمترین اقداماتی که سایر ارگانها و نهادها میتوانند پلیس فتا را در برقراری امنیت کاربران در فضای مجازی یاری کنند، اطلاعرسانی و آموزش به پرسنل مربوطه و همچنین شهروندان است.
پلیس فتا با طرحهای پیشگیرانه که بیشتر مبتنی بر پیشگیری اجتماعی است تلاش دارد در جامعه سطح آگاهی شهروندان را نسبت به این موضوع و تهدیدات آن افزایش دهد. بر همین اساس برگزاری کلاسهای آموزشی برای شهروندان، حضور در نمایشگاهها، اطلاعرسانی در این خصوص را از طریق رسانهها در برنامه خود دارد. همچنین در خصوص جرائم مشهود در شبکههای پیامرسان موبایلی که شاکی خصوصی وجود ندارد، طرحهای پیشگیرانه وضعی اجرا می شود.
برخی از اقدامات پیشگیرانه وضعی پلیس فتا در قالب همکاری با ارگانها و سازمانها دیگر نمود پیدا خواهد کرد چراکه با برقراری هماهنگی لازم در بین دستگاههای مختلف، ضریب امنیت سایبری کاربران در فضای مجازی افزایش خواهد یافت. تعاملات بین ارگانها توام با در اختیار قراردادن نکات هشداری و آگاهسازی برای شهروندان در قالب برنامههای آموزشی، انیمیشنها و مصاحبههای رسانهای می تواند تاثیر بسزایی در کاهش مخاطرات و جرائم سایبری در فضای مجازی داشته باشد. حضور پلیس فتا در جلسات کمیته پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه در کنار حضور نهادهای مرتبط و تاثیرگذار فضای مجازی که از اعضای این کمیته هستند، زمینه لازم را در خصوص انجام اقدام اجرایی، تعامل و ارائه راهکارهای پیشگیرانه از وقوع جرائم سایبری فراهم میکند.
منظور از فیلترینگ هوشمند چیست؟ آیا در دنیای امروز به لحاظ تکنولوژی، ابزار و امکانی وجود دارد که بتواند امکان دسترسی به صفحات یا کانالهای مغایر با ارزشهای دینی و ملی را به صفر یا نزدیک به صفر برساند؟ آیا اساسا فیلترینگ به شکل فعلی که عملا امکان دسترسی به سایتهای غیرمجاز را محدود نکرده است با توجه به هزینههای گزاف آن به لحاظ معنوی و مادی برای نظام اسلامی اقدام اثربخشی است؟
با طراحی نرمافزارهای فیلترینگ هوشمند عدمدسترسی به صفحات با محتویات مجرمانه محدود میشود. براساس تعاریف موجود و نمونههای تطبیقی در دیگر کشورها، فیلترینگ هوشمند باید قادر به تشخیص بخشی از آدرسهای اینترنتی باشد، بهگونهای که در برخورد با یک صفحه، بهجای فیلتر کردن تمام آدرس، بخشی از آن را مسدود کند نه تمامی سایت را. در واقع به جای فیلتر کردن تمامی سایت، فقط آن بخشی از سایت که دارای مورد مجرمانه است، فیلتر میشود. تعیین سطح دسترسی برای کاربران نیز یکی دیگر از مهمترین قابلیتهای فیلترینگ هوشمند خواهد بود. کارکرد فیلترینگ هوشمند براساس کلمات کلیدیای است که برای آن تعریف شده، بنابراین میتوان هر نوع کلمه کلیدی را به آن اضافه کرد تا براساس آن به جستوجو در فضای مجازی بازگردد. اینکه فیلترینگ فعلی اثربخش بوده یا خیر باید گفت فیلترینگی که در حال حاضر و زیر نظر دادستانی کل کشور صورت میگیرد توانسته تا حد بسیار زیادی زمینه کاهش وقوع جرائم سایبری را فراهم آورده و دسترسی کاربران را به محتوای نامناسب و مجرمانه محدود کند.
بر اساس مطالعات و آمارهایی که پلیس فتا در دست دارد، فضای مجازی تا چه میزان بر فضای حقیقی خانوادههای ایرانی یا به تعبیر دیگر تا چه حد بر سبک زندگی خانوادههای ما اثرگذار بوده است؟ آیا تا به حال پژوهشی پیرامون اینکه مثلا گرایش به حضور در فضای مجازی تا چه اندازه به دور شدن اعضای خانوادهها از یکدیگر یا حتی طلاق زوجین یا آسیبهای اجتماعی دیگر در سطح خانواده و جامعه، صورت گرفته است؟
با توجه به گسترش تکنولوژی و بهکارگیری این ابزارها در فضای مجازی خانوادهها خواهناخواه از فضای مجازی استفاده میکنند. پس اکثر خانوادههای ایرانی در طول شبانهروز زمانی را صرف فضای مجازی میکنند. لایک، کامنت، شیر کردن، فوروارد کردن، استیکر و... از جمله کلماتی هستند که روزمره در زندگی انسانها شنیده میشوند و به جزءلاینفک زندگیشان تبدیل شده است، پس بر زندگی ما نیز تاثیر خواهند گذاشت؛ هم تاثیرات مثبت و هم تاثیرات منفی. تمام توان پلیس فتا این است که تاثیرات گذاشته شده بر بنیان خانوادهها مثبت باشد. در این بین با اطلاعرسانیها و کارگاههای آموزشی و معرفی مزایا و تهدیدات این فضا، آموزشهای لازم را به تمامی اعضای خانواده ارائه داده است. با توجه به تاثیرگذاری این فضا روی افراد و به خصوص کودکان و نوجوانان، والدین باید نظارت بیشتری بر فرزندان خود در این خصوص داشته باشند. البته این موضوع تنها به جوانان و نوجوانان ختم نشده و والدین نیز باید هوشیار باشند که جذابیتهای فضای مجازی ممکن است خودشان را هم تحتتاثیر قرار داده و باعث دور شدن اعضای خانوادهها از یکدیگر و گاهی اوقات طلاق عاطفی زوجین شود.
- 14
- 6
