سیلی که آمد و هنوز هم نرفته است توجه همگان را به خود جلب کرد و کمک‌های انسانی و مالی قابل توجهی را هم متوجه مناطق سیل‌زده کرد. این بسیج نیرو و توجه خبری تا مدتی ادامه خواهد داشت و پس از آن مرحله نزولی توجهات عمومی آغاز خواهد شد. هنگامی که گل و لای از منطقه خارج شود و آب فرو بنشیند و مردم تا حدی مستقر شوند، زمان زیادی طول نخواهد کشید. در این میان تنها مشکلی که خوشبختانه وجود ندارد، فوت مردم حادثه دیده است که تعداد معدودی را شامل می‌شود ولی اگر از این نکته بگذریم همه گونه مشکلات دیگر گریبان مردم را خواهد گرفت. هر چند این مشکلات در همه مناطق و برای همه افراد یکسان نیست.
۱. درآمد و ثروت: بخش مهمی از مردم، منبع درآمد و ثروت خود را از جمله شغل یا زمین کشاورزی یا دام و مغازه خود را از دست داده‌اند و این افراد باید نسبت به آینده تأمین معاش خود امیدوار شوند.
۲. مسکن: مسکن‌های بسیاری از افراد تخریب شده یا نشست کرده و سست شده و یا احتیاج به تعمیر کلی دارد. یا حتی زمین‌های ساختمان آنها هم از بین رفته و داخل رودخانه و مسیل قرار گرفته است. به علاوه مجادلات مالک و مستأجری نیز در این مسأله دخالت خواهد داشت.
۳. تسهیلات زندگی: بخشی از مردم تسهیلات زندگی روزمره خود را حتی در حد پوشاک و وسایل زندگی از دست داده‌اند و بدون تأمین آنها نمی‌توانند زندگی عادی خود را آغاز کنند.
۴. بهداشت: یکی از مصائب سیل بروز مشکلات بهداشتی، رواج بیماری‌ها و نیاز به درمان آنهاست که هزینه‌بر نیز هست. این مسأله نه فقط افراد سیل‌زده بلکه کل منطقه را تهدید می‌کند.
۵. آموزش: آموزش کودکان و جوانان، مسأله کنکوری‌های منطقه، باز شدن مدارس و تداوم آموزش افراد نیز معضل دیگری است که باید در اسرع وقت به آنها رسیدگی شود.
۶. مسائل حقوقی: اگر همه مسائل را به راحتی و در کوتاه مدت بتوان حل کرد، حل مسائل حقوقی که در مناطق سیل‌زده رخ می‌دهد به سادگی و سهولت ممکن نیست، مگر آن که سازمان متولی حل این مسأله ،ورزیده و با اختیارات کامل وارد عرصه شود. در غیر این صورت مشکلات حقوقی مثل یک دمل چرکین در میان مردم باقی خواهد ماند. آیین دادرسی موجود برای شرایط عادی است و برای مناطق سیل‌زده و بحرانی باید تسهیلات بیشتری قایل شد.
۷. مشکلات روحی و روانی: سیل واقعه‌ای است که روند زندگی عادی مردم را به هم می‌زند. این مسأله موجب بروز اثرات روحی و روانی در سطح فرد و عوارض اجتماعی در سطح منطقه سیل‌زده خواهد شد. بنابراین باید برای تأمین نیازهایی از این نوع نیز ا‌قدام جدی شود.
۸. زیرساخت‌ها: تأمین زیرساخت‌های اقتصادی مثل شهرسازی، راه، پل، آب، برق، گاز و... در کنار نیازهای شخصی پیش‌گفته مردم یک ضرورت است و حتی شاید مهم‌تر باشد زیرا فقدان این زیرساخت‌ها همچنان چهره منطقه را سیل‌زده نشان خواهد داد و روحیه، نشاط و انگیزه برای ماندن در منطقه را از مردم می‌گیرد.
با توجه به این ملاحظات به نظر می‌رسد که اجرای این کارها را نمی‌توان بر اساس روال عادی کارهای اداری دولت انجام داد. ضرورت دارد که چند نکته را در سازمان اداری متولی این برنامه مورد توجه قرار داد. نکته اول این که این کارها از طریق یک ستاد یا شورای بحران و سیل در مرکز کشور و با حضور یک دبیر قدرتمند راهبری شود و در هر منطقه نیز به تناسب چنین ستاد یا شورایی وجود داشته باشد.
نکته دوم این که اختیارات حقوقی و قانونی این ستادها باید افزایش پیدا کند و دچار محدودیت‌های اختیارات نهادهای شرکت‌کننده در شورا نشوند. محدودیت‌هایی که در شرایط عادی منطقی است. و نکته سوم این که کل بازسازی در سطح منطقه و سیاستگذاری و اجرا با مشارکت مستقیم مردم انجام شود. مردم و نمایندگان خاص آنها در این شوراها شرکت کنند و از همه مهم‌تر که در اجرای کارها از پیمانکاران محلی و کارگران منطقه و مردم آسیب‌دیده استفاده شود. این که بنشینیم و برای مردم تصمیم بگیریم، حتی اگر تصمیمات خوب هم باشد حتماً با مخالفت و عدم همراهی مواجه خواهد شد.
- 10
- 3
