در طول یک ماهی که از ایجاد اختلال در اینترنت و فیلتر شدن پلتفرم‌های بین‌المللی گذشته، آمارهای مختلفی درباره خسارت‌های مالی این محدودیت‌ها منتشر شده است. اغلب گزارش‌ها با تکیه بر فیلترینگ اینستاگرام، به ضرر و زیان مالی کسبوکارهای کوچک فعال در این پلتفرم پرداخته‌اند. با این وجود، آسیب به کسبوکارهای کوچک و فروشگاه‌های آنلاینی که عموما در بستر اینستاگرام حاضر هستند فقط بخشی از آسیب‌هایی است که قطعی اینترنت و مسدودسازی ایجاد کرده است. از دسترس خارج شدن پلتفرم‌های خارجی برای کاربران داخل کشور یا انواع اختلالات و قطعی‌هایی که استفاده از اینترنت را سخت و با موانع بسیار روبه‌رو کرده است، آسیب‌های متعددی به اقتصاد کشور وارد می‌کند.
نایب رییس اتاق بازرگانی ایران می‌گوید قطعی اینترنت و فیلترینگ علاوه بر کسبوکارهای مبتنی بر اینستاگرام، خطوط تولید لبنیات، دارو، فولاد و نساجی را هم دچار مشکل کرده است. حسین سلاح‌ورزی، نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران، منحصر دانستن آسیب‌های فیلترینگ و قطعی اینترنت به کسبوکارهای کوچک را ساده‌انگارانه دانسته و اظهار داشت: «اینکه فکر کنیم قطع شدن اینترنت و فیلتر طیف وسیعی از سایت‌ها، برنامه‌ها و پلتفرم‌ها فقط به محدود شدن کسبوکارهای کوچک منجر می‌شود، ساده‌انگارانه است و نه‌تنها کسبوکارهای کوچک، آنلاین‌شاپ‌ها و کسبوکارهای مبتنی بر اینستاگرام دچار مشکل شدهاند و افرادی که جمعیت آنها هم کم نیست، کار خود را از دست داده‌اند، بلکه خطوط تولید از خط تولید لبنیات و دارو گرفته تا تولید فولاد و نساجی در این شرایط دچار مشکل شدهاند.»
به گفته او، با توجه به اینکه خطوط تولید هم مبتنی بر اینترنت، هوش مصنوعی، تکنولوژی‌های IT و ITC هستند، اختلال در اینترنت به فرآیند تولید آسیب خواهد زد.
علاوه بر این، موضوعاتی مانند لجستیک، ثبت سفارش، بازاریابی و برنامه‌های مالی و ارزی در خارج از کارخانه نیز بر پایه اینترنت هستند. سلاح‌دوزی به نتیجه نهایی اعمال این محدودیت‌ها نیز اشاره کرده و گفت: «با این شرایط شاهد کاهش فروش، کاهش سود و به دنبال آن اثرگذاری این روند روی اشتغال خواهیم بود.»
اتفاقی که به گفته نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران در همین یک ماه اخیر نیز رخ داده است: «محدود کردن اینترنت، فیلتر شدن برخی از پلتفرم‌ها در یک ماه گذشته، هم روی کاهش تولید و هم بر کاهش تقاضای موثر و هم تجارت اثرگذار بوده است.» در کنار کاهش تولید از سوی تولیدکنندگان و کم شدن میزان تقاضا از سمت مردم، از دسترس خارج شدن و اعمال محدودیت برای پلتفرم‌های بین‌المللی بر اعتبار تجارت ایران نیز تاثیر گذاشته است.
او در این زمینه تصریح کرد: «یکی از تاثیرات اقتصادی محدود کردن اینترنت است که از لحاظ اعتباری روی تجارت ایران اثر گذاشته به طوری که با توجه به فیلتر و محدود شدن اینترنت تماس‌های تجاری که از طریق پلتفرم‌های پیام‌رسان بین تجار ایرانی و خارجی انجام می‌شد، قطع شدهاند.»
هرچند سلاح‌ورزی اشاره می‌کند که در این مدت استفاده از وی‌پی‌ان تا ٣٠ برابر افزایش داشته که امنیت کاربران و اطلاعات کشور را به خطر می‌اندازد، اما به نظر می‌رسد محدودیت‌های ایجادشده برای اینترنت فقط به همین موارد امنیتی و آسیب به اقتصاد دیجیتال کشور محدود نبوده و طبق اظهارات نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران، به سطح گسترده‌تری از اقتصاد آسیب وارد می‌کند.همچنین اتاق بازرگانی تهران ادعا کرده است قطعی و فیلترینگ اینترنت در یک ماه اخیر، مجموعا ۸۰ هزار میلیارد تومان به کسب‌و‌کارها خسارت زده است. این عدد یعنی: روزی ۲۶۰۰ میلیارد تومان، ساعتی ۱۱۰ میلیارد تومان و دقیقه‌ای ۲ میلیارد تومان خسارت به اقتصاد کشور وارد می‌کند.
«واتساپ» و «اینستاگرام» رفع فیلتر نخواهد شد
با این حال بهروز محبی نماینده سبزوار می‌گوید به شما صریحا می‌گویم که قطعا حاکمیت، واتساپ و اینستاگرام را رفع فیلتر نخواهد کرد، چون پلتفرم‌های آنها، تحت نظارت دشمنان کشور است و نمی‌توانیم افراد متخلف را تعقیب کنیم. حال باید شبکه‌های اجتماعی داخلی را تقویت کنیم.
ان‌شاءالله مردم به روبیکا اقبال نشان خواهند داد، چون امنیت کشور مطرح است. روبیکا از مرز ۱۵ میلیون نصب‌کننده هم عبور کرده و از طرفی، پلتفرم‌های ایتا و سروش را هم داریم. با این وجود، بستر گفت‌وگو در شبکه‌های اجتماعی برای همگان مهیاست.همچنین یکی از شروطی که رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور برای رفع فیلتر گذاشته این است که این دو پلتفرم در داخل ایران نماینده داشته باشند و طبق مقررات و قوانین کشور عمل کنند. استفاده غیرقانونی از شبکه‌های اجتماعی خارج‌نشین از نظر او یکی از تهدیدهای دشمن است.
او در ادامه اعلام کرده: «به همین دلیل شورای امنیت کشور تصمیم گرفت تا زمانی که امنیت کشور احساس کند، که تضمینی ندارد، این پلتفرم‌ها را متوقف کند.» به گفته او مهاجرت نرم در شبکه‌های داخلی به صورت ارادی در حال انجام است و شورای عالی فضای مجازی هم توسعه و تقویت زیرساخت‌های داخلی را دنبال می‌کند تا به اقتصاد مردم و مشاغلی که در آنجاست کمک کرده باشد.
در کنار اینها، شورای هماهنگی گروه‌های فرهنگی حوزه علمیه قم هم نامه‌ای به شورای عالی فضای مجازی نوشته و در آن خواسته است اینستاگرام و واتساپ برای همیشه فیلتر شوند. در نامه‌ای که سیتنا آن را منتشر کرده، صراحتا درخواست بسته شدن دائمی شبکه‌های مجازی مثل اینستاگرام، واتساپ و تلگرام آمده است. این نامه همچنین خواهان برخورد با مسوولینی است که ساماندهی فضای مجازی و راه‌اندازی اینترنت ملی را جدی نگرفته‌اند.
خسارت‌ها بیشتر از این اعداد است
سینا تقی‌زاده نایب‌رییس کمیسیون امور بین‌الملل خانه صنعت و معدن در خصوص ضربه فیلترینگ به اقتصاد کشور به «جهان‌صنعت» گفت: اگر بخواهیم واقعیت را بررسی کنیم، طبق برآوردی کلی که داشتم این خسارت‌ها و زیان‌هایی که به اقتصاد کشور وارد شده بسیار بیشتر از این اعداد است.
به این دلیل که یک بخشی را افراد نمی‌بینند و نمی‌توانند آن را محاسبه کنند. وی ادامه داد: یکی از نمونه‌ها این است آن شرکت‌هایی که در ایران سرمایه‌گذاری می‌کردند و دارای دفاتر در ایران و خارج از ایران هستند، مجبورند به «سی آر ام» خود وصل باشند که به دلیل این قطعی‌ها و فیلترینگ ارتباط آنها کاملا با ایران قطع شده است. او افزود: همچنین انبارهایی در کشورهای دیگر وجود دارد که به صورت آنلاین چک می‌شوند که ارتباطات آنها هم قطع شده است.
کل صادرات ما در «واتساپ» است
تقی‌زاده در ادامه خاطرنشان کرد: همچنین کل صادرات ما با کل دنیا در واتساپ است. آن زمان گذشته که هر چیزی را با ایمیل جابه‌جا می‌کردند. در حال حاضر تمام صحبت‌های اولیه‌ای که با تجار در کشورهای دیگر اتفاق می‌افتد از طریق واتساپ صورت می‌گیرد و زمانی که قرارداد نهایی می‌شود در بستر ایمیل جابه‌جا می‌شود که در حال حاضر چینی‌ها آن را هم با ایمیل ارسال نمی‌کنند و از طریق واتساپ جابه‌جا می‌کنند. پس می‌توان به این نتیجه رسید که دنیا قبول کرده «واتساپ» هم همانند ایمیل یک بستر مطمئن است. او ادامه داد: باید تمام این نکات را در نظر بگیریم. همچنین با تمام ارتباطاتی که وجود دارد در تلاشیم تا بیزنس‌هایمان در دنیا را ارتقا دهیم اما به دلیل قطعی و فیلترینگ تماما از کار افتاده است. عملا مارکتینگ ما قطع و تمام شده است. ما برای محصولات‌مان در دنیا هیچ مارکتینگی نمی‌توانیم انجام دهیم.
ادامه‌دار بودن این روال شرکت‌ها را ورشکسته می‌کند
وی در پایان گفت: از طرفی هم دولت هیچ حمایتی از مارکتینگ نکرده است که بگوید هزینه‌ها را پرداخت می‌کنم تا در نمایشگاه‌ها حضور داشته باشیم. همچنین سازمان توسعه تجارت مدتی حمایت‌هایی می‌کرد ولی در حال حاضر خودش هم بودجه‌‌ای ندارد چه برسد به اینکه ما را حمایت کند. عملا تمام صادرات و تولید از کار افتاده است. زمانی که صادرات نباشد تولیدی هم شکل نمی‌گیرد. اگر این روال ادامه پیدا کند، شرکت‌ها یکی پس از دیگری ورشکسته می‌شوند و ورود ارز به کشور هر روز کمتر و کمتر خواهد شد.
علی حسینی
- 14
- 4
