آگاهی مردم تعیین کننده سرنوشت منابع ملی است ساسان شاه ویسی کارشناس اقتصاد بین الملل: « دانش و نقد کارشناسی» تنها راه نجات از تکرار گذشته است.تورم ٤٠ درصدی، صفهای عریض و طویل برای دلالی سکه و دلار، ٧هزار طرح عمرانی زمینمانده، مسکن پرحاشیه مهر و... همه و همه نتیجه شعارهای عوامفریبانه یک انتخابات است. شعارهایی که قرار بود نفت را سر سفره مردم بیاورد و فقرا را برخوردارتر کند. هنوز چند صباحی از آن همه گرفتاری اقتصادی نگذشته است که دوباره پای فقرا به معاملات انتخاباتی باز شده است. ٤ درصدیها و ٩٦ درصدیها، چند برابر کردن یارانه، مردم محروم، مردم حاشیهنشین و بیغولهنشین و....
همه و همه کلیدواژههایی است که دوباره به وفور شنیده میشوند و معلوم نیست رئیسجمهوریشدن یک کاندیدا اینبار چه بهایی برای اقتصاد کشور و منافع ملی خواهد داشت. حالا در این کارزار انتخاباتی تنها چیزی که عیان است وعدههای غیرکارشناسی و نگرانکننده برخی نامزدهاست که تبعات آن سالها بعد بر اقتصاد ایران مشخص میشود. با وجود این غلامرضا کاتب، عضو هیأترئیسه مجلس به «شهروند» میگوید: در تمام دنیا وعدههای غیرکارشناسی و گاهی عجیب در انتخابات شنیده میشود و قانون نمیتواند سازوکار مشخصی برای وعده نامزدهای انتخاباتی تعیین کند. او تأکید میکند: «تشخیص این مسائل کاملا برعهده آگاهي و تشخیص مردم هر کشور است و مجلس تنها میتواند پس از انتخابات و اجرای وعدهها بر منافع و مضرات آنها نظارت کند.»
هادی حقشناس، اقتصاددان هم به «شهروند» میگوید: استفاده ابزاری از فقرا و آرای آنها ریشه اجتماعی و اقتصادی دارد. او به ساختار پیچیده و فسادزده اقتصاد کشور و سهم ناچیز فقرا از منابع ملی اشاره میکند و میگوید این مسائل باعث شده است رجال سیاسی از فرصت استفاده کرده و با طرح وعدههای غیرکارشناسی تلاش کنند به خواسته خود برسند. در این شرایط دیگر منافع ملی کم اهمیت شده و منافع اشخاص جای آن را میگیرد.
ساسان شاهویسی، کارشناس اقتصاد بینالملل هم به «شهروند» میگوید: تنها راه نجات ایران از تسلسل سیاسی و بازگشت به شرایط گذشته معیار قراردادن نظرات کارشناسی و علم و دانش است. تنها در این صورت است که مردم میتوانند مسیر درست را تشخیص دهند و اجازه ندهند اشخاصی با احساسات و حقوقشان بازی کنند و منافع ملی را هدر بدهند.
مشکلات ساختاری اقتصاد کشورعامل وعدههای عوامفریبانه
هادی حقشناس، اقتصاددان در گفتوگو با «شهروند» سر دادن شعارهای فریبنده و وعدههای بیپایه و اساس از سوی برخی از نامزدها را دارای ریشههای اقتصادی و فرهنگی میداند.
حقشناس در توضیح این موضوع میگوید: در ایران گذشت از منافع شخصی برای تکتک شهروندان کار سختی است، مگر اینکه نیازهای اولیه افراد جامعه بهطور کامل تأمین شده باشد. به عبارت دیگر کسانی که حقوق مکفی، مسکن متناسب با شأن خود و خودرو و شغل مناسبی داشته باشند، میتوانند از منافع کوتاهمدت
خود بگذرند.
او با یادآوری نظرسنجی صورت گرفته از مردم در اوایل کار دولت یازدهم در مورد تداوم یافتن یا قطع پرداخت یارانه نقدی عنوان میکند: در این نظرسنجی ٩٥درصد مردم همچنان تمایل به برقراری یارانهها داشتند و این نشان میدهد که ذايقه مردم به دلیل مشکلات معیشتی متمایل به پرداخت یارانه است و به همین دلیل است که برخی از نامزدهای انتخابات اصرار بر افزایش میزان یارانه نقدی دارند و وعدههای بیپایه و اساسی را در این رابطه مطرح میکنند.
به گفته این اقتصاددان فرهنگ حاکم بر مردم از عوامل دیگری است که بر این موضوع تأثیرگذار است. بهخصوص پس از اختلاسهایی که صورت گرفت، مردم تصور میکنند که اگر یارانه نگیرند، این منابع را دیگران خواهند برد. لذا تصور میکنند که باید حتما یارانه بگیرند و این رویهای است که تبدیل به یک فرهنگ شده و برخی از نامزدهای انتخابات از این فرهنگ نهادینهشده سوءاستفاده میکنند.
حقشناس عنوان میکند که حداقل دستمزد کارگران کشور ٥٠درصد خط فقر در ایران است و طبیعی است که جمع کثیری از حقوقبگیران شاغل و بازنشسته به دنبال گرفتن یارانه بیشتر باشند. برخی از کاندیداها هم با اطلاع از این موضوع وعدههای نشدنی و غیر قابل تحقق مانند دو یا سه برابر شدن یارانهها را میدهند.
عوامفریبی زخم کهنه اقتصاد ایران
مهدی پورقاضی، رئیس کمیسیون صنایع و معادن اتاق بازرگانی تهران وعدههایی از قبیل پرداخت کارانه ٢٥٠هزار تومان به تمامی بیکاران جامعه و ایجاد ٦٠٠هزار شغل به ازای تولید هر یکمیلیون تن محصول پتروشیمی را مورد انتقاد قرار داد و افزود: اینها نمونههایی از وعدههای اقتصادی است که با هدف کسب نفع سیاسی به مردم داده میشود. وعدههایی که قابلیت اجرایینشدن ندارد و تنها برای عوامفریبی سر داده میشوند.
او در ادامه با اشاره به تناقضهایی که درگفتههای برخی از کاندیداهای ریاستجمهوری دیده میشود، گفت: بهعنوان مثال برخی از کاندیداها فروش نفت و درآمد حاصل از آن را نهی قرار میدهند و برخی دیگر از کاهش مالیات دریافتی سخن میگویند. سوال اینجاست؛ اگر قرار است فروش نفت نداشته باشیم و میزان مالیاتها را کاهش دهیم، منابع لازم برای پرداخت یارانه ٢٥٠هزار تومانی و کارانه به ٣,٢میلیون بیکار، قرار است از کجا تأمین شود.
این عضو اتاق بازرگانی ایران در ادامه سخنان خود سیاستزدگی را زخم کهنه اقتصاد ایران برشمرد و ادامه داد: این مشکلی که امروز در آستانه انتخابات شاهد آن هستیم، در روزهای عادی نیز بهگونهای دیگر نمود پیدا میکند. مدیران سیاسی غیرمتخصصی که برسر کار میآیند، معافیتهای مالیاتی برخی از دستگاههای خاص، آغاز پروژههای اقتصادی با اهداف سیاسی که درنهایت هم تعطیل میشوند، نمونههای بارزی از سیاستزدگی اقتصاد ما هستند.
او با تأکید بر رعایت اخلاقیت در رقابتهای انتخاباتی گفت: مردم به خوبی با این حرفهای عوامپسندانه کاندیداها آشنا هستند و کاندیداها با تکیه بر این حرفهای غیرکارشناسانه ره به جایی نخواهند برد.
دانش و نظرات کارشناسی
تنها راه نجات از تکرار گذشته
ساسان شاهویسی کارشناس اقتصاد بینالملل طرح وعدههای غیرکارشناسی در انتخابات را منحصر به ایران نمیداند و به وعدههای انتخاباتی ترامپ اشاره میکند که نقدهای کارشناسی زیادی به آن وارد بود. او درعین حال، توضیح میدهد تنها راهکار مبارزه با فریبهای انتخاباتی علم و دانش است و دراین شرایط تنها کارشناسان هستند که میتوانند روشنگری کنند و به جامعه مسیر درستتر را نشان بدهند.
او درعین حال توضیح میدهد: نامزدهای انتخاباتی درفرصت کوتاه ٤-٣دقیقهای نمیتوانند تحلیل و نقد دقیقی نسبت به ادعاهای یکدیگر ارایه دهند و دراین شرایط مردم نباید تنها به گفتوگوها و دعواهای سیاسی بسنده کنند و ببینند کارشناسان تا چه حد وعدههای نامزدهای انتخاباتی را اصولی ارزیابی میکنند. در واقع عیار شهروندان باید علم و دانش باشد، وگرنه گرفتار تسلسل سیاسی میشویم و شرایط گذشته برایمان تکرار میشود.
شاهویسی درباره دستاویز قراردادن قشر محروم در انتخابات تأکید میکند: درایران جریانهای اقتصادی کمتر اقشار محروم و آسیبپذیر را مورد توجه قرار دادهاند و در واقع این افراد سهم بسیار اندکی از منابع ملی داشتهاند. به همین دلیل است که آنها به راحتی دستاویز اهداف انتخاباتی قرار میگیرند.
او ادامه میدهد: اینکه به اقشار محروم وعده بدهیم، به خودی خود بد نیست اما کارشناسان و نخبگان اقتصادی باید برای مردم توضیح دهند که برنامههای اعلامشده تا چه حد عملیاتی و اجرایی است. اگر بدنه کارشناسی اجرای وعدهای را اصولی تشخیص دهد و آن را مساوی با تضییع اموال عمومی نداند و غیراجرایی تشخیص ندهد که مشکلی نیست، در غیراین صورت طرح این وعدهها غیراخلاقی و بازی با حقوق و احساسات مردم است. موضوعی که بارها مقام معظم رهبری به آن تأکید کرده و خواستار رعایت اخلاق در انتخابات شدهاند.
- 11
- 1
