به گزارش ایرنا، در طول ۳۸ سال گذشته بیش از ۳۰ انتخابات برای مشارکت مردم در زمینه های مختلف مانند ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، شوراهای اسلامی شهر و روستا برگزار شده است .
در این مدت ۱۲ دوره انتخابات برای تعیین رییس جمهوری برگزار شده که میزان مشارکت در آنها تحت تاثیر شرایط مختلف و اوضاع سیاسی هر دوره متفاوت بوده است.
هیجان ریاست جمهوری و دولت ناکام
نخستین انتخابات ریاست جمهوری ایران، در تاریخ پنجم بهمن ماه سال ۱۳۵۸ برگزار شد. در این دوره بیش از ۲۰ میلیون نفر واجد شرایط رای بودند که از این تعداد ۱۴ میلیون و ۹۹۳ هزار نفر به «ابوالحسن بنی صدر» رای دادند.
اهمیت این انتخابات از آن جهت بود که از بنی صدر به عنوان نخستین رییس جهموری تاریخ ایران نام برده می شود. وی پس از ۲ سال ریاست جمهوری به خاطر اقداماتی که انجام داد با رای اکثریت نمایندگان مجلس شورای اسلامی دور اول و حکم بنایانگذار انقلاب از این سمت عزل شد.
عمر کوتاه دولت در ریاست جمهوری دوم
انتخابات دومین دوره ریاست جمهوری در تاریخ دوم مرداد ماه سال ۱۳۶۰ برگزار شد. در این دوره از انتخابات بیش از ۲۲ میلیون نفر واجد شرایط رای بود که ۶۴.۲ درصد آنان پای صندوق های رای حاضر شدند.
در انتخابات دومین دوره ریاست جمهوری ۷۱ نفر داوطلب حضور داشتند که در نهایت صلاحیت ۴ نفر از آنان برای تبلیغات انتخاباتی تایید شد.
مشارکت مردم در انتخابات دومین دوره ریاست جمهوری موجب پیروزی «محمد علی رجایی» با ۱۲میلیون ۷۷۰ هزار رای شد. «عباس شیبانی» نیز در جایگاه دوم قرار گرفت.
رجایی با انتخابت «محمد جواد باهنر» به عنوان نخست وزیر، دولت را تشکیل داد اما رییس دولت دوم به همراه نخست وزیر در تاریخ هشتم شهریور ماه سال ۱۳۶۰ در محل دفتر نخست وزیری به شهادت رسیدند.
آغاز دولت های ۲ دوره ای
پس از انفجار دفتر نخست وزیری و به شهادت رسیدن «محمد علی رجایی » و «محمد جواد باهنر» رئیس جمهوری و نخست وزیر، آیت الله مهدوی کنی مأمور تشکیل دولت موقت و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری شد.
انتخابات ریاست جمهوری دوره سوم در تاریخ ۱۰ مهر ماه سال ۱۳۶۰ برگزار شد. در این دوره از انتخابات ۴۶ نفر ثبت نام کردند که تنها ۴ نفر از آنان تایید صلاحیت شدند.
در این دوره از انتخابات بیست و دو میلیون و ۶۸۰ هزار نفر واجد شرایط رای بودند که نزدیک به ۱۷ میلیون از این افراد در پای صندوق های رای حضور پیدا کرده و میزان مشارکت در این دوره ۷۴.۲ درصد بود.
در دومین دوره انتخابات ریاست جمهوری «آیت الله سید علی خامنه ای» با ۱۵ میلیون و ۹۰۵ هزار توانست حائز اکثریت آرا شود. اکبر پرورش نیز در جایگاه دوم قرار گرفت.
در سال ۱۳۶۴ انتخابات دوره چهارم ریاست جمهوری برگزار شد. در این انتخابات ۵۰ نفر ثبت نام کرده بودند که از میان آنان تنها صلاحیت سه نفر آنان از سوی شورای نگهبان برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری تایید شد.
در این دوره از انتخابات از جمعیت ۲۵ میلیونی واجد شرایط رای ۱۴ میلیون و ۲۳۸ هزار نفر معادل ۵۴ درصد پای صندوق های رای حضور یافتند. دوره چهارم انتخابات ریاست جمهوری با وفات بنیانگذار انقلاب اسلامی و انتخابات حضرت آیت الله خامنه ای به عنوان رهبر انقلاب به پایان رسید.
دولت های سازندگی
پس از ارتحال بنیانگذار انقلاب و آغاز رهبری آیت الله خامنه ای، پنجمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ ششم مرداد ماه سال ۶۸ برگزار شد. در این دوره از انتخابات تعداد واجدین شرایط رای به بیش از ۳۰ میلیون نفر رسید.
از این تعداد بیش از ۵۴ درصد در پای صندوق های رای حضور یافتند که نتیجه ان انتخاب «اکبر هاشمی رفسنجانی» به عنوان رییس جمهوری بود.
در این دوره از انتخابات ۷۹ نفر به عنوان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کردند که تنها اکبر هاشمی رفسنجانی و عباس شیبانی صلاحیت حضور در انتخابات ریاست جمهوری را از شورای نگهبان دریافت کردند.
دولت هاشمی هر چند که در سال های پایانی دولت اول خود با انتقاداتی در زمینه اقتصادی روبرو بود اما وی با شرکت در ششمین دوره انتخابات ریاست جمهوری توانست برای دومین بار به عنوان رییس جمهوری کشور انتخاب شود.
در انتخابات ششم که در تاریخ ۲۱ خرداد ماه سال ۷۲ برگزار شد، ۱۲۸ نفر برای نامزدی ثبت نام کردند که از این تعداد چهار نفر به مرحله تبلیغات انتخاباتی راه یافتند و در نهایت هاشمی رفسنجانی با کسب ۱۶ میلیون و ۷۶۹ هزار رای برای دومین بار توانست پیروز شود. میزان مشارکت در این دوره از انتخابات ۵۰ درصد بود.
دولت اصلاحات و توسعه سیاسی
با پایان چهارساله دولت دوم هاشمی رفسنجانی انتخابات هفتمین دوره ریاست جمهوری در تاریخ دوم خرداد سال ۱۳۷۶بین «سید محمد خاتمی» و «علی اکبر ناطق نوری» برگزار شد. ناظران و کارشناسان سیاسی از این انتخابات به عنوان نقطه عطفی در تاریخ انتخابات های ایران یاد می کنند.در این دوره از انتخابات ۲۳۸ نفر برای نامزدی در انتخابات شرکت کردند که صلاحیت چهار نفر آنها تایید شد.
تعداد واجدین شرایط در این دوره به ۳۶ میلیون و ۴۶۶ نفر رسید که ۷۹.۹ درصد آنان پای صندوق های رای حضور یافتند. خاتمی در این دوره با کسب ۲۰ میلیون و ۱۳۸ هزار رای توانست بر دیگر رقبا پیروز شود.
شعارهای انتخاباتی خاتمی در زمینه توسعه سیاسی و تنش زدایی هر چند با انتقادات فراوانی در بین برخی از منتقدان وی همراه بود اما این انتقادات موجب نشد وی دولت را چهار ساله رها کند. او با شرکت در هشتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری توانیت میزان رای خود را از ۲۰ میلیون به نزدیک ۲۲ میلیون افزایش دهد.
در حالی که تعداد واجدین شرایط رای در این دوره ۴۲ میلیون ۱۷۰ هزار نفر برآورد شد ۶۶.۶ دهم درصد جمعیت در پای صندوق های رای حاضر شدند.
آغاز شعار عدالت در ایران
شکست اصلاح طلبان در انتخابات دومین دوره شورای اسلامی شهر و روستا و مجلس شورای اسلامی دوره هفتم موجب شد تا نگاه مردم نسبت به تفکر اصلاحات و دولت خاتمی تغییر کند. در کنار این تغییر، شعارهای «محمود احمدی نژاد» که با عنوان عدالت و رسیدگی به محرومان انتخاب شده بود موجب شد تا در انتخابات خرداد ماه سال ۸۴ اصلاح طلبان بازنده شوند.
در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری برای نخستین بار فرد پیروز در مرحله اول مشخص نشد. در این انتخابات تعداد ۱۰۱۴ نفر به عنوان کاندید ثبت نام کردند که شورای نگهبان صلاحیت هشت نفر را به عنوان نامزد نهایی مورد تایید قرار داد. در این دوره واجدین شرایط حضور در انتخابات بیش از ۴۶ میلیون نفر بود.
مشارکت انتخاباتی در این دوره ۶۲.۸ درصد بود. در مرحله دوم این دوره محمود احمدی نژاد با ۱۷ میلیونه و ۲۴۸ رای توانست به عنوان هفتمین رییس جمهوری انتخاب شود.
پس از پایان چهار سال اول دولت احمدی نژاد انتخابات ریاست جمهوری دهم در ۲۲ خرداد سال ۸۸ برگزار شد که میزان مشارکت آن ۸۵ درصد اعلام شد.
در این دوره محمود احمدی نژاد با کسب ۶۳ درصد توانست برای بار دوم به عنوان ریاست جمهوری کشور برسد.
آغاز تفکر اعتدالی
انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری در سال ۱۳۹۲ در حالی برگزار شد که ایران به خاطر تحریم های یکجانبه غرب و برخی از سیاست های اقتصادی دولت دهم در شرایطی مناسبی قرار نداشت. در این انتخابات که با مشارکت ۷۲ درصدی مردم برگزار شد «حسن روحانی» با شعار اعتدال در سیاست های داخلی و خارجی توانست ۵۰.۷ درصد آرا را کسب و به عنوان هشتمین شخصیت سیاسی، سکاندار قوه مجریه شد.
شایان ذکر است در این انتخابات تعداد واجدین شرایط رای ۵۰ میلیون و ۴۸۳ هزار و ۱۹۲ نفر بود. تعاملات سیاسی دولت روحانی در سطح بین الملل و به سرانجام رساندن پرونده هسته ای ایران موجب فشارهای فراوانی از سوی منتقدان به وی شد تا جایی از دولت وی به عنوان دولت چهار ساله یاد کردند.
اما حضور روحانی در انتخابات ۲۹ اردیبهشت ۹۶ به عنوان کاندید و دفاع از عملکرد خود در مقابل کاندیدای جناح رقیب موجب شد تا اقبال مردم در این انتخابات نسبت به وی بیشتر شود و در نهایت روحانی توانست با ؟ رای برای دومین بار سکاندار قوه مجریه شود.
- 12
- 2
