کدام دولت، رکورددار مداخله ارزی بوده است؟

بیست و دوم مهرماه و در نشست خبری رئیس‌جمهور، خبرنگاری از وی پرسید که سال گذشته و در اوج جنگ اقتصادی، در مجموع ۱۸ میلیارد دلار در قالب ارز ۴۲۰۰ تومانی از ذخایر کشور به باد رفت، مسئولیت این وضعیت با چه کسی است؟ رئیس جمهور نیز در پاسخ اعلام کرد که «۱۸ میلیارد که می‌گویند بر باد رفته، ۱۸ میلیارد دلار ثبت سفارش کردند برای خرید کالا، همین امسال هم از اول سال تا امروز ۱۹ میلیارد خرج کردیم...بر باد ندادیم؛ بلکه ۱۹ میلیارد دادیم به افراد آنها هم گفتند که می‌خواهیم این جنس را وارد کنیم...اگر کسی این پول را گرفته و جنس را وارد نکرده است باید بررسی شود و  هم دستگاه اجرایی و هم قوه قضائیه با او برخورد کنند.»

با این حال پس از آنکه رئیس جمهور در جریان سفر استانی به یزد، در نوزدهم آبان ماه، همین سخنان را بیان کرد؛ یک خبرگزاری منتقد دولت در گزارشی نوشت: «بر باد رفتن آن ۱۸ میلیارد دلار ارتباطی به ارز ۴۲۰۰ تومانی نداشت. این ۱۸ میلیارد دلار در سال ۹۶، عمدتا به صورت نقد به بازار آزاد تزریق شد...اما ارز ۴۲۰۰ تومانی در فروردین سال ۹۷ تصویب شد و ارتباطی با مداخله بانک مرکزی در بازار نداشت.» بنابراین این خبرگزاری به نوعی مدعی شد که ما با دو ۱۸ میلیارد دلار روبرو هستیم. یک ۱۸ میلیارد مداخله‌ای و یک ۱۸ میلیارد دلار ۴۲۰۰ تومانی.

پیش از این در مطلبی، ریشه‌های چنین اتهامی به دولت را بررسی کردیم و نشان دادیم که حتی تندترین منتقدان دولت نیز سخن این خبرگزاری را نمی‌زنند و این ادعا خاص این خبرگزاری است. حتی نشان دادیم که این خبرگزاری برای اثبات ادعای عجیب خود، اقدام به تحریف سخنان رهبر انقلاب کرده است. اما حالا دولت در پاسخی به این خبرگزاری، اطلاعاتی جالب مطرح کرده که خوب است فعالان اقتصادی و سیاسی به آن توجهی مجدد کنند.

۱. بنابه این گزارش، در حالی که در گزارش انتقادی علیه دولت، ادعا شده بود که در سال ۱۳۹۶، ۱۸ میلیارد دلار مداخله ارزی در بازار صورت گرفته بود و این موضوع، اتفاقی منحصر به فرد در تاریخ مداخلات ارزی کشور دانسته شده بود؛ اما مشخص شده، ارقامی بیشتر از ۱۸ میلیارد دلار مداخله ارزی مورد اعتراض این گزارش، در سال‌های گذشته به دفعات تکرار شده است. به عنوان مثال طی سال‌های ۸۶ تا ۹۰ به ترتیب ۲۴، ۳۶، ۳۷، ۵۵ و ۵۰ میلیارد دلار، مداخله ارزی با هدف کنترل قیمت ارز در بازار انجام شده است و به این ترتیب این رکورد در واقع در دست دولت دهم است. دولت محمود احمدی‌نژاد در چهار سال خود به طور متوسط ۳۲ میلیارد دلار و سرجمع بالغ بر ۱۶۰ میلیارد دلار و فقط در سال ۸۹ بالغ بر ۵۵ میلیارد دلار مداخله‌ ارزی انجام داده است.

۲. این در حالی است که حجم کل ارز مداخله‌ای در بازار طی سال‌های ۹۲ تا ۹۶، در مجموع ۳۵.۳ میلیارد دلار بوده است. به این ترتیب متوسط سالانه مداخله ارزی دولت یازدهم، ۷.۸ میلیارد دلار بوده و در سال ۹۶ عمدتاً به دلیل التهابات بین‌المللی با هدف حفظ ثبات و آرامش در بازار ارز، این رقم به ۱۸.۵ میلیارد دلار رسید.

۳. جالب است بدانید که در این گزارش دولت هم‌چنین متهم شده بود که آن هجده میلیارد دلار را «از منابع باارزش و غیرقابل جایگزین کشور» به بازار تزریق کرده و این در حالی است که به گزارش دولت، فروش ارز از منابع ارزی حاصل از صادرات نفت و گاز بوده و نه ذخایر ارزی.