در روزهایی که دولت روحانی در محک سخت نمایندگان مجلس برای معرفی ۴ وزیر به کابینه قرار دارد، پیشنهاد مذاکره از جانب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با آمریکا یا موافقان آمریکایی برجام و مخالفان تحریم‌های ایران، کمی غریب اما محتمل است.
طبق گفته کارشناسان سیاسی، دولت روحانی میراث دار یکی از بدترین دوره‌ها از مناسبات ایران با همسایگان و قدرت‌های فرامنطقه‌ای و بین المللی است، اما همت بلند تیم وزارت امور خارجه با سکانداری «محمدجواد ظریف»، باعث شد فصل جدیدی در روابط سیاسی خارجی ایران رقم بخورد.
ظریف و تیمش برای قرار دادن سیاست خارجی در مسیر تعامل سازنده و موثر با همه کشورهای جهان بر اساس اصول عزت، حکمت و مصلحت تلاش زیادی انجام دادند، اما دیدیم و شنیدیم که مخالفان توافق هسته ای و مخالفان مذاکره با آمریکا ظریف و تیمش را «سازشکار»، «خائن به انقلاب و آرمان‌های آن» نامیدند. در عرصه سیاست خارجی، عقلانیت و تدبیر را جایگزین هیجان زدگی و رفتارهای شتاب زده کردند و با خارج کردن کشور از انزوای بین المللی، تهدیدها و تحریم‌های ناشی از بحران پرونده هسته‌ای را برطرف ساختند.
بی تردید بزرگترین دستاورد سیاست خارجی دولت تدبیر و امید دستیابی به توافق هسته‌ای در گفت وگو با قدرت های جهانی بود و در شرایطی که کشور هدف تحریم های بین المللی قرار گرفته بود و بسیاری از قدرت های بزرگ بر سر افزایش فشار بر ایران به توافق رسیده بودند، توانست شرایط انزوا را از میان بردارد. حال از آن جهت که در عالم سیاست حتی کوچکترین حرکات هم دارای معانی و مفاهیم خاص مربوط است، این‌بار یکی از اصولگرایان یا کسانی که همفکرانش تیم ظریف را به خاطر مذاکره با آمریکا خائن نامیدند، پیشنهاد مذاکره با مخالفان آمریکاییِ تحریم‌ها علیه ایران داده است. «حشمت‌الله فلاحت‌پیشه» رئیس اصولگرای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، گفت: «باید با بخشی از سیاسیون، حکومت و یا سایر حوزه های آمریکا که می توانند مانع از شکل گیری فضای گسترده تحریمی علیه ایران شوند، گفت وگو کرد». او با اشاره به تصویب کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT) در مجلس شورای اسلامی گفت: «موضع گیری‌های تازه‌ای در دنیا شکل گرفته که موید نظر«دنیا آمریکا نیست و آمریکا هم ترامپ نیست» است».
«همدلی» این موضوع را با «مهدی مطهرنیا» استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی در میان گذاشت. او ضمن تاکید بر اهمیت مذاکره و موافقت خود با این امر، گفت: «اینکه این پیشنهاد از جانب یک اصولگرا در مجلس عنوان می‌شود، می‌تواند معرف خیلی چیزها باشد. معرف اتفاقی که در نگرش طیفی که ایشان خود را به آنها وابسته می‌داند، رخ داده است». او در ادامه گفت: «نگاه‌مان به مذاکره را باید عوض کنیم. نگاه‌مان را باید از خیانت به یک اصل سیاسی ارتقا دهیم». مشروح گزارش را در ادامه می‌خوانید.
پیشنهاد مذاکره از جانب یک اصولگرا
حشمت فلاحت‌پیشه رئیس کمیسسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با خبر آنلاین با اشاره به تصویب کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT) در مجلس شورای اسلامی گفت: «موضع گیری‌های تازه ای در دنیا شکل گرفته که موید نظر«دنیا آمریکا نیست و آمریکا هم ترامپ نیست» است»
این نماینده اصولگرای مجلس گفت: «باید با بخشی از سیاسیون، حکومت و یا سایر حوزه های آمریکا که می توانند مانع از شکل گیری فضای گسترده تحریمی علیه ایران شوند، گفت وگو کرد».
ایران دیپلماسی مذاکره با جریانات مخالف ترامپ را در پیش بگیرد
فلاحت پیشه با بیان این که جریانی در آمریکا معتقد است که سیاست ترامپ، ایالات متحده را به سمت انزوا پیش می‌برد تاکید کرد: «بنابراین با این شرایط، نباید کانال دیپلماسی با آمریکا بسته شود زیرا آمریکا ترامپ نیست».
این نماینده مجلس در توضیح این جریان گفت: «در حال حاضر جریانی در آمریکا به راه افتاده که مخالف سیاست تحریم های بی محابای ترامپ علیه ایران است. بخشی از این جریان نظرات متفاوت دو موسسه مالی و پولی بزرگ آمریکا یعنی «سیتی‌گروپ» و «جی‌پی‌مورگان» است که رسما اعلام کردند با سیاست ترامپ مخالف هستند و معتقدند که ایران باید بتواند از دسترسی های پولی و مالی سوئیفت برخوردار شود».
او به مسئولان کشور توصیه کرد در حوزه های مختلف وارد جلوگیری از تصاعد بحران شوند، زیرا آمریکایی‌ها هم جلوگیری از تصاعد و گسترش بحران با ایران را آغاز کرده اند.
طبق گفته این نماینده، شواهد نشان می دهد فضای دیپلماتیک تازه ای برای تنش زدایی با آمریکا فراهم شده است، بنابراین جا دارد که ایران دیپلماسی مذاکره و لابی‌گری با جریانات مخالف ترامپ در آمریکا را در پیش بگیرد.
فلاحت پیشه ادامه داد: «دولت آمریکا در قبال این رای، مجبور به واکنش عملی شد به گونه ای که اعلام کرد قصد ندارد در این حوزه ها برای ایران مشکل ایجاد کند. شکست سیاست آمریکا در محاکمه ایران در شورای امنیت و به طبع آن کنار رفتن «نیکی هیلی»، یکی از بازتاب های این موضوع بود. واکنش رژیم صهیونیستی به رای دادگاه لاهه در نهایت حکم کم سابقه این دیوان بین المللی نشان از تاثیرگذاری دیپلماسی گسترده ایران داشت».
مطهرنیا: مذاکره خیانت نیست، یک قاعده در علم سیاست است
«مهدی مطهرنیا» کارشناس مسائل بین‌المللی و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با «همدلی» هرگونه مذاکره با آمریکا را امری مثبت تلقی کرد و گفت: «نخبگان حاکم بر ایران باید تعریف و دیدگاهشان نسبت به مذاکره را تغییر دهند و ایران و ملت ایران را از ثمرات این امر مسلم سیاسی برخوردار کنند».
این استاد دانشگاه، مذاکره در شرایط کنونی را امری ضروری دانست و گفت: «اساسا مذاکره و گفت‌وگو یک امر مثبت محسوب می‌شود. در ادبیات سیاسی انجام مذاکره یکی از راهکارهای حل منازعات بین‌المللی و دارای کارکرد مفید دیپلماتیک در روابط جهانی و یک اصل مسلم سیاسی است. جالب اینک در ایالات متحده آمریکا این مفهوم به عنوان یک قاعده مسلم پذیرفته شده که به عنوان لابی گری نیز به رسمیت شناخته شده و در دانشگاه‌های نامدار آمریکا تدریس می‌شود.
باید گفت این مهم یعنی مذاکره با کشور آمریکا یا موافقان برجام یا مخالفان تحریم در آمریکا علیه ایران، نه به‌خاطر نفس مذاکره یا پذیرش افکار عمومی ایالات متحده، بلکه آنچه از اهمیت به‌سزایی برخوردار است نحوه برخورد نخبگان حاکم بر ایران و همچنین افکار عمومی در ایران در بخش عوام جامعه ملی ما است».
خیانت به انقلاب
مطهر نیا کارشناس مسائل سیاسی، در ادامه گفت: «ما هر نوع مذاکره با هر فرد آمریکایی را در هرسطحی به گونه ای در ادبیات سیاسی تعریف کرده‌ایم که مذاکره کننده را سازشکار یا خیانت کار و خائن به آرمان‌های انقلابی می‌نامیم. اما از سوی دیگر زمانی که مسئول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی که اصولگرا است، پیشنهاد مذاکره با آمریکایی‌ها را مطرح می کند، شاهد آن برخورد نیستیم. هنوز یادمان نرفته که ظریف و تیم مذاکره کننده را خائن به ملت یا آرمان‌های انقلاب و ... نامیدند و علیه آنها در صحن مجلس شعار دادند و اعتراض‌ها کردند».
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل افزود: «آنهایی که امروزه به نام دلواپسان مشهور و در اصل همان محافظه کاران کلاسیک هستند، باید بدانند که نفس مذاکره با آمریکا می‌تواند کارساز باشد. در چنین فضایی تنها مذاکره اثرپذیر است و نباید از مذاکره، خیانت را برای عوام تعبیر کرد».
حرکت رو به جلو یا عقب نشینی
مطهرنیا در پایان ضمن تاکید بر اهمیت مذاکره و گفت‌و گو در شرایط فعلی، گفت: «برخلاف همه کسانی که مذاکره را یک قدم روبه جلو می‌دانند، دلواپسان، مذاکره را عقب نشینی و هرگونه بحث و گفت‌وگو بر سر مسائل فی مابین را سازش می‌نامند در صورتی که شکست‌های کنونی آمریکا در لاهه و حتی عقب نشینی ترامپ در مقابل حکم این دیوان تنها نتیجه مذاکره بود نه دشمنی و جنگ طلبی و ارعاب و تهدید. همچنین می‌توان به شکسته شدن اجماع بین المللی علیه ایران و باز شدن راه منابع گسترده‌تر برای ایران و ایجاد موقعیت داخلی و خارجی بهتر برای ایران، از جمله دستاوردهای استراتژیک تیم وزارت امور خارجه دانست که تنها از طریق مذاکره و گفت‌وگو حاصل شد».
- 11
- 4
