بیشتر فقها، سن یائسگی را پایان پنجاه سال قمری می‌دانند یائسگی
« یائسگی» از موضوعات ویژه در بین بانوان به شمار می رود؛ چون سنّ یائسگی بر طبق گفته ی بیشتر فقها، پایان پنجاه سال قمری میباشد ( زنان سید را مشمول این حکم نمی دانند و برای آنان پایان شصت سال قمری را سنّ یائسگی در نظر گرفته اند،) و این موضوع برای بانوان مسلمان، باعث ایجاد مشکلات فراوانی میشود و زنان علاوه بر عسر و حرج شدید، همیشه از خود میپرسند که پس از این سن مذکور، چگونه تمامی احکام دوران قاعدگی دچار تغییرات می شود و تمامی کارها برخلاف اعمال روزمرگی انجام می شود با اینکه قاعدگی شان مثل گذشته از نظر طبیعی ادامه دارد و تغییری در آن اعمال نشده است.
البته از جهت شرعی، این زمان، متفاوت است و شامل احكام خاصی میباشد كه در ادامه به آن اشاره شده است. در این زمان ، ترشح هورمونهای زنانه به خصوص استروژن توسط تخمدانها کم تر میشود و همین امر علائم یائسگی را بوجود می آورد. به این صورت که با علائمی همچون بی نظم شدن عادت ماهانه و قطع شدن آن بطور کامل، همراه می شود. بعضی از تغییرات جسمی و روحی در اثر یائسگی در شخص، بروز می دهد. بعضی از علائم شدید یائسگی نظیر گرگرفتگی، ضربان غیرعادی قلب ، تعریق، اضطراب و بیخوابی میباشد که با گذشت زمان، این علائم بهبود پیدا میکند. خطر ابتلا به بعضی از مشکلات، پس از یائسگی افزایش پیدا می کند که از انها می توان به پوکی استخوان، بیماری های قلبی وعروقی، بی اختیاری ادرار، کم شدن ترشحات زنانه و افسردگی اشاره کرد.
معنای واژه یائسگی
معنای کلمه یائسگی برگرفته از یائسه بودن می باشد و این کلمه در مفهوم به زنی اطلاق میشود که عادت ماهانه را به اقتضای سنّش، از دست داده و دیگر فرزندی به دنیا نمی آورد. معنای واژه« menopause» در زبان انگلیسی، بند آمدن قاعدگی می باشد.
احکام یائسگی
>> سن یائسگی زنان سیده پس از اتمام شصت سال قمری مى باشد؛ به این معنی که زن سیده خون حیض نمى بینند و بقیه ی زن ها پس از اتمام سن پنجاه سالگى یائسه مى شوند.
یائسگی با یک سری تغییرات جسمی و روحی همراه است>> شصت سال برطبق تقویم قمرى، برابر با ۵۸ سال و ۷۷ روز و ۱۲ ساعت شمسى مى باشد درحالیکه پنجاه سال برطبق این تقویم، معادل ۴۸ سال و ۱۷۹ روز شمسى است.
>> تمامی مراجع در احکام یائسگی با هم متحدند؛ چنانچه زن، پس از گذشت شصت سال قمری خون بیند، باید بداند که این خون حیض نیست و خونی که پیش از تمام شدن پنجاه سال قمری می بیند، درصورت داشتن شرایط و علائم حیض، به عنوان خون حیض محسوب میشود. زنان بعد از اتمام پنجاه سال تا شصت سال قمری خون هایی می بینند که طبق نظر بعضی از فقها سن یائسه شدن زن های سیده و غیر سیده مطلقاً شصت سالگی میباشد درحالیکه طبق فرموده ی بعضی دیگر، زن های سیده، پس از این که شصت سال[ قمری] را تمام می کنند و زن هایی غیر سیده، پس از این که پنجاه سال[ قمری] را تمام می کنند؛ یائسه می شوند.
پنجاه سال برطبق تقویم قمری،" ۴۸ سال شمسی و ۱۷۹ روز" می باشد؛ یعنی زنی که دارای ۴۹ سال شمسی می باشد؛ یائسه شده ومکلف است که برطبق احکام مستحاضه عمل کند. پیش از انجام غسل، چیزهایی بر مستحاضه متوسطه و کثیره براساس نظر بعضی از فقها حرام شده که از آن ها می توان به داخل شدن در مسجد و توقف در آن جا، قرائت سوره های سجده واجب دار( و به فتوای بعضی قرائت آیه سجده واجب)، مسّ خطوط قرآن و هم بستری با همسر اشاره کرد. البته مواردی همچون وارسی و آزمایش کردن ، تطهیر خود و تعویض یا تطهیر پنبه بهداشتی برای هر نماز، غسل برای استحاضه متوسطه و کثیره، وضو برای هر نماز و یا هر کار نیازمند وضو، جلوگیری از خروج خون و غسل پایانی و... بر مستحاضه، واجب شده است.
>> زنان یائسه در هنگام طلاق و فسخ نکاح برطبق نظر فقیهان، عدّه ندارند و بلافاصله میتوانند بعد از این که از همسرشان طلاق گرفتند، اقدام به ازدواج مجدد کند. احکام زنانی که از دوره ی جوانی حیض نمی شوند، متفاوت است.
>> درصورت تردید داشتن زنی به یائسه شدن یا تمام شدن شصت سال قمری اش، اگر خونی را ببیند و حکمش را نداند که این خون حیض است یا نه، برطبق احکام باید بنا را بر این مسأله بگذارد كه هنوز یائسه نشده است.
>> اگر زنان یائسه برطبق فرموده ی فقهاء، خونی را ببینند، بهتر است بدانند که خون حیض نیست و بعنوان خون استحاضه محسوب میشود ولی درصورت مراجعه ی زنان به پزشک و ابتلای آن ها به خون ریزی قاعدگی بر اثر مصرف داروهای تقویت هورمونی، اگر در آن خون، تمام شرایط حیض وجود داشته باشد؛ به چنین خونی حیض میگویند. فقط درصورتی که زنان، پس از تمام شدن شصت سالگی یائسه میشوند از قبیله« قریش» به شمار می روند.
>> احکام یائسگی در تفسیر انوار درخشان به این صورت میباشد :« آمیزش هنگام حیض برطبق تحقیقات پزشکی، آثار شومی بهمراه دارد؛ یعنی باعث میشود که فرزندان پس از به دنیا آمدن، ناقص الخلقه شوند و امراض سخت، آن ها را گرفتار کند. طبق فرمایش حضرت رضا( علیه السّلام)، زن نباید در هنگام حیض، احکامی همچون نماز خواندن یا روزه گرفتن را انجام دهد؛ بدین دلیل که او نجس است و خدا میخواهد که شخص پرستش کننده ی او، پاک و پاکیزه باشد.»
اگر زن براساس بیشتر فتوای کنونی، خونریزیِ شدید داشته باشد؛ ملزم به انجام عباداتش است و به خاطر این که غسل کردن بمدت سه بار در هر روزی، باعث سختی و مشقت برای او میشود و با این وجود نمازش را علاوه بر ضررهای جسمی( بخاطر زیر آب رفتن های مکرر) مجددا در حالت ناپاکی می خواند؛ به همین خاطر این امر، مطابق با مبانیِ عقلیِ فقهی نیست؛ چون برطبق قاعده کلی هر چه توسط عقل ممنوع شده، توسط شرع نیز ممنوع شده است.
زن هاى سيده بعد از تمام شدن شصت سال قمرى يائسه مى شوند>> به خونی که زرد رنگ، سرد و رقیق باشد و در زمان خارج شدن ، بدون فشار و گزش و سوزش باشد، به آن خون استحاضه می گویند درحالیکه خون استحاضه به هر خونی گفته میشود که زن قبل از بلوغ یا پس از یائسه شدن یا کم تر از سه روز، آن را ببیند و بعنوان خون دمل یا زخم یا نفاس محسوب نشود. احکام استحاضه، متشکل از سه قسم زیر میباشد :
۱. زن در استحاضه قلیله موظف است که یک وضو برای هر نمازش بگیرد و پنبه را ـ بنا بر احتیاط مستحب ـ آب بکشد و یا آن را عوض کند و درصورت رسیدن خون به آن باید ظاهر فرج را آب بکشد.
۲. زنی که استحاضه متوسطه است؛ باید برای نمازهای خود، بنا بر احتیاط لازم در هر روزی یک غسل نماید و علاوه‌براین به انجام کارهای استحاضه قلیله نیز بپردازد. بنابراین اگر پیش از نماز صبح یا در میان نماز صبح نیاز به انجام استحاضه متوسطه بود؛ باید برای نماز صبح بنا بر احتیاط لازم، غسل کند و اگر برای نماز صبح، عمداً یا از روی فراموشی غسل نکند؛ موظف است که غسلش را برای نماز ظهر و عصر انجام دهد؛ در غیر این صورت باید غسلش را پیش از نماز مغرب و عشا حتی درصورت خون آمدن یا قطع شدن به جا آورد.
۳. زن باید در استحاضه کثیره، پنبه و دستمال را برای هر نماز عوض کند یا آن را آب بکشد. او درصورت نیاز برای نماز صبح، یک غسل و برای نماز ظهر و عصر، نیز یک غسل و برای نماز مغرب و عشا هم یک غسل انجام دهد، و نباید فاصله ای بین نماز ظهر و عصر و مغرب و عشا ایجاد شود؛ درغیر این صورت، مجددا ملزم به انجام غسل برای نماز عصر و عشا است. این شرایط برای زمانی سفارش شده که به صورت پی درپی خون از پنبه به دستمال برسد، اما اگر با کمی فاصله خون از پنبه به دستمال برسد به گونه ای که زن، یک نماز یا بیشتر از یک نماز را در آن فاصله بخواند؛ بنابر احتیاط لازم هرگاه خون از پنبه به دستمال برسد باید نسبت به تعویض پنبه و دستمال یا آبکشی و غسل اقدام کرد.
بنابراین اگر زن، نماز ظهرش را پس از به جا آوردن غسل، بخواند ولی قبل از نماز عصر یا در میان آن، مجدداً خون از پنبه به دستمال برسد، باید برای نماز عصرش بنا بر احتیاط لازم غسل کند ولی اگر فاصله در حدی باشد که زن بتواند دو نماز یا بیشتر در آن میان بخواند، مثلا پیش از آنکه خون دوباره به دستمال برسد، نماز مغرب و عشا را بخواند، نباید برای غسل دیگری آن نمازها به جا آورد و در هر صورت، غسل از وضو در استحاضه کثیره کفایت میکند.
برخی از علائمی که با یائسگی به وجود می‌آیند مانند گرگرفتگی، تپش قلب و ... میباشد گردآوری: بخش مذهبی سرپوش
- 10
- 6
