در حالی که تلسکوپ فضایی "جیمز وب" در حال حاضر درک جدیدی را از عمیقترین نقاط جهان مرئی آشکار میکند، تلسکوپ فضایی "هابل" نیز همانطور که در تصویر جدیدی که از خوشه "ترزان ۱"(Terzan ۱) نشان میدهد، منسوخ نشده است.
این عکس که در تاریخ ۱۰ اکتبر توسط ناسا و آژانس فضایی اروپا(ESA) که به طور مشترک این ماموریت را انجام میدهند منتشر شده است، یک خوشه ستارهای کروی را نشان میدهد که در فاصله ۲۲ هزار سال نوری از زمین قرار دارد و پالت رنگی شگفتانگیزی از ستارگان با رنگهای مختلف را با وضوح قابل توجه نشان میدهد.
این اولین تصویر تلسکوپ فضایی هابل از خوشه "ترزان ۱" نیست. ناسا تصویر قبلی از آن را در سال ۲۰۱۵ منتشر کرد.
طبق بیانیه آژانس فضایی اروپا، عکس سال ۲۰۱۵ با استفاده از "دوربین سیارهای میدان عریض ۲" هابل گرفته شده بود، دوربینی که تا سال ۲۰۰۹ کار میکرد. این ابزار وضوح بسیار پایینتری نسبت به "دوربین میدان عریض ۳" حال حاضر این تلسکوپ فضایی داشت. فضانوردان این دوربین جدید را در آخرین مأموریت خدمات هابل روی آن نصب کردند.
این تصویر جدید عمق خوشه ستارهای کروی را با جزئیات بسیار بیشتری نسبت به تصویر قبلی نشان میدهد و تعداد زیادی از ستارههای سرخ و پیر را نشان میدهد که توسط گرانش متقابلشان به هم متصل شدهاند.
خوشههای ستارهای کروی معمولاً مجموعهای از حدود صد هزار ستاره به شکلی تقریباً کروی هستند. این ستارگان به قدری نزدیک در کنار هم قرار گرفتهاند که میانگین فاصله بین هر دو ستاره منفرد حدود یک سال نوری است، فاصلهای که تقریباً معادل یک چهارم فاصله بین خورشید و نزدیکترین ستاره همسایه آن موسوم به پروکسیما قنطورس است.
اغلب، این خوشهها خانهی برخی از قدیمیترین ستارگان در کهکشان ما هستند که در تصویر هابل، قرمز به نظر میرسند، در حالی که ستارههای آبیتر در عکس، ستارگان جوانتری در پیشزمینه هستند که بخشی از این خوشه نیستند، اگرچه به زیبایی این تصویر میافزایند.
مقامات آژانس فضایی اروپا در بیانیهای در سال ۲۰۱۵ درباره عکس قدیمیتر نوشتند: سن ستارگان در این خوشه ستارهای کروی به ما میگوید که آنها در مراحل اولیه شکلگیری کهکشانها شکل گرفتهاند. مطالعه آنها همچنین میتواند به ما در درک چگونگی شکلگیری کهکشانها کمک کند.
آژانس فضایی اروپا اشاره کرد که خوشههای ستارهای کروی مانند "ترزان ۱" منبع محلی مهمی از پرتوی ایکس هستند. کارشناسان میگویند: احتمالاً این پرتوهای ایکس از سیستمهای ستارهای دوتایی میآیند که حاوی یک ستاره نوترونی متراکم و یک ستاره معمولی هستند.
ستاره نوترونی بقایای بسیار چگالی است که در اثر انفجار ستارهای که سوخت آن تمام میشود، باقی میماند. ستاره نوترونی مواد ستاره همراه را میکشد و باعث انفجار پرتوی ایکس میشود.
دانشمندان مطمئن نیستند که چه تعداد سیاهچاله با جرم ستارهای یا جرم متوسط در داخل خوشههای ستارهای کروی مانند "ترزان ۱" کمین کردهاند. از آنجایی که دیدن سیاهچاله غیرممکن است، آنها به جای تابش نور، آن را جذب میکنند و بهترین راه برای یک تلسکوپ به منظور تشخیص آنها، مشاهده تأثیر گرانشی آنها بر ستارههای اطراف است که متأسفانه انجام این کار در یک خوشه ستارهای کروی به دلیل چگالی ستارگان آن بسیار دشوار است.
- 15
- 6
