آسمان از زوایه دید نایسر

به گزارش ایسنا، مأموریت نایسر یکی از مأموریت‌های "برنامه کاوشگران" ناسا است که به بررسی گرانش غیرعادی، الکترومغناطیس، فیزیک هسته‌ای و تعیین اندازه ستاره‌های نوترونی می‌پردازد. برنامه کاوشگران(Explorers program) نام برنامه کاوش فضایی ایالات متحده آمریکا است که هدف آن انجام پروازهای فضایی برای شواهد مطالعاتی در زمینه فیزیک، ژئوفیزیک، هلیوفیزیک و اخترفیزیک از فضا است.

از سال ۱۹۵۸ بیش از ۹۰ مأموریت فضایی در قالب این برنامه انجام شده و همچنان فعال است. این برنامه با اکسپلورر ۶ آغاز شده و مدیریت آن توسط ناسا و با همکاری مؤسسات دیگر و تعدادی از همکاران بین‌المللی انجام می‌شود.

"⁣⁣نایسر" مأموریتی در ایستگاه فضایی بین‌المللی(ISS) است که هدف اصلی آن تعیین اندازه ستاره‌های نوترونی و تپ اخترها است. این نقشه حاصل جمع‌آوری داده‌های ۲۲ ماه است. کمان‌های اشعه ایکس در نقاط روشن نشان دهنده مکان‌های بسیار مشاهده شده نایسر در طول مأموریت خود می‌باشند.

ستاره نوترونی هستهٔ فروپاشی‌شده یک ستاره بزرگ است که پیش از فروپاشی جرم آن در مجموع بین ۱۰ تا ۲۹ جرم خورشیدی بوده است. ستاره‌های نوترونی کوچکترین و متراکم‌ترین ستارگانی هستند که تاکنون شناخته شده‌اند. هنگامی که ستاره پر جرمی به شکل ابرنواختر منفجر می‌شود، گاهی هسته آن می‌تواند سالم و برجا بماند. اگر جرم هسته بین ۱٫۴ تا ۳ جرم خورشیدی باشد پدیده طبیعی گرانش، آن را فراتر از مرحله کوتوله سفید متراکم می‌کند تا جایی که پروتون‌ها و الکترون‌ها برای تشکیل نوترون‌ها به یکدیگر فشرده می‌شوند. این نوع شیء آسمانی ستاره نوترونی نامیده می‌شود. وقتی که شعاع ستاره‌ای ۱۰ کیلومتر (۶ مایل) باشد، انقباضش متوقف می‌شود. برخی از ستارگان نوترونی در زمین به شکل تپ اختر شناسایی می‌شوند که با چرخش خود، ۲ نوع اشعه منتشر می‌کنند.

تَپ‌اخترها(Pulsar) ستاره‌های نوترونی چرخانی هستند که با سرعت بسیار زیادی دوران می‌کنند و پالس‌های مداومی از انرژی تابشی به همراه خطوط میدان مغناطیسی قوی را از خود منتشر می‌کنند. برخی از تپ‌اخترها نیز پرتوهای ایکس تابش می‌کنند. ستاره‌های نوترونی در حقیقت بقایای هستهٔ ستارهٔ منفجر شده‌ای هستند که حجم کوچک و چگالی بسیار بالایی دارند. برای نمونه تپ‌اختری به قطر ۲۰ کیلومتر ۱٫۵ برابر جرم خورشید را در خود جای داده است. تپ‌اخترها هنگام تولد دمایی در حدود چند میلیون درجه سلسیوس دارند و بلافاصله شروع به سرد شدن می‌کنند. نحوه و سرعت سرد شدن نیز به مواد تشکیل دهنده و چگالی آن‌ها بستگی دارد.