به گزارش ایسنا و به نقل از گیزمگ، کپک‌ها معمولاً در ایستگاه بین المللی فضایی(ISS) یافت می‌شوند و به اندازه کافی در برابر تابش اشعه‌ها مقاوم هستند.
این کپک‌ها تا ۲۰۰ برابر تابش اشعه ایکس مورد نیاز برای کشتن یک انسان قدرت تحمل دارند.
آزمایشات گروهی از محققان به رهبری "مارتا کورتسائو" میکروبیولوژیست مرکز هوافضای آلمان(DLR) در کلن نشان می‌دهد سترون کردن یا همان استریل. و ضد عفونی کردن فضاپیمای بین سیاره‌ای ممکن است خیلی سخت‌تر از آنچه قبلاً تصور می‌شد، باشد.
در فیلم‌های علمی-تخیلی بیشتر از هر چیزی تمیز و درخشان بودن فضاپیماها به چشم می‌آید که مثل یک اتاق جراحی پاکیزه هستند. در حالی که فضاپیماهای واقعی مانند ایستگاه فضایی این گونه نیستند.
ایستگاه فضایی مجموعه‌ای از قوطی‌های مهر و موم شده است که افرادی در آن اقامت دارند و همه فعالیت‌های روزمره خود را در همان جا انجام می‌دهند. آنها در حین انجام فعالیت عرق می‌کنند، وسایل را لمس می‌کنند و هوای مرطوب بازدم می‌کنند. حتی تمیز کردن منظم و وجود سیستم پشتیبانی زندگی که برای تحت کنترل داشتن همه چیز طراحی شده، باز هم در از بین بردن کامل کپک‌ها و باکتری‌ها ناتوان هستند.
این موضوع به اندازه کافی بد است و فضانوردان را در معرض خطر قرار می‌دهد، چرا که با هر بار نفس کشیدن مقداری از این قارچ‌ها و باکتری‌ها را وارد بدن خود می‌کنند.
کورتسائو و تیمش روی "آسپرژیلوس"(Aspergillus) و "پنی‌سیلیوم"(Pennicillium) که رایج‌ترین قارچ‌های موجود در ایستگاه فضایی هستند، کار کردند و مشخص شد خلاص شدن از دست آنها حتی سخت‌تر از چیزی است که تصور می‌شد و اینکه آنها حتی ممکن است قادر به زندگی در فضای خارج از ایستگاه فضایی نیز باشند.
آسپرژیلوس یکی از جنس‌هایی است که شامل صدها گونه کپک یافت شده در اقلیم متنوع در سرتاسر جهان است و برخی گونه‌های آن بیماری‌زا و برخی دیگر دارای کاربرد صنعتی و غذایی هستند. آسپرژیلوس فلاووس، آسپرژیلوس پارازیتیکوس و آسپرژیلوس فومیگاتوس گونه‌های بیماری‌زا بوده و آسپرژیلوس نایجر و آسپرژیلوس اورایزا گونه‌های مفید آن هستند.
پنی‌سیلیوم نام یک سرده از قارچ‌ها است که در حیطه محصولات غذایی و دارویی مورد توجه قرار می‌گیرد. گونه‌ای از این سرده در تولید پنی‌سیلین که مولکولی آنتی‌بیوتیک است، کاربرد دارد و گستردگی آن بیش از سیصد گونه است.
محققان نمونه‌هایی از قارچ "آسپرژیلوس" و "پنی‌سیلیوم" را تحت تابش اشعه ایکس، یون‌های سنگین و نور فرابنفش با فرکانس بالا در انواع و شدت‌های موجود در فضا قرار دادند. قرار گرفتن در معرض چنین تابشی دی.ان.ای انسان را تخریب می‌کند و ساختارهای سلولی را تجزیه می‌کند، اما این کپک‌ها با وجود قرار گرفتن در معرض تابش اشعه ایکس تا ۱۰۰۰ گری(gray-واحد جذب یک ژول انرژی در یک کیلوگرم ماده)، یون‌های سنگین تا ۵۰۰ گری و اشعه ماوراء بنفش تا ۳۰۰۰ ژول در متر مربع زنده ماندند.
برای دانستن میزان خطرناک بودن این تابش‌ها برای انسان بد نیست بدانید که پنج گری یک انسان را می‌کشد و ۰.۷ گری میزان تابشی است که مأموریت "مارس" در یک مأموریت ۱۸۰ روزه تجربه کرد.
از آنجایی که این کپک‌ها می‌توانند در گرما، سرما، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و خشکی زنده بمانند، عدم نابودی آنها در برابر تابش اشعه‌ها چالش جدیدی است. این بدان معنی است که نه تنها در مأموریت‌های فضایی باید تلاش زیادی برای پاکیزه نگه داشتن فضاپیما انجام شود، بلکه به این معنی است که استریل کردن مأموریت‌های سیاره‌ای بدون سرنشین که باید به منظور جلوگیری از آلوده شدن سیارات دیگر کاملاً پاک باشند، دشوارتر خواهد بود.
البته با توجه به گفته‌های کورتسائو، این اتفاق جنبه مثبت هم دارد. از آنجایی که کشتن کپک‌ها سخت است، سازش با آنها و رشد دادن آنها تحت شرایط کنترل شده در فضا آسان است، بنابراین می‌توان آنها را به عنوان مواد اولیه یا به عنوان کارخانه‌های زیستی استفاده کرد.
کورتسائو می‌گوید: کپک می‌تواند برای تولید چیزهای مهم و ترکیباتی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و ویتامین‌ها استفاده شود. کپک فقط عامل بیماری انسان و فاسد کننده مواد غذایی نیست، بلکه می‌تواند برای تولید آنتی‌بیوتیک‌ها یا سایر موارد مورد نیاز در مأموریت‌های طولانی مدت فضایی استفاده شود.
از آنجایی که این مطالعه تنها تابش را در نظر گرفته است، آزمایش‌های مداری برای اواخر امسال برنامه‌ریزی شده است که توانایی کپک‌ها را برای مقاومت در برابر ترکیب تابش، فضای خلاء، سرما و گرانش کم در فضا خواهد آزمود.
کپک، کفک، کفره یا کپره نامی است همگانی برای همه گونه‌های قارچ‌های ذره‌بینی که به ریخت رشته‌های چندسلولی که "هایف" نامیده می‌شود، رشد می‌کنند. در گذشته از کپک‌ها برای درمان بیماری‌ها نیز بهره می‌بردند. برخی کپک‌ها دارویی به نام پنی‌سیلین پدید می‌آورند.
از نمونه‌های کپک می‌توان کپک سفید را برشمرد که بر روی خمیر و نان نم‌دار، کلافه‌ای سفید مانند پنبه درست می‌کند. از دیگر نمونه‌های کپک، پرنسپوره‌ها هستند که انگل رستنی‌های گوناگون می‌شوند و کشاورزان می‌کوشند از رویش آن جلوگیری کنند.
کپک‌ها می‌توانند در یخچال نیز برویند. برخی کپک‌های زیان‌آور، زهرهایی به نام مایکوتوکسین از خود تراوش می‌کنند که می‌تواند به سرطان‌های گوناگون و زاده‌شدن نوزادان نارسا و بی‌اندام بیانجامد. از آنجایی که این سم به ژرفای خوراک رخنه می‌کند و آن را می‌آلاید، نمی‌توان گفت که بخش کپک زده خوراک را جدا کرده و بخش دیگر آن را بخورید.
سِتَروَن کردن یا استریل کردن فرآیندی است که میکروارگانیسم‌ها و عوامل انتقال دهنده آنها از جمله قارچ، باکتری، هاگ باکتری و ویروس را از سطح اجسام از بین می‌برد. فرآیند استریل کردن بسته به جنس تجهیزات نیازمند به استریلیزاسیون شامل روش‌های گرمایی‌خشک (فوور)، گرمایی‌مرطوب (اتوکلاو)، شیمیایی، رادیواکتیو (پرتوگاما) و فیلتراسیون می‌شود. استریل یا سترون به معنی کاملاً عاری از باکتری یا قارچ یا ویروس یا دیگر میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا و غیربیماری‌زا (در مورد اشیای بی‌جان) است. هدف از استریل کردن جلوگیری از انتقال عفونت است.
نتایج این مطالعه در کنفرانس علمی Astrobiology 2019 ارائه شد.
- 19
- 1
