به گزارش ایسنا و به نقل از لایو ساینس، در زیر آب‌های یخ‌زده‌ای که قطب‌های زمین را احاطه کرده، دنیایی مخفی از چشم‌اندازهای مهیج وجود دارد. دره‌های قدیمی، دهانه‌های آتش‌فشانی، تپه‌ها و زمین‌های باز این منطقه دست‌نخورده و بکر را احاطه کرده‌اند.
گروهی از محققان اطلس جدیدی گردآوری کرده‌اند که این تشکیلات را به خوبی نشان می‌دهد. این محققان تصاویری از این مجموعه را در مجمع سالانه زمین‌شناسان اروپا که چندی پیش در وین برگزار شد، نمایش داده‌اند. این تصاویر حاوی آثاری است که نشان می‌دهد یخچال‌های قدیمی و ورقه‌های یخی چگونه در زیر بستر دریا به جای مانده‌اند.
به طور کلی ۲۵۰ دانشمند از ۲۰ کشور جهان در تهیه این اطلس جدید با هم مشارکت داشته‌اند. بیشتر تصاویر سه‌بعدی که از کیفیت بسیار بالایی نیز برخوردارند با روش‌های آکوستیک همچون سونار چندپرتویی به دست آمده‌اند. در این روش سنسورهایی بر روی کشتی‌های تحقیقاتی قرار می‌گیرد که سیگنال‌های صوتی را به کف دریا می‌فرستد و پاسخ‌هایی که به سمت کشتی بازمی‌گردد را دریافت و ثبت می‌کند.
محققانی که بر روی بستر دریا مطالعه می‌کنند تنها می‌توانند از مناطقی تصویربرداری کنند که امکان نزدیک شدن به آنها با کمک کشتی‌های تحقیقاتی وجود داشته باشد. بنابراین هنوز نقاط خالی در توپوگرافی* از زیر دریاهای نواحی قطبی وجود دارد که ما هنوز نتوانسته‌ایم اطلاعاتی درباره آنها به دست آوریم. کل ناحیه‌ای که در این اطلس ثبت شده به وسعت بریتانیاست. بیش از ۹۵ درصد از انواع تشکیلات زمینی که می‌توان در بستر دریا یافت در این مجموعه جدید به چشم می‌خورد.
این تشکیلات شامل یک سری پدیده‌های جغرافیایی است؛ از برآمدگی‌هایی که به خاطر حرکت سریع یخچال‌ها تنها یک بار در معرض هوا قرار گرفته‌اند و همان‌جا باقی مانده‌اند تا شیارهای مواجی که به خاطر حرکت توده‌های یخ شناور بسیار بزرگ ایجاد شده‌اند. مطالعه این تشکیلات می‌تواند به محققان کمک کند اقلیم و محیط‌زیست گذشته زمین را بازسازی کنند.
وی می‌گوید: این تصاویر می‌توانند جزئیات دقیقی درباره تاریخ محیط‌زیست این منطقه در اختیار ما قرار دهند.
*
توپوگرافی سطح اقیانوس (انگلیسی: Ocean surface topography) یا مکان‌نگاری پویا (dynamic topography) به مطالعه و بررسی متغیرهایی می‌پردازد که باعث تغییرات ارتفاعی سطح اقیانوس‌ها و دریاها می‌شود. همانند نمایش تپه‌ها و دره‌های سطح زمین در نقشه توپوگرافی، تغییرات سطح آب‌ها نیز در نقشه‌های توپوگرافی سطح اقیانوس با استفاده از اندازه‌گیری مستقیم (ماهواره‌ای) یا غیرمستقیم ارتفاع سطح دریا نسبت به زمین‌واره نمایش داده می‌شود.
زمین‌واره سطحی محاسبه‌شده از انرژی پتانسیل گرانشی برابر است و شکل سطح دریاها و اقیانوس‌ها را در حالت ساکن و متعادل اقیانوس نشان می‌دهد. هدف اصلی اندازه‌گیری توپوگرافی سطح اقیانوس فهم چرخش‌ها و جریان‌های بزرگ‌مقیاس اقیانوسی است. تغییرات ارتفاعی سطح اقیانوس‌ها در این مقیاس‌ها حدود ۲ متر است و تحت تأثیر جریان‌های اقیانوسی، دما شوری آب، جزر و مد، امواج و فشار اتمسفری است.
- 19
- 3
