زباله در ایران طلای کثیف نیست

با وجود حجم بالای زباله‌ای که ایرانی‌ها تولید می‌کنند هنوز چرخه بازیافت برای زباله‌های‌تر و خشک به صورت جدی انجام نمی‌شود. در صورتی که در بسیاری از کشورها زباله را با نام طلای کثیف می‌شناسند در ایران هنوز دیدگاه نسبت به پسماندها بیشتر مربوط به همان قسمت آلودگی آنها می‌شود.

حتی در گزارشی بیان شده بود که برخی از کشورها لوازم الکترونیکی خراب شده را از ایران می‌خرند تا بتوانند از فلزات ارزشمند موجود در آن استفاده کنند و این در شرایطی صورت می‌گرفت که هزینه استفاده از فلزات درون وسایل الکترونیک بسیار کمتر از استحصال آنها از معادن بیان شد. البته در ایران هم هستند افرادی که هرچند به صورت نمادین، فعالیت‌هایی را برای نشان دادن اهمیت توجه به پسماندها انجام می‌دهند.

علاوه بر انجمن‌های مردم نهادی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، مناطق فعال شهری، یک هنرمند کهگیلویه و بویراحمدی با استفاده از مواد بازیافتی و به شکل ساده اثر هنری از طبیعت می‌سازد.، امین الله بالین‌پرست در این خصوص گفت: حفظ محیط زیست و طبیعتی عاری از زباله و پلاستیک همواره یکی از دغدغه هایم بوده است. همواره در این فکر بوده‌ام که چگونه می‌توانم با اقدامی عملی، دوستان و هم نوعان خود را از اهمیت حفظ محیط زیست آگاه کنم تا اینکه به فکر ساخت اثری هنری از مواد بازیافتی افتادم.

این در حالی است که کشورهای جهان قدم‌های اساسی برای استفاده از پسماندها بر می‌دارند به گفته مدیر راهکارهای اقتصاد چرخشی در شرکت پتروشیمی و پلاستیکBorealis نرخ بازیابی پلاستیک تا سال ۲۰۳۰ نسبت به سطح فعلی سه برابر افزایش پیدا خواهد کرد. گانتر استفن با این پیش‌بینی گفت: در حال حاضر ما شاهد آن هستیم که ۱۰ تا ۱۲ درصد از پلاستیک‌های مورد مصرف بازیابی می‌شوند که رقم نسبتا اندکی است و قطعا در حد مناسبی که ما انتظار داریم باشد، نیست.

این شرکت درصدد است، تا سال ۲۰۲۵ نرخ بازیافت مواد را چهار برابر کند. به گفته او افزایش نرخ بازیافت به بهبود جمع‌آوری و نگهداری مواد بستگی دارد با این حال این امر با تنوع سیستم‌های موجود در اروپا پیچیده شده است. این شرکت تابستان گذشته شرکت بازیافت اتریشی اکوپلست را خریداری کرد. این شرکت حدود ۳۵ هزار تن در سال زباله‌های پلاستیکی مصرفی و صنعتی را به منظور تولیدLDPE و HDPE بازیافتی که عمده آن برای تولید نوار پلاستیکی مصرف می‌شود، تصفیه می‌کند.

انتظار می‌رود پس از موفقیت‌های سال ۲۰۱۹، تقاضا برای پلاستیک بازیافتی در سال ۲۰۱۹ مطلوب بماند. استفن با اشاره به تقاضای بالاتر صاحبان برندها، پیشنهادهای جدید اتحادیه اروپا و ممنوعیت چین برای واردات زباله که همگی به انگیزه بازیافت در اروپا افزود، سال ۲۰۱۸ را یک نقطه شروع واقعی برای اقتصاد چرخشی توصیف و عنوان کرد سال ۲۰۱۹ سالی خواهد بود که همه تلاش می‌کنند نحوه دستیابی به تعهداتش را تبیین کنند.

از دیگر کشورهایی که به مدیریت پسماند توجه ویژه‌ای دارد، چین است. این کشور پس از گسترش ممنوعیت‌ در واردات زباله‌های خارجی قصد دارد در کمپینی برای استفاده بهتر از منابع خود تا پایان سال آینده ۱۰۰ پایگاه جدید بازیافت در مقیاس بزرگ را راه‌اندازی کند. رونق گسترده تولیدات در چین منجر به تحمیل میلیون‌ها تن زباله به این کشور شده که بیشتر آنها در سایت‌های دفن زباله پراکنده در کشور دفن یا در کارگاه‌های خیابانی قطعه قطعه می‌شوند. هم اکنون دولت چین متعهد شده که با ایجاد پایگاه‌های بازیافت کاملا صنعتی و قطع منابع خارجی این مشکل را حل کند.

وزارت صنایع و فناوری اطلاعات چین در یک سندِ خط مشی صادر شده در اواخر هفته گذشته اظهار کرد: حجم بزرگی از زباله‌های جامد در حال حاضر بر توسعه کیفیِ اقتصاد صنعتی تاثیر گذاشته و آن را محدود می‌کند. در این سند اعلام شده که ۵۰ پایگاه جدید «بهره برداری جامع» برای پسماندهای جامد و ۵۰ پایگاه دیگر برای پسماندهای صنعتی از بخش‌های مختلف مانند تولیدات فلزی، معادن زغال سنگ، ساخت و ساز، کشاورزی و جنگلداری تاسیس خواهد شد.پروژه‌ها و کارخانه‌هایی که می‌خواهند با این پایگاه‌ها همکاری داشته باشند می‌توانند از تسهیلات ویژه مالی دولت چین بهره‌مند شوند.

بازیافت رایگان لنزهای تماسی پلاستیکی

ایران یکی از کشورهایی است که مصرف پلاستیک بالایی دارد، البته که پلاستیک کمک بزرگی به صنعت بهداشت و بسته‌بندی کرده است، اما رشد مصرف‌گرایی میان مردم، منجر به استفاده بیش از اندازه از این ماده شیمیایی شد که سال‌ها در طبیعت مانده و بازیافت نمی‌شود.

نخستین برنامه ملی بازیافت رایگان لنزهای تماسی پلاستیکی در انگلیس به منظور کاهش تاثیرات زیست محیطی زباله‌های پلاستیکی اجرا می‌شود. قرار است در این طرح افرادی که از لنزهای تماسی استفاده می‌کنند، لنزهای خود را پس از اتمام دوره مصرف به مراکز بازیافت تعیین شده تحویل دهند. بازیافت لنزهای تماسی به چالشی تبدیل شده زیرا ۲۰ درصد از افرادی که از این لنزها استفاده می‌کنند پس از پایان دوره مصرف، آنها را در فاضلاب رها می‌کنند. هدف از اجرای این طرح کاهش میزان زباله‌های پلاستیکی در سایت‌های جمع‌آوری زباله و مجراهای آب از طریق ارائه راهکارهای جایگزین ساده و موثر است و افراد تشویق شوند تا لنزهای تماسی خود را به شیوه مناسب جمع‌آوری کنند. همچنین قرار است لنزهای تماسی بازیافت شده در تولید محصولاتی از قبیل مبلمان شهری به کار گرفته شود.

به گزارش روزنامه گاردین، بررسی‌ها نشان می‌دهد بیش از دو سوم انگلیسی‌ها در مورد اینکه کدام یک از وسایل‌شان قابل بازیافت است اطلاعات کافی ندارند و بیش از یک سوم از افرادی که از لنزهای تماسی استفاده می‌کنند در مورد قابل بازیافت بودن آنها آگاه نیستند. همچنین کشور انگلیس قصد دارد تا سال ۲۰۲۲ پلاستیک‌های یک‌بار مصرف از تمامی مدارس این کشور را حذف کند.وزیر آموزش انگلیس از تمامی مدارس این کشور درخواست کرد تا سال ۲۰۲۲ استفاده از پلاستیک‌های یک‌بار مصرف به صفر برسد.

همچنین برای وسایل پلاستیکی غیر قابل بازیافت از قبیل بطری‌ها، کیسه‌های پلاستیکی و بسته‌بندی‌های مواد غذایی جایگزین‌های دیگری در نظر بگیرند. دامیان هیندز گفت: معلمان باید دانش‌آموزان خود را نسبت به خطرات استفاده از پلاستیک‌های یک‌بار مصرف برای محیط زیست و حیات وحش آگاه سازند. کاهش میزان استفاده از مواد پلاستیکی موضوعی کاملا حائز اهمیت است که برای تمامی افراد جامعه سودآور است.همچنین وزارت محیط زیست انگلیس از اجرایی شدن برنامه‌ای خبر داده است که بر اساس آن جریمه استفاده از کیسه‌های پلاستیکی دو برابر شده و تمامی فروشگاه‌ها و مغازه‌ها را شامل می‌شود. قرار است این تغییرات از ژانویه ۲۰۲۰ اجرایی شود.

عمر هزار ساله پسماند شمع

اگر بخواهیم کاری کنیم که زندگی ما تاثیر مخرب کمتری بر محیط زیست داشته باشد باید به موارد ریزی توجه کنیم که شاید در زندگی عادی از نظر خیلی از افراد پوشیده می‌ماند. نتایج مطالعات نشان می‌دهد که برخی هدیه‌ها مانند شمع می‌تواند برای طبیعت و محیط زیست مضر باشد. محققان دریافتند که زباله‌های باقی‌مانده از شمع‌های تزیین شده مراسم‌های مختلف، تا هزار سال در طبیعت باقی می‌ماند. نتایج گزارش‌ها حاکی از آن است که لایه با پوشش نازک روی شمع‌های کوچک وارمری از بدترین زباله‌های مرتبط با شمع‌هاست که به محیط زیست آسیب می‌رساند.

شاید تعجب‌برانگیز باشد که در مراسمی مانند مراسم سال نو، میلیون‌ها شمع استفاده می‌شود که البته یک معضل زیست‌محیطی است. متوسط زمان سوختن یک شمع ۶ ساعت است اما این شمع و بقایای آن تا هزار سال در محل دفن زباله‌ها باقی می‌مانند. به گفته محققان افراد باید بدانند انتخاب این محصول می‌تواند تاثیرات جبران‌ناپذیری بر محیط زیست داشته باشد.

علاوه بر بازیافت این محصول، پارافین که عنصر کلیدی در ساخت بسیاری از شمع‌هاست، یک محصول جانبی از مشتقات نفت است، پس افزایش تقاضا برای این محصول، منجر به استفاده از منابع انرژی غیرقابل تجدید می‌شود و سوختن آنها می‌تواند گازهای گلخانه‌ای تولید کند. از این‌رو محققان، گزینه موم یا سویا را برای تولید شمع توصیه می‌کنند تا تاثیرات منفی آن بر محیط‌زیست کاهش یابد.

تولید پلاستیک از ریزارگانیسم‌های دریایی

پژوهشگران برای مقابله با تولید بیش از حد پلاستیک، قصد دارند با استفاده از ریزارگانیسم‌های دریایی، پلاستیک‌های زیستی تولید کنند. آنها فرآیندی را معرفی کرده‌اند که در آن، برای ساخت پلیمر پلاستیک‌های زیستی، نیازی به منابع کمیابی مانند زمین کشاورزی یا آب شیرین نیست. این پلیمر، از ریزارگانیسم‌هایی تشکیل می‌شود که از جلبک‌های دریایی تغذیه می‌کنند، قابل تجزیه زیستی است، ضایعات سمی تولید نمی‌کند و مانند ضایعات ارگانیک بازیافت می‌شود.

براساس گزارش‌های سازمان ملل متحد، تا ۹۰ درصد آلاینده‌های موجود در اقیانوس‌ها را پلاستیک‌ها تشکیل می‌دهند؛ در صورتی که جایگزین‌های سازگار با محیط زیست برای آنها وجود دارد. از بین رفتن پلاستیک‌ها، صدها سال زمان می‌برد؛ در نتیجه بطری‌ها و کیسه‌های پلاستیکی که به اقیانوس‌ها راه پیدا می‌کنند، می‌توانند زندگی حیوانات را به خطر بیندازند و به آلودگی محیط زیست منجر شوند. یکی از راه‌حل‌های ناتمام برای مقابله با شیوع پلاستیک، استفاده از پلاستیک‌های زیستی است که در آنها از نفت استفاده نشده و به سرعت تجزیه می‌شوند.

به گزارش ایسنا، استفاده از پلاستیک‌های زیستی با وجود داشتن کارآیی، لازم به پرداخت یک بهای محیط زیستی است. پرورش گیاهان یا باکتری‌های لازم برای تولید این محصولات، به خاک حاصلخیز و آب شیرین نیاز دارد که بسیاری از کشورها فاقد آنها هستند. در هر حال، با این روش جدید می‌توان پلاستیک‌ها را از ریزارگانیسم‌های دریایی تولید کرد که کاملا به شکل ضایعات ارگانیک بازیافت می‌شوند.