به گزارش اعتماد، درست یک ماه از وقوع زلزله در شهرهای غربی کشور می‌گذرد. زلزله‌ای که ۶۲۰ کشته و بیشتر از هزار زخمی به‌جا گذاشت و ۱۵۵۰۰ خانه را تخریب کرد. نهادهای مختلفی به‌محض وقوع زلزله برای کمک به مردم زلزله‌زده و بازسازی خانه‌های ویران‌شده اعلام آمادگی کردند اما حالا که به نظر می‌رسد بحران روزهای اول گذشته است هنوز هم از مشکلاتی که مردم با آنها دست‌به‌گریبان هستند خبر می‌رسد. بد نیست نگاهی داشته باشیم به اینکه هرکدام از نهادهای مسئول در حال حاضر مشغول چه‌کاری هستند تا این مشکلات کمتر شود.
مأموریت هلال‌احمر ۱۵ روز دیگر تمام می‌شود
شاهین فتحی، معاون عملیات امداد و نجات هلال‌احمر در جواب اینکه این نهاد که از ساعات اولیه در منطقه زلزله‌زده بوده است، در حال حاضر مشغول چه‌کاری است؟ می‌گوید: «طبق قانون جمعیت هلال‌احمر بعد از کمک به آواربرداری، فقط وظیفه اسکان موقت و تغذیه اضطراری زلزله‌زدگان را بر عهده دارد.»
او ادامه می‌دهد: «ما وظیفه داریم که تا ۴۵ روز بعد از حادثه در محل حضور داشته باشیم و با توزیع چادر و نظارت بر وضعیت اسکان مردم و همچنین رساندن مواد غذایی به آنها کمک کنیم. با توجه به اینکه تا کنون ۳۰ روز گذشته، فقط ۱۵ روز از حضور ما در مناطق زلزله‌زده باقی مانده است.»
فتحی درباره وضعیت اسکان موقت مردم می‌گوید: «ما برای اینکه کانکس در اختیار مردم قرار دهیم امکاناتی نداریم بنابراین فقط چادر توزیع کرده و تلاش کرده‌ایم کسی بدون چادر نماند. تا کنون در این زمینه موفق بوده‌ایم. همچنین تا کنون توزیع غذای گرم و آب آشامیدنی و خوراکی‌های دیگر به‌خوبی انجام شده است.»
بنیاد مسکن، مسئول اسکان موقت تا دوازده ماه
یکی دیگر از نهادهایی که چند روز بعد از وقوع زلزله به میدان آمد. طبق قانون این بنیاد باید نسبت به بازسازی مسکن مردم زلزله‌زده اقدام کند. همچنین وظیفه اسکان موقت آنها تا زمانی که خانه‌هایشان بازسازی شوند به عهده همین بنیاد است.
به گفته روابط عمومی این نهاد، تهیه و ارائه طرح‌های لازم برای بازسازی و نوسازی مناطق مسکونی روستایی آسیب‌دیده بر اثر جنگ، سیل، زلزله و سایر سوانح طبیعی و اجرای آنها با مشارکت مردم و هماهنگی با سازمان‌ها و ارگان‌های ذی‌ربط است. بر این اساس از سال ۶۶ این مجموعه عهده‌دار بازسازی و نوسازی در مناطق شهری و روستایی شده است و زلزله کرمانشاه هم از این قاعده مستثنی نیست.
این بنیاد حتی از ورود سایر دستگاه‌ها و افراد به این حوزه خوشحال نیست و در بیانیه‌ای اعلام کرد: «طی روزهای اخیر برخی از مجموعه‌ها برای بازسازی مناطق زلزله‌زده اعلام کردند که می‌خواهند به‌زودی ورود کنند و واحدهای جدید در مناطق زلزله‌زده بنا کنند اما این امر موازی کاری با بنیاد مسکن تلقی می‌شود و به‌طور قطع به جای آنکه کمکی به آسیب دیدگان شود، خانه‌های نیمه‌کاره بر جای می‌ماند که معلوم نیست از نظر ایمنی و مقاومت چقدر می‌توان روی آنها حساب باز کرد. به هر ترتیب مسکن مهر نشان داد که ورود دستگاه‌های دولتی به ساخت‌وسازها می‌تواند ناامنی بیشتری را موجب شود. از آنجا که بنیاد مسکن از ۳۰ سال پیش مسئول این امر شده است تخصص بیشتری دارد و مانند اتفاق‌های مشابهی که در گذشته رخ داده است، مردم را در سازندگی مشارکت می‌دهد تا واحدهایی ساخته شود که به جهت ایمنی و سلامت فنی به بلایای طبیعی مقاوم باشد.»
البته مرور اخبار نشان می‌دهد که این بنیاد در قرارداد با سایر نهادها به امر بازسازی می‌پردازد. به‌عنوان نمونه این بنیاد بخش بزرگی از عملیات اسکان زلزله‌زده‌ها در کانکس را به عهده سپاه گذاشته است. بنیاد مسکن همچنین وظیفه دارد که تمام کمک‌های نهادی که به زلزله‌زدگان می‌شود ساماندهی کند و بین افراد و نهادهایی که در حال ساخت خانه‌ها هستند توزیع کند.
استانداری، نهاد ناظر بر بازسازی فضای شهری
هوشنگ بازوند استاندار کرمانشاه در مورد وظایفی که این نهاد بر عهده دارد به اعتمادآنلاین می‌گوید: «استانداری یک نهاد نظارتی است که بر پیشرفت امور نظارت می‌کند و زمینه هماهنگی نهادها را برای رسیدگی به وضعیت مردم فراهم می‌کند.»
او در مورد وظایف خاص استانداری می‌گوید: «ما طور خاص در همکاری با شهرداری‌ها به بازسازی فضاها و امکانات شهری می‌پردازیم. البته بیشتر خرابی‌ها در روستاها اتفاق افتاده اما برخی مناطق شهری هم تخریب‌شده‌اند که باید هرچه زودتر چهره شهرها را از آثار زلزله پاک کنیم تا مردم به طور کامل به زندگی عادی برگردند.»
او از همکاری شهرداری‌های شهرهای دیگر با شهرداری‌های کرمانشاه و استانداری خبر می‌دهد و می‌گوید: «بسیاری از شهرداری‌های کشور برای کمک به کرمانشاه اعلام آمادگی کردند اما در حال حاضر شهرداری مناطق ۱۴ و ۲۰ تهران به‌عنوان پشتیبان شهرداری‌های استان کرمانشاه به بازسازی فضاهای شهری کمک می‌کنند. بیشترین آسیب را شهرهای سر پل ذهاب و ثلاث باباجانی دیده‌اند، بسیاری معابر شهری آسیب‌دیده‌اند و بسیاری از ساختمان‌های عمومی هم نیاز به مرمت دارند که شهرداری‌ها در این زمینه مسئولیت دارند.»
به گفته او شهرداری‌ها چند روز بعد از فروکش کردن بحران‌های اولیه، برای بازسازی شهر وارد عمل شده‌اند.
بنیاد برکت مدارس را بازسازی می‌کند
تخریب کامل ۴۴ مدرسه در زلزله کرمانشاه خبرساز شد و از آن روز به بعد دانش‌آموزانی که مدرسه‌شان خراب‌شده در کانکس درس می‌خوانند. بنیاد برکت وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام مسئولیت ساخت مدارس خراب شده و بازسازی مدارس آسیب‌دیده را به عهده گرفته است. عارف نوروزی مدیرعامل بنیاد برکت درباره این موضوع می‌گوید: «بنا به توافق به عمل آمده، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) از طریق بنیاد برکت، عملیات ساخت مدارس تخریب‌شده در شهرستان‌ها و روستاهای زلزله‌زده اخیر را بر عهده گرفته است.»
به گفته‌ی نوروزی، هماهنگی‌های لازم با دستگاه‌های ذی‌ربط به محض اتمام عملیات آواربرداری و امدادرسانی اولیه انجام شده و عملیات ساخت مدارس کلید خورده است.
سپاه کانکس و خانه می‌سازد
خبرها حکایت این دارد که با انعقاد قراردادی بین بنیاد مسکن و قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) ، سپاه در فرآیند بازسازی شهر پررنگ‌تر از سایر نهادها خواهد بود. سردار رمضان شریف، سخنگوی سپاه پاسداران در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین درباره دلیل بسته شدن این قرارداد می‌گوید: «سپاه در زلزله‌های گذشته کشور از بم گرفته تا ورزقان، تجربه‌های بسیار خوبی به دست آورد و عملکرد بسیار مثبتی هم داشت. مثلاً در زلزله بم با ایجاد پل هوایی بین بم و استان‌های مختلف ازجمله تهران، کرمان، اصفهان و... توانست کار بزرگی انجام بدهد. این کار در زلزله اخیر هم انجام شد و نجات مصدومان و ارسال کمک‌ها را تسهیل کرد. بنابراین می‌توان گفت که سپاه هم در حوزه امداد، نجات و آواربرداری تجربه خوبی دارد و هم در حوزه بازسازی.»
او ادامه می‌دهد: «از طرفی سپاه از توانمندی در امکانات انسانی و لوجستیکی هم برخوردار است و به همین دلیل می‌تواند در امر بازسازی از چند جهت کمک کند. اول اینکه با توجه به این امکانات فرآیند ساخت سرعت بیشتری خواهد گرفت، همچنین درنهایت ساخت‌وساز با امکانات خوب ارزان‌تر تمام خواهد شد. دولت هم تجربه خوبی در این زمینه دارد چنان‌که در زلزله ورزقان ۷ هزار واحد مسکونی به همین شکل ساخته شد. ضمن اینکه سپاه هم انگیزه زیادی برای ورود به این عرصه دارد. مجموع این دلایل باعث می‌شود که در چنین مواقعی شاهد حضور پررنگ سپاه باشیم.»
سردار شریف در جواب اینکه آیا کمک‌های وعده داده‌شده از طرف نهادهای مختلف مانند ۱۲۰ هزار تن سیمانی که بنیاد مستضعفان برای بازسازی واحدهای مسکونی وعده داده، به دست سپاه خواهد رسید، می‌گوید: «نه ما مسئول دریافت چنین کمک‌هایی نیستیم. مسئول اولیه بازسازی شهرهای زلزله‌زده بنیاد مسکن است که زیرمجموعه دولت قرار دارد. تمام کمک‌ها چه آنهایی که به این شکل ارسال می‌شوند چه کمک‌های اعتباری برای بازسازی، همگی به دست به این بنیاد می‌رسد و در نهایت آنها تصمیم می‌گیرند که چقدر به هر بخش که مشغول بازسازی است اختصاص بدهند. ما صرفاً با این بنیاد وارد قرارداد شده‌ایم.»
شریف ادامه می‌دهد: «هیچ الزامی درباره اینکه سپاه باید خانه‌ها را بسازد وجود ندارد. ممکن است بسیاری از مردم بخواهند خودشان خانه‌هایشان را بازسازی کنند و فقط اعتبار یا مصالح ساختمانی بخواهند. سپاه صرفاً طرف قرارداد بنیاد مسکن است. البته تجربه به ما نشان داده که معمولاً مردم بااطلاع از تجهیزات و نیروهای متخصص سپاه خودشان به این نتیجه می‌رسند که از این طریق خانه‌هایشان زودتر و باکیفیت بهتر ساخته می‌شود و داوطلبانه از سپاه کمک می‌خواهند.»
سلامت زلزله‌زده‌ها، در دستان وزارت بهداشت
از آنجایی که حساس‌ترین مسئله در مورد زلزله، سلامت و بهداشت مردم است بنابراین طبیعی است که وزارت بهداشت تا چندین ماه حضور پررنگی در مناطق زلزله داشته باشد. علیرضا رئیسی درباره عملکرد وزارت بهداشت در حوزه بهداشت و سلامت در مناطق زلزله‌زده به اعتمادآنلاین می‌گوید: «خوشبختانه شیرخشک، پوشک بچه، پد بهداشتی، شیشه شیر برای کودکان کمتر از ۵ سال و همچنین پرکلرین برای مقابله با بیماری‌های روده‌ای در تمام شبکه‌های بهداشت شهرستان‌های زلزله‌زده توزیع شد.»
او ادامه می‌دهد: «تا کنون تکلیف تمام مصدومان هم مشخص شده و فرآیند درمان آنها شروع شده است و گروه‌های کارشناسی شامل سلامت خانواده، بهداشت محیط، مبارزه با بیماری‌ها، روانشناس و آزمایشگاه به منظور کمک و سازمان‌دهی نیروهای بهداشتی شهرستان‌های آسیب‌دیده به این مناطق اعزام شدند. همچنین تیم دندانپزشکی به همراه کلینیک سیار دندانپزشکی به مناطق زلزله‌زده غرب کشور اعزام شد و در حال حاضر خدمات رایگان دندانپزشکی را به مردم این مناطق ارائه می‌دهد.»
- 19
- 4
