حاشيه بودجه ريزگردها همچنان ادامه دارد، روز گذشته نيز وقت نمايندگان مجلس و معاونان سازمان حفاظت محيط زيست صرف پاسخگويي به يكديگر در رسانه‌ها شد.
اما هنگامي‌كه مسئولان سرگرم دعواهاي سياسي با يكديگر بودند، دوباره نفس مردم خوزستان به‌دليل ريزگردها گرفت. در چند روز اخير سطح گرد و غبار در استان خوزستان به ۶۶ برابر حد مجاز رسيده است. ريزگردهايي كه به‌گفته عيسي كلانتري، رييس سازمان حفاظت محيط زيست، اعلت اصلي بروز آن‌ها عدم تخصیص حقابه‌های محیط زیستی به خوزستان بوده و برخلاف روال گذشته كه منشأ آن را خارجي اعلام مي‌كردند، اين‌بار منشأ ريزگردهاي خوزستان ۱۰۰ درصد داخلي است.
حال و روز ناخوش خوزستان موجب شد تا روحاني به وزير جهاد كشاورزي و رييس سازمان حفاظت‌محيط‌زيست، دستور دهد براي مديريت اين بحران عازم خوزستان شوند. اين كار باهدف اجراي اقدامات كوتاه مدت و بلندمدت براي مقابله با ريزگردها انجام شده است.
البته باتوجه به عدم پيش‌بيني بودجه ريزگردها در سال ۹۷، وزير و معاون رييس جمهور تنها مي‌توانند به انجام اقدامات كوتاه‌مدتي مانند تعطيلي ادارات و مدارس‌و توزيع شير و ماسك در ميان مردم، بسنده كنند؛ چرا كه اجراي راه‌حل‌هاي بلندمدت نيازمند بودجه است و براي سال آينده خبري از آن نيست.
جنجال‌هاي يك بودجه
در چند روز گذشته بحث بودجه ريزگردها به جنجالي ميان مسئولان تبديل شد. ماجرا نخست از آنجا آغاز شد كه معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست از حذف بودجه ريزگردهاي خوزستان در سال ۹۷ توسط كميسيون تلفيق بسيار انتقاد كرد.
رييس كميسيون تلفيق نيز پس از اعتراض جامعه محيط‌زيست و رسانه‌هاي كشور در مصاحبه‌اي از باقي ماندن رديف بودجه ريزگردها در سال ۹۷ خبر داد.
اما آنچه در ميان اين دعواهاي سياسي مسئولان به‌وادي فراموشي سپرده شد، مساله نحوه تامين نقدينگي بودجه ريزگردها درصورت تصويب در مجلس بود. دولت محل تامين بودجه ريزگردها راصندوق توسعه ملي بيان كرد اما مجوز برداشت را تاكنون اخذ نكرده است. صندوقي كه مجوز برداشت از آن در دستان دولت يا مجلس نيست و نياز به اخذ مجوز از سوي رهبري دارد.
تاييد و تكذيب در كميسيون تلفيق
اين روزها اخبار ضد و نقيضي از بودجه ريزگردها به‌گوش مي‌رسد؛ تكذيب و تاييدها از ميان مسئولان سازمان محيط‌زيست و نمايندگان مجلس به داخل كميسيون تلفيق كشيده شده است.
درحالي‌كه غلامرضا تاجگردون، رييس كميسيون تلفيق مجلس از باقي ماندن رديف بودجه ريزگردها در سال ۹۷ خبر داده بود اما روز گذشته غلامرضا شرفی، عضو کمیسیون تلفیق بودجه مجلس، از نبود اعتبار براي مقابله با ريزگردها در لایحه پیشنهادی بودجه ۹۷ دولت به مجلس، سخن به‌ميان آورد.
غلامرضا شرفی درباره عدم اختصاص بودجه ريزگردها در سال ۹۷ گفت:« در موضوعاتی که در قانون پنج ساله برنامه ششم توسعه حکمی برای آن‌ها نداشتیم لازم بود تا ردیف بودجه ای خاصی را برای آن در نظر بگیریم و چون در لایحه پیشنهادی سال ۹۷ بودجه ای برای آن در نظر گرفته نشد، بنابراین باید پس از کسب اجازه از رهبر معظم انقلاب اسلامی، راجع به آن تصمیم‌گیری شود. بحث مقابله با ریزگردها و آلایندگی‌های ناشی از آن که در برخی استان‌ها به ویژه خوزستان سبب وخیم شدن اوضاع زندگی مردم شده، یکی از این موضوعات است.
به‌طور طبیعی نبود حکم سبب شده بود تا بودجه ای برای مقابله با ريزگردها در نظر گرفته نشود اما در این باره بحث و گفت‌وگوهای لازم، انجام شده و به طور حتم پس از اذن مقام معظم رهبری در برداشت از صندوق ذخایر ارزی، اعتبار لازم و مکفی اختصاص می‌یابد که این امر سبب توانمندی سازمان محیط زیست برای تصمیم گیری در جهت مقابله با این بلا خواهد شد».
تاجگردون عذرخواهي كند
دشمن خطاب كردن مسئولان سازمان محيط‌زيست توسط رييس كميسيون تلفيق مجلس، يكي از اظهارات حاشيه‌هاي جنجالي بودجه ريزگردها بود. کریم شافعی، معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست نيز به اين اظهارنظر واكنش نشان داده و به ايسنا گفته است:«شايد ایشان می‌دانند که اعتبارات ریزگردها را محیط‌زیست در لایحه نگذاشته بلکه دولت در لایحه پیشنهادی تقدیم مجلس محترم کرده است.
اگر نیازی به اذن باشد، تصویب پیشنهاد ارائه شده، وظیفه مرجع تصویب است.استفاده از عباراتی مانند «علاف کردن مردم»و نسبت دادن تصمیمات غیر مسئولانه به دولت، نشانگر این است که گوینده آن به آثار حقوقی و تبعات اجتماعی سخن خود واقف نیست.در متهم کردن مسئولان سازمان محیط زیست به «دشمنی با مردم خوزستان» نيز بدیهی است كه این سخنان شایسته و برازنده یک مقام مسئول نیست. حال این سخنان نسنجیده اگر بر زبان یک ريیس کمیسیون جاری شود، بسیار ناپسندترخواهد بود.
او همچنین مطالب منتشر شده از طرف ريیس کمیسیون تلفیق بودجه ۹۷ را «نادرست، غیرحقوقی، توهین آمیز، اتهام برانگیز و ناشی از عصبیت» خواند. ابتدا از انتساب سخنان به وی تردید داشتم اما متاسفانه مطالب منتشره را تکذیب نکردند. انتظار داريم، تاجگردون نسبت به این مطالب اعلام موضع کرده و در صورت بیان آن عذرخواهی کند.پدیده گرد و غبار دامنگیر چندین استان کشور شده است و موضوع پسماند یعنی انواع زباله‌ها به مشکل سراسر کشور تبدیل شده و بدون تخصیص اعتبار لازم، میلیون‌ها نفر از شهروندان در معرض ابتلا به انواع بیماری‌ها هستند.
از اعضای محترم و معزز کمیسیون تلفیق استدعا داریم جدول پیشنهادی دولت محترم ذیل تبصره ۴ لایحه بودجه را دوباره مورد بررسی قرار داده و مردم ایران را در مقابل مشکلات ناشی از پدیده‌های یاد شده تنها نگذارند. همچنین از رییس مجلس شورای اسلامی استدعا و انتظار داریم که با ورود به موقع خود به موضوع، دولت را در دستیابی به اهداف متعالی و قانونی خود یاری کنند».
ريزدگردهاي خودي
در دهه ۸۰ مردم كشور با واژه ريزگرد آشنا شدند و مردم جلگه خوزستان، آن را با تمام وجود لمس كردند. بخشي از اين ريزگردها منشأ خارجي و بخش ديگري از آن منشأ داخلي دارند. براساس آمار در سال ۶۸ ، چشمه‌هاي توليد گرد و خاك در منطقه عراق و سوريه ۶ چشمه بوده اما درحال حاضر به بيش از ۳۰۰ چشمه افزايش يافته است. افزايش گرد و خاك خوزستان در اوايل دهه ۸۰ به اين مساله باز مي‌گردد. اما اتفاقات جديدي درباره آلايندگي گرد و خاك خوزستان رخ داده است. ذرات كوچك‌تر از ۲.۵ ميكرون بسيار افزايش يافته و اين بار آلايندگي ارتباط چنداني با ريزگردها با منشأ خارجي ندارد وحدود ۹۰ درصد آن منشأ داخلي دارند.
گرد و غبار با منشأ داخلي به‌دليل خشكي تالاب‌ها، خشكسالي، رها شدن اراضي كشاورزي، بارگذاري‌هاي اشتباه منابع آبي بالادست سد مارون در حوزه آبريز رودخانه زهره، انتقال بخشي از آب سد كوثر براي كشاورزي به استان فارس، شهر نورآباد ممسني، استان كهگيلويه و بويراحمد و شهر بهبهان، رخ داده است. تمامي اين اقدامات موجب خشكي رودخانه زهره شده است. اين خشكي،چشمه‌هاي توليد گرد و خاك رادر پايين دست رودخانه و دشت سيجان به‌وجود آورده است. همچنين به‌دليل فاصله بسيار كم شهرهاي اهواز و آبادان با رودخانه زهره ، در مواقعي كه جهت باد از سمت جنوب به شمال است، شاهد پديده گرد و خاك و بحران در شهرهاي اهواز و آبادان هستيم.
طبق گزارش اداره منابع طبيعي استان خوزستان، ۳۵۰ هزار هكتار كانون فرسايش بادي در خوزستان وجود دارد. اعتبار مهار اين كانون‌هاي فرسايش بادي معادل يك درصد تثبيت آن‌هاست. با اين اعتباري كه در سال ۹۶ براي مقابله با ريزگردها اختصاص داده‌اند، مهار كانون‌هاي فرسايش بادي، بيش از ۱۰۰سال به‌طول مي‌انجامد. حال تصور كنيد در سال ۹۷ اين بودجه ناچيز حذف شده است. فاجعه‌اي در ميان دعواهاي سياسي مسئولان در حال رخ‌‌‌دادن است كه سلامت مردم جلگه را به‌خطر مي‌اندازد.
نجمه جمشيدي
- 10
- 6
