مسافرکشی با بی‌‌‌آر تی ممنوع!

شب‌های تهران برای خود داستان‌ها دارد، چون به شهری بدون ترافیک و هیاهوی روزانه تبدیل می‌شود. هرچند هر یک از این مسائل نمی‌تواند برای افراد در هیچ‌مسندی دلیلی برای انجام کارهای غیرقانونی باشد. در حالی که شب‌ها بعد از ساعت ۲۲، برخی از راننده‌های اتوبوس‌های تندرو از مسافران پول نقد طلب می‌کنند. در این شرایط وقتی مسافر به آنها کارت بلیت را نشان می‌دهد، می‌گویند که این برای زمان اداری است نه الان. این در حالی است که دستگاه‌های بلیت زنی در این ایستگاه‌ها به شکل تمام وقت فعال است. از سوی مسئولان امر نیز برپرداخت وجه به شکل کارتی تاکید شده است. در این میان این مساله مطرح است که پول اخذ شده توسط راننده چگونه به حساب شهرداری تهران واریز می‌شود؟ آیا مسئولان امر برای مدیریت این قضیه تمهیدات لازم را اندیشیده‌اند یا خیر؟

بر اساس بازدیدهای میدانی از ایستگاه‌های اتوبوس تندرو باید به این نکته تاکید کرد که برخی رانندگان از مسافران‌هزار یا دو‌هزار تومانی اخذ می‌کنند؛ حال این سوال مطرح است که اگر اخذ مبلغ بلیت از سوی مدیریت شهری و مسئولان امر تایید شده است، پس چرا رانندگان خاطی خود سرانه به اخذ مبلغ می‌پردازند؟ این در حالی است که شركت اتوبوسرانی طی اطلاعیه‌ای که در اردیبهشت ۹۱ منتشر شد، اعلام كرد: « از آنجایی كه تجهیز سیستم كارت خوان با جدیت پیگیری می‌شود و در آینده نزدیك تنها وسیله پرداخت كرایه در ناوگان اتوبوسرانی شهر تهران استفاده از كارت بلیت است، در راستای تحقق این هدف از تاریخ ۱۶ اردیبهشت ۹۱ مسافران در كلیه ایستگاه‌های سامانه اتوبوس‌های تندرو (BRT) باید، برای پرداخت كرایه سفر خود از كارت بلیت استفاده کنند، به‌دنبال این اطلاعیه از شهروندان درخواست شده با مراجعه به ۱۱۴۶ مركز فروش كارت بلیت و گیشه‌های مطبوعاتی معتبر نسبت به تهیه كارت‌های موصوف اقدام تا با ارائه و استفاده از آنها امكان خدمت‌رسانی مطلوب‌تر را فراهم كنند. ضمنا از تاریخ مذكور پرداخت كرایه به روش‌های دیگر از جمله نقدی منسوخ شده و عوامل مستقر بر استفاده از كارت بلیت به‌عنوان تنها وسیله پرداخت كرایه سفر در ایستگاه‌های BRT نظارت لازم را معمول خواهند كرد.» چندی قبل هم محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران با بررسی کم‌وکیف خدمات‌رسانی در اتوبوس‌های تندرو گفت: « فاصله ایستگاه‌های بی‌‌‌آر تی حدود ۵۰۰ متر و ایستگاه‌های مترو یک کیلومتر است. این مقوله برای سلامت شهروندان مناسب است، چون باعث پیاده‌روی آنها می‌شود.»

۳۰‌درصد مسافران بلیت نمی‌دهند

در اردیبهشت ۹۶، مدیر عامل شركت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه گفت: با اینكه اتوبوس‌های شهر تهران به دستگاه‌های كارت خوان بلیت الكترونیك مجهز شده‌اند، اما ما شاهد ۳۰‌درصد فرار بلیت هستیم كه بر این اساس تمهیدات ویژه در نظر گرفته شده تا از این كار نادرست جلوگیری شود. پیمان سنندجی افزود: حدود یك سوم از هزینه‌های شركت واحد اتوبوسرانی باید از طریق فروش بلیت تامین شود كه فرار از پرداختن بلیت می‌تواند مشكلاتی را برای خدمات‌رسانی مناسب اتوبوسرانی ایجاد كند. به گزارش شهر نوشت، او تاکید کرد: برای رفع این مشكل پیش‌بینی‌هایی صورت گرفته كه مجهز شدن ایستگاه‌ها به دستگاه‌های كارت خوان بلیت الكترونیك همچون خط یك سامانه اتوبوس‌های تندرو و حضور ناظران ویژه یكی از این راهكارها است.

برخورداری ازخدمات شبانه و پرداخت‌های چند برابری!

ساعت ۱۰ شب است. داخل یکی از ایستگاه‌ها واقع در خط آزادی - تهرانپارس می‌شوم. مامور کنترل بلیت حضور دارد. کارتم را می‌زنم، اما او می‌گوید: هم‌اکنون ۱۰ شب است، خدمات شهری در این ساعات همچون دیگر اقدامات در مقایسه با روز گران‌تر عرضه می‌شود. مقصدم را می‌پرسد و دو‌هزار تومان اخذ می‌کند. به‌گفته او اخذ این مبلغ به ما دستور داده شده است، شب تا صبح اتوبوس‌های تندرو در حال فعالیت در سطح شهر هستند و افراد نیز باید بهای استفاده از خدمات را پرداخت کنند.

مسافرکشی با بی‌‌‌آر تی ممنوع

حمید، پسر جوانی است که مسئولیت کنترل دستگاه بلیت‌زنی ایستگاه بهبودی را برعهده دارد. اودرباره نحوه اخذ وجه از افراد در شب‌ها می‌گوید: افراد باید از طریق کارت‌زنی وجه خود را پرداخت کنند، دیگر فرقی نمی‌کند که این کارت زنی در ساعت ۱۰ صبح انجام شود یا ۱۰ شب. او می‌افزاید: اخذ پول از مسافر یک کار غیرقانونی است. اغلب راننده‌ها که مبادرت به این کار می‌کنند، پول را در جیب خود می‌گذارند و به نهادهای مسئول نیز در این‌باره اطلاع‌رسانی نمی‌کنند. به‌گفته این پسر جوان اگر مسافران از پرداخت وجه به راننده یا ماموران ممانعت کنند، دیگر هیچ‌فردی به خود اجازه قانون شکنی نمی‌دهد. برای مثال اگر راننده از مسافران پول خواست، آنها باید بگویند که با ۱۸۸۸ تماس می‌گیرم و شماره پلاک اتوبوس را به دستگاه‌های مسئول دهند تا آنها به این قضیه رسیدگی کنند. در این شرایط دیگر هیچ‌راننده‌ای جرات اخذ وجه ندارد. او تاکید می‌کند: اغلب ماموران کنترل بلیت در ایستگاه‌ها از سوی پیمانکار به‌کار گماشته می‌شوند. در این وضعیت هم ماموران در ایستگاه و هم رانندگان حقوق خود را از مراجع مربوطه اخذ می‌کنند، دیگر نیازی به گرفتن کرایه از مسافر نیست. او می‌گوید: اغلب این گونه کارشکنی‌ها در ایستگاه‌های خلوت که در شب مامور کنترل بلیت در آن وجود ندارد، مشاهده می‌شود.

برخی بدون بلیت سوار اتوبوس می‌شوند

علی در ایستگاه اتوبوس تندرو تئاتر شهر در حال کنترل مسافران است. در این حین یک مرد میانسال به تندی از مقابل او رد می‌شود و علی هم به‌دنبال او در حال حرکت است. مرد میانسال اصلا به اخطارهای مامور ایستگاه توجه نمی‌کند. در این حین یک زن جوان به‌جای مرد میانسال کارت می‌زند و می‌گوید: شاید پول نداشته باشد. مامور ایستگاه می‌گوید: اگر کنترل ما نباشد، برخی از افراد تمایل چندانی به کارت زدن ندارند. این در حالی است که با توجه به تورم، مبالغ تعیین شده برای اتوبوس تندرو چندان گران نیست. در واقع هدف از توسعه ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی استقبال بیشتر مردم از آن و کاهش سفرهای شهری با خودروهای شخصی بوده است. او درباره اخذ پول بلیت در شب‌ها از سوی برخی رانندگان یا ماموران ایستگاه می‌افزاید: اگر دستگاه خراب باشد و مامور هم در ایستگاه نباشد، رانندگان می‌توانند از مسافران پول اخذ کنند، در غیراین صورت دریافت این گونه وجوه غیرقانونی است.

مدیریت شهری پاسخگو باشد

سهیل در روزهای اخیر سوار اتوبوس تندرو شده و از رفتارهای ماموران ابراز نارضایتی می‌کند می‌گوید: ۱۱ شب مجبور شدم از اتوبوس تندرو برای رفتن به منزل استفاده کنم. به رسم معمول به دستگاه کارت زده و وارد ایستگاه شدم، اما مامور از بنده پول نقد اخذ کرد. او می‌گوید: برخی ماموران در ایستگاه‌ها با تندی با مسافران رفتار می‌کنند و این مساله می‌تواند باعث بروز دعوا شود.

مسافران را ناراضی نکنید

مریم شیفت شب کار می‌کند و شب‌ها با استفاده از اتوبوس تندرو به خانه می‌رود. او می‌گوید: اینکه هر روز چگونگی پرداخت‌ها برای تردد و استفاده از این وسیله حمل‌و‌نقل عمومی مشخص نیست، مسافران را عصبی می‌کند. از سوی دیگر برخی از اتوبوس‌های در حال تردد در شب‌ها از امکانات گرمایشی و سرمایشی برخوردار نیست و به‌کارگیری خودروهای فرسوده در این ساعت از شب به‌صلاح مدیریت شهری و وضعیت هوای تهران نیست. این در حالی است که همیشه از سوی فعالان در حوزه شهری توسعه ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی تاکید می‌شود، اما بروز کارشکنی‌ها از سوی برخی افراد خاطی مسافران را در دریافت این خدمات ناراضی می‌کند.

پرداخت هزینه بی‌آرتی به‌شکل الکترونیکی است

یک عضو شورای شهر تهران درباره پرداخت وجه در استفاده از اتوبوس‌های تندرو می‌گوید: باید قبل از هر گونه اظهار نظر بررسی شود که این اتوبوس‌ها از سوی شرکت خصوصی فعال هستند یا زیر نظر شرکت واحد فعالیت می‌کنند. زهرا صدر اعظم نوری می‌افزاید: برای مثال این امکان برای اتوبوس‌های فعال در بخش خصوصی وجود دارد که مبالغ را به شکل الکترونیکی و نقدی اخذ کنند. این عضو شورای شهر تهران می‌افزاید: خطوط تندرو اتوبوسرانی متعلق به شرکت واحد اتوبوسرانی است و باید پرداخت‌ها در این ناوگان براساس ضوابط تعریف شده از سوی این شرکت اخذ شود. در این شرایط شاهد دریافت کرایه‌ها به شکل الکترونیک و با میزان مبالغ مشخص هستیم.

اتوبوس، وسیله‌ای برای جابه‌جایی مسافران

در تهران آن‌طور که باید وسایل حمل‌و‌نقل عمومی پاسخگوی نیاز شهروندان نیست. این در حالی است که در افق ۱۴۰۴، سهم اتوبوس در جابجایی شهروندان باید به ۲۵‌درصد برسد که این با توجه به افزایش جمعیت تا آن سال نیازمند رساندن تعداد اتوبوس‌ها به ۱۱‌هزار دستگاه است، اما کمبود اعتبارات و عدم اولویت در برخی از دوره‌های مدیریت شهری اجازه توسعه به میزان کامل را نداده است. با توجه به اینکه روزانه تقاضای ۸۰‌درصد سفرهای شهر در تهران به سمت مرکز شهر است، باید بتوان با توسعه ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی و برطرف سازی نارسایی‌های موجود زمینه استفاده از حمل‌و‌نقل پاک را برای شهروندان ایجاد کرد. این در حالی است که شهروندان با مشاهده هر گونه نارسایی در سیستم حمل‌و‌نقل عمومی تاکسی را برای تردد بر می‌گزینند که این مساله هم هزینه بر است و هم با تبعات محیط‌زیستی، ترافیک و... همراه است.

زهرا سلیمانی