جذابیت آیین‌های محرم برای گردشگران

بیش از ۲۰۰ گردشگر خارجی در مراسم عزاداری محرم یزدی‌ها شرکت کردند. دبیر کمیته گردشگری مذهبی استان یزد با اعلام این خبر عنوان کرد: کشورهای آلمان و هلند بیشترین سهم از گردشگران خارجی در مراسم عزاداری ماه محرم امسال را در این استان داشته‌اند. لیلا سعادتخواه، دبیر کمیته گردشگری مذهبی-معنوی استان یزد، افزود: گردشگرانی که تاکنون در مراسم‌های امسال شرکت کرده‌اند، از کشور‌های فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، هلند، انگلیس، سوئیس، ترکیه، دانمارک، الجزایر، برزیل، مراکش، اسلوونی و چین بودند و پیش‌بینی می‌شود تا پایان مراسم عزاداری محرم در یزد، این تعداد به۱۲۰۰ گردشگر که رقم مشابه سال گذشته است، برسد.

به گزارش دنیای اقتصاد، عزاداری ماه محرم در یزد یکی از منحصر به فرد‌ترین آیین‌های عزاداری‌ها در ایران محسوب می‌شود چراکه دارای جذابیت‌های مخصوص به خود است. آذین بندی حسینیه، نخل‌برداری، طبخ آش، ذبح گوسفند، پخش نذورات مردمی، روضه‌خوانی، پرسه‌زنی، دسته سقا و برپایی هیات‌های سینه‌زنی و زنجیرزنی از برنامه‌های مردم یزد در ماه محرم است.

در استان یزد شور حسینی در مردم به‌ویژه جوانان و نوجوانان با سیاه پوش کردن هر کوی و برزن، برافراشتن پرچم‌ها و بیرق سیاه به یاد مظلومیت امام حسین و خاندانش در کوچه‌ها و خیابان از روزهای قبل محرم نمایان می‌شود. یکی از مراسم‌های ویژه این ایام که توجه گردشگران زیادی را به سمت خود جلب می‌کند مراسم «نخل‌گردانی» است. نخل در فرهنگ مردمان دارالعباده همان تابوت و نمادی از پیکر مطهر ائمه اطهار و به‌ویژه حضرت امام حسین(ع) است که مردم با چرخش آن دور حسینیه‌ها به تشییع می‌پردازند. این نخل معمولا از جنس چوب است و حمل این تابوت در بین مراسم‌های مختلف محرم از کارهای اصلی و اساسی به شمار می‌رود و یادآور تابوتی است که پیکر امام حسین (ع) در آن از میدان جنگ به مزار همیشگی‌اش منتقل شد.

یکی دیگر از آیین‌های مهم ماه محرم در یزد کتل بستن است. یزدی‌ها به اسب زین کرده‌ای که به شکل خاصی با چند شال، ‌ترمه یا ابریشمی به رنگ‌های سبز و سرخ آراسته شده و پیشاپیش صف عزاداران درحالی‌که محافظ آن افسارش را به دست گرفته حرکت می‌کند کتل می‌گویند. سر و صورت اسب را با چند قطعه آیینه کوچک، نگین، قرآن و... آذین می‌‌کنند و گاه پارچه سفید خون‌آلودی را بر پشت حیوان می‌کشند و چند قطعه چوب رنگ شده قرمز به نشانه تیر و پیکان در پارچه فرو می‌کنند. همچنین کبوتر زنده‌ای که به رنگ قرمز آغشته شده را بر پشت اسب می‌گذارند. مراسم جوش دوره، از دیگر آیین‌های ویژه در مراسم عزاداری ماه محرم در استان یزد است. در مراسم جوش دوره عده‌ای به صورت دایره‌ می‌ایستند و با یک ‌دست کمر بغل‌دستی خود را گرفته و با دست دیگر سینه می‌زنند.

دو دسته در روز تاسوعا با اشعاری محزون در حالی که به سینه می‌زنند، یک پای خود را جلو و پای دیگر را به عقب و سپس پای راست را بلند کرده و به زمین می‌زنند و به دور علمی که وسط محل عزاداری نصب شده می‌چرخند. مراسم یا سنگ‌زنی با ریتم و اشعاری خاص به شیوه‌ای هنرمندانه در برخی از حسینیه‌ها و روستاهای یزد پس از مراسم نوحه خوانی و زنجیرزنی اجرا می‌شود. تعزیه‌خوانی نیز از جمله آیین‌هایی است که صبح عاشورا در یزد اجرا می‌شود.

در این مراسم که وقایع عاشورا بازسازی می‌‌شود؛ مراسم تعزیه از ورود «شمر» به صحنه کربلا آغاز می‌شود و تا شهادت امام حسین(ع) ادامه دارد و تمامی گفت‌وگوهای میان افراد به صورت شعر رد و بدل می‌شود.  به گفته یکی از فعالان حوزه گردشگری، بیش از پانزده سال است که گردشگران خارجی در ایام محرم به ایران می‌آیند و این ظرفیت می‌تواند هم به‌منظور تبلیغ در خارج از کشور و طراحی «تور محرم» و هم برای آشنایی گردشگران خارجی که در این ایام در ایران هستند، به کار گرفته شود. بسیاری از کارشناسان نیز تاکید دارند محرم می‌تواند زمینه ترویج فرهنگ‌های ایرانی و اسلامی باشد و یک فرصت برای شناخت عاشورا و ایران به حساب‌ آید. مناطقی همچون یزد، لرستان، زنجان و... به‌واسطه شکل عزاداری می‌توانند کانون این نوع گردشگری به حساب آیند.