به گزارش ایرنا، وحید درخش احمدی روز سه شنبه به مناسبت ششمین روز از هفته پیشگیری از مسمومیت ها که به روز پيش‌گيري از« مسمومیت ناشی از گزیدگی جانوران سمی» نامگذاری شده ، در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه عقرب ها، سالانه عامل ۴۲ تا ۴۵ هزار مورد گزیدگی سمی در ایران هستند، خاطرنشان کرد:سهم عقرب گزیدگی بیش از چهار برابر مارگزیدگی است و بیشترین آمار عقرب گزیدگی مربوط به استان های با آب و هوای گرم و مرطوب خصوصاً استان خوزستان با ۷۰ درصد است.
او با بیاان اینکه عقرب( کژدم) بندپایی است که نام آن همواره خاطرنشان وحشت و مرگ است، بیان کرد:تصور غالب مردم این است که عقرب ها فقط در مناطق بیابانی زندگی می کنند، ولی در واقع اینگونه نیست و با توجه به تنوع گونه هایی که دارند، آنها را میتوان در زیستگاه های مختلف مشاهده کرد.
این متخصص آفات افزود :عقرب ها رنگ های مختلفی همچون زرد مایل به قهوه ای، قهوه ای، خاکستری و سیاه دارند و اندازه آنها بین ۵.۱ تا ۱۸ سانتیمتر متغیر است ولی بواسطه شکل بدنی خود که حالتی تخت و صاف دارد، میتوانند از شکاف هایی به عرض سه میلی متر نیز عبور کرده و به راحتی وارد محل سکونت انسان ها شوند.
به گفته وی، عقرب ها شب زی بوده و روزها در مکان های امن و خنکی نظیر شکاف دیوارها، زیر سنگ ها، زیر پوست درختان و یا حفره های حفر شده توسط خودشان زندگی می کنند و با تاریک شدن هوا از مخفیگاه خود خارج شده و به شکار می پردازند.
عقرب ها، سالانه عامل ۴۲ تا ۴۵ هزار مورد گزیدگی سمی در ایران هستند
درخش احمدی با یادآوری این مسئله که عقرب ها قادرند ماده سمی خطرناکی از قسمت عقب بدنشان( دم که دارای غده سمی بنام تلسن است) به طرف مهاجمان بپاشند یا تزریق کنند، خاطرنشان کرد:تا کنون بیش از دو هزار گونه عقرب در دنیا شناسایی شده که حدود ۵۰ گونه از آنها اهمیت پزشکی دارند. در ایران هم ۶۴ گونه عقرب گزارش شده که مربوط به سه خانواده بوتیده، همیسکورپیده و اسکورپیونیده هستند.
این حشره شناس و متخصص آفات با بیان اینکه کمترین موارد گزیدگی در استان های شمالی و تهران گزارش شده، ادامه داد:هر ساله به صورت متوسط عقرب ها عامل ۴۲ تا ۴۵ هزار مورد گزیدگی سمی در ایران هستند که بر اساس آمارها، بیشترین عقرب گزیدگی و بیشترین موارد مرگ و میر ناشی از آن در استان خوزستان رخ می دهد و پس از این استان، استان های هرمزگان، سیستان و بلوچستان، بوشهر، فارس و کرمان به ترتیب بیشترین موارد عقرب گزیدگی را دارند.
سم عقرب های نواحی خشک و گرمسیر کشنده تر است
به گفته این حشره شناس، برخلاف شایعه ای که گفته می شود رنگ عقرب حکایت از پرخطر یا کم خطر بودن آن است، رنگ عقرب هیچ نقشی در غلظت سم یا خطرناک بودن آن ندارد. اما می توان گفت که سم عقرب های نواحی خشک و گرمسیر در ایران دارای غلظت بالایی است.
وی تاکید کرد:خوشبختانه خطرناک ترین عقرب ها هم هنگام گزش انسان به طور معمول همه سم خود را تزریق نمی کنند زیرا عقرب در مصرف سم صرفه جویی می کند و همیشه در گزش اول با تزریق مختصری آنزیم سعی در دور کردن دشمن دارد ولی چنانچه اسیر شود و راه فراری نداشته باشد، مجبور به تزریق سم اصلی خود می شود. عقرب برای جایگزینی سم خود نیاز به تغذیه بیشتر دارد و برای همین زیاد مایل نیست که سم خود را هدر دهد.
کودکان و افراد سالمند نسبت به سم عقرب اسیب پذیرتر هستند
درخش احمدی در ادامه این گفت و گو با یادآوری این موضوع که زهر اکثر عقرب های سمی باعث نابودی گلبول های قرمز خون می شود و در محل گزش نیز تغییر رنگ موضعی و تورم دردناک ایجاد می کند، اعلام کرد :در هنگام گزش، حتماً باید توسط پزشک معاینه شده و با تزریق سرم ضدعقرب درمان شود. علاوه بر آسیب به گلبول های قرمز، زهر عقرب علائم عصبی نیز ایجاد می کند که شامل بی قراری ، تشنج، راه رفتن نامتعادل، آبریزش از دهان، حساسیت شدید پوست به لمس، انقباضات ماهیچه ای، درد شکم و کاهش کارکرد سیستم تنفسی می باشد که در اکثر موارد این علائم در عرض ۴۸ ساعت فروکش می کنند.
وی متذکر شد :کودکان و افراد سالمند، نسبت به سم عقرب آسیب پذیرتر بوده و نیازمند توجه بیشتری هستند.
علائم مسمومیت با زهر عقرب و راهکار درمان آن چیست؟
این متخصص درباره علائم عقرب زدگی و راهکارهای درمانی آن تاکید کرد:پس از چند دقیقه از گزش عقرب که اغلب در ناحیه دست و پا اتفاق می افتد، علایمی چون درد، تاول، قرمزی و تورم مشاهده می شود. تند شدن نبض، بالا رفتن فشار خون ، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ، بی اختیاری ادرار و مدفوع، تنگی نفس ، تشنج و افزایش ترشح بزاق از دیگر علائم آن است.
وی ادامه داد :شستشوی محل زخم با آب و صابون، بیرون آوردن وسایل تزئینی و جواهرات، استفاده از کمپرس سرد برای کاهش درد و تورم باید در وهله اول مورد توجه قرار گیرد، بدین منظور می توان از یک تکه یخ استفاده کرد ولی هرگز نباید اندام گزیده شده را در آب یخ غوطه ور ساخت.
درخش احمدی، از جمله راهکارهایی که برای پیشگیری از عقرب گزیدگی بخصوص در مناطق گرمسیری و به هنگام تاریکی هوا توصیه می شود را پوشیدن جوراب، شلوار و کفش مناسب، تکان دادن کفش و لباس ها قبل از پوشیدن، بهسازی محیط های کار و اقامت نظیر نصب توری در پنجره ها، پوشاندن فاصله در و کف زمین و درز دیوارها، جلوگیری از دپو کردن نخاله های ساختمانی، استفاده از تختخواب در در زمان استراحت خصوصا در محیط های باز و قرار گرفتن پایه های آن در یک ظرف محتوی آب یا نفت و رعایت فاصله ۳۰ سانتی متری تخت با دیوار باشد عنوان کرد.
او متذکر شد :روش های شیمیایی کنترل و کاهش عقرب ها در اماکن عمومی و خانگی شامل استفاده از مواد دورکننده در خارج اماکن و سمپاشی پیرامون داخلی و خارجی اماکن بوسیله آفت کش ها مورد تأیید وزارت بهداشت و با فرمولاسیون های مناسب با شرایط آب و هوایی موجود با توجه به مواردی چون حفظ محیط زیست ، ایمن ماندن افراد در مقابل آفت کش ها نیز باید زیر نظر متخصصان امر انجام شود.
در تقویم رسمی کشور، هفته اول آبان ماه به هفته پیشگیری از مسمومیت ها، نامگذاری شده که امسال این هفته به شعار« پیشگیری از مسمومیت در همه گیری کرونا، با افزایش آگاهی، مانع مسمومیت دارویی شویم» مزین شده است.
روز های این هفته به ترتیب، پنجشنبه اول آبان روز« پیشگیری از بروز مسمومیت ناشی داروها»، جمعه ۲ آبان، روز پیشگیری از« مسمومیت ها در کودکان»، شنبه ۳ آبان روز« پیشگیری از مسمومیت ناشی از گازها و منوکسید کربن»، یکشنبه ۴ آبان روز« پیشگیری از مسمومیت با مواد غذایی ، قارچ ها و گیاهان سمی»، دوشنبه ۵ آبان روز پیشگیری از« بروز مسمومیت با سموم دفع آفات نباتی، مواد شیمیایی( شامل اسید، قلیا و شوینده های خانگی، فرآورده های نفتی، فلزات سنگین مانند سرب، جیوه و باتری مینیاتوری)» سه شنبه ۶ آبان روز پیشگیری از« مسمومیت ناشی از گزیدگی جانوران سمی»، چهارشنبه ۷ آبان روز پیشگیری از« مسمومیت ناشی از سوء مصرف مواد مخدر ، مواد محرک و الکل» نامگذاری شده است.
پانزدهمین دوره هفته پیشگیری از مسمومیت ها به سرپرستی سازمان غذا و دارو و با همکاری معاونت ها و ادارات وزارت بهداشت، دانشگاههای علوم پزشکی کشور، سازمان پزشکی قانونی کشور، انجمن های علمی پزشکی، سازمان آتش نشانی، اداره آموزش و پرورش و بسیاری از ادارات و سازمانهای مرتبط با موضوع برگزار می شود.
- 11
- 5
