در سال‌های اخیر شاهد برگزاری جشن‌هایی همچون تعیین جنسیت، جشن طلاق، جشن تولد سگ و... هستیم. به گفته جامعه‌شناسان این نوع مراسم اغلب از سوی افراد نوکسیه و تازه به دوران رسیده برگزار می‌شود. چندی قبل هم یک جامعه‌شناس درباره برگزاری جشن تعیین جنسیت و انواع رفتارهای لاکچری که به تازگی در جامعه ترویج پیدا کرده است، به «آرمان» گفت: این جشن‌ها در حالی برگزار می‌شود که هنوز بسیاری از افراد نحوه رفتار مناسب با همسر و فرزند خود را نمی‌دانند. امیرمحمود حریرچی افزود: این نوع رفتارهای لاکچری نه تنها نفعی برای جامعه ندارد، بلکه مصرف‌گرایی و فخرفروشی را ترویج می‌دهد. در روزهای اخیر نیز مساله عروسی فرمالیته مطرح شده است. با توجه به نوسانات اقتصادی در ماه‌های اخیر و کاهش قدرت خرید مردم برگزاری این نوع جشن‌ها باعث نارضایتی‌های روانی و تشدید آسیب‌ها می‌شود.
این روزها عکاسی فرمالیته برای بسیاری از زوج‌های جوان، کلمه‌ای ناشناخته و ناملموس نیست؛ مدل خاصی که هزینه‌های گزاف به خانواده‌ها تحمیل می‌کند و هر روز بیشتر رواج می‌یابد. بعضی دوست‌های خاله خرسه مرتب در گوش عروس و دامادهای جوان می‌خوانند که: «در روز عروسی، هر چقدر هم که برنامه‌ریزی‌تان درست و منظم باشد، باز هم معمولا زمان کم می‌آورید و مجبور می‌شوید، خیلی از برنامه‌ها را نه آن‌طور که باب میل شماست، به پایان ببرید و بروید سراغ برنامه دیگر.»
همین استرس‌ها و دل‌نگرانی‌ها باعث ایجاد یک مفهوم جدید برای عروسی‌ها شد به اسم «عروسی فرمالیته»؛ در این تعریف، عروس و داماد چند روز قبل از مراسم رسمی، آرایش می‌کنند، ماشین‌شان را گل می‌زنند، دسته گل سفارش می‌دهند و در خیابان‌ها فیلمبرداری می‌کنند، در آتلیه‌ها عکس می‌گیرند و... به بیان دیگر سعی می‌کنند، بخشی از برنامه‌ها را به روزهای قبل از عروسی موکول و فرمالیته بخشی از مراسم‌ها را ثبت کنند.
عروسی فرمالیته اگرچه هزینه‌های قابل توجهی به خانواده‌ها تحمیل می‌کرد، اما پیشگام حرکتی شد که این روزها به‌خاطر چشم و هم چشمی‌های بی‌پشتوانه، به شدت باب شده و هزینه‌های سر به فلک کشیده به خانواده‌ها تحمیل کرده است.«عکاسی فرمالیته» داستان جدیدی است که هر روز پررنگ‌تر می‌شود و آنقدر گسترش یافته که فضای مجازی را تسخیر کرده است؛ کافی است در شبکه‌های اجتماعی یا اینترنت جست‌وجوی کوچکی انجام دهید تا با حجم چشمگیر درخواست‌ها و آگهی‌ها مواجه شوید.
دهن‌کجی به‌جامعه با برخی رفتارها
یک مردم شناس درباره ازدواج فرمالیته و پیامدهای آن به «آرمان» گفت: نام اینگونه اقدامات را می‌توان دهن کجی به جامعه گذاشت. با ابراز تاسف باید گفت که امروزه جامعه تحت تاثیر شبکه‌های اجتماعی و فضای سایبری شاهد بروز رفتارهای جدیدی است که نه تنها دهن کجی به عرف و آداب و رسوم جامعه و پشت پا زدن به هنجارهای اجتماعی است، بلکه به سخره گرفتن افرادی است که توانایی تهیه نان شب را ندارند. مجید ابهری افزود: اگر سری به مراکز درمانی کلیه زده شود، باید گفت که از مشاهده تبلیغات برای فروش کلیه انسان متاثر می‌شود، چون مضمون بسیاری از آگهی‌ها بر در و دیوار ناراحت کننده است.
برای مثال جوان ۲۰ ساله خواستار فروش کلیه خود به‌دلیل نیاز مالی است. او تاکید می‌کند: وقتی در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که حدود ۶۰ درصد افراد زیر خط فقر مطلق هستند، در این شرایط برخی از رفتارهای نوکیسه‌گان و تازه به دوران رسیده‌ها که صاحب درآمدهای نجومی از طریق رانت‌خواری هستند، باید زنگ هشدار برای دولتمردان، مسئولان و متولیان فرهنگ جامعه به صدا در آید. به گفته او در بین جشن‌های نوظهور می‌توان به برگزاری جشن تولد برای سگ، مهمانی دادن برای گرفتن کودک از پوشک، عروسی‌های فرمالیته و... اشاره کرد. این مردم‌شناس تصریح کرد: در عروسی‌های فرمالیته، زوجین مبادرت به کرایه یا خرید لباس عروس، داماد، برگزاری عروسی، عکسبرداری و فیلمبرداری در ژست‌های مختلف می‌کنند، تا جایی که آگهی‌های آن فضای مجازی را پر کند.
ابهری تاکید می‌کند: افراد نیز عکس‌های این مراسم را برای تحریک دوستان و آشنایان خود قرار دهند. در حالی این مراسم برگزار می‌شود که تمامی افراد می‌دانند که چند سالی از عروسی زوج گذشته و در پی برگزاری عروسی فرمالیته هستند. به گفته او هنوز مشخص نیست که این مد از کجا آمده است. امروزه به‌دلیل گسترش فضای مجازی و فعالیت ۴۰ میلیون کاربر ایرانی در تلگرام دیگر نمی‌توان هیچ مساله‌ای را مخفی کرد، به عبارت دیگر اگر این رفتارهای نوظهور از سوی جامعه‌شناسان، مردم‌شناسان و دیگر فعالان مطرح نشود، باید دانست که باز هم فضای مجازی مملو از این نوع رفتارهاست.
بنابراین ضمن آگاه کردن خانواده‌ها و متولیان جامعه که کمتر دسترسی به روزنامه یا مراجعه به فضای مجازی دارند، باید گفت که عروسی‌های فرمالیته در کنار برخی از رفتارهای نوکیسه‌گان خطری است که همچون عارضه فرهنگی و ویروس اجتماعی جامعه ما را تهدید می‌کند. درصورت گسترش اینگونه رفتارها، رقابت‌های ناسالم و تامین مالی از طریق اختلاس و رشوه جامعه را به بیراهه می‌کشد.
این مردم شناس تاکید می‌کند: انتظار می‌رود تا رسانه‌ها با اطلاع‌رسانی و آگاه‌رسانی به ویژه صداوسیما با مطرح کردن اینگونه نکات به عوارض و آسیب‌های آن اجازه ندهند، اینگونه رفتارها در جامعه ما به عادت تبدیل شود. به گفته او اینگونه رفتارها در جوامع پیشرفته کمتر به‌کار گرفته می‌شود، مگر برخی از نوکیسه‌گان و فرزندان مافیاهای اقتصادی، در غیر این صورت در جامعه ما اگر فردی توانست در زمان ازدواج جشنی برگزار کند که توانست، در غیر این صورت برگزاری جشن فرمالیته بعد از گذشت چند سال فقط دهن‌کجی به آداب و رسوم جامعه و تحریک عواطف انسان‌هایی است که هنوز بعد از چند سال نتوانسته‌اند، گوشت و مرغ خریداری کرده و به خانه ببرند.
عروسی‌های لاکچری
همچنین رئیس کارگروه ملی کنترل و کاهش طلاق گفت: افراط و تفریط در هر کاری مضر است و بی‌نتیجه و در مسائل مربوط به ازدواج به مراتب آسیب‌رسان‌تر. به گزارش مهر، یکی از تاکیدات دین اسلام و باورهای قابل اتکا برای ما، اعتدال است؛ باید یک حد طبیعی از هر موضوعی رعایت شود. نگاه صفر و صد نتیجه نمی‌دهد. محمد اسحاقی افزود: گاهی ذکر برخی رفتارهای نادرست و افراط‌ها، خودش می‌تواند زمینه گسترش در جامعه را فراهم آورد. هرچند وقتی موضوعی گسترده شد، باید جلوی آن ایستاد.
وی اضافه کرد: این نوع رفتارها برخی مواقع توقعاتی ایجاد می‌کند. هرچند سوال اینجاست که چند درصد خانواده‌ها می‌توانند چنین کنند؟ اینها عروسی‌های به اصطلاح لاکچری است که سبک زندگی را تغییر می‌دهند. اسحاقی با بیان این مطلب که بخش گسترده‌ای از جامعه ما این توانمندی را ندارند و ممکن است، عروس و دامادهای دیگر دچار یأس و ناامیدی شوند، افزود: مهم است که ما هر چیزی را به‌عنوان ارزش تلقی نکنیم. این چشم و هم چشمی‌ها ضد نگاه دینی و اخلاق ایرانی است. شیرینی زندگی این است که دو نفر خودشان زندگی خودشان را بسازند، نه اینکه پدر و مادر همه چیز را فراهم کند. او ادامه داد: البته اصلاح اینها نیاز به فرهنگسازی دارد.
تجملات آفت ازدواج بهنگام
همچنین مدیرعامل بنیاد ملی خانواده نیز با اشاره به سنت‌های اشتباه در زمینه ازدواج گفت: در حوزه ازدواج یکی از مسائل جدی که باعث تاخیر در ازدواج می‌شود، بحث تجملات و سنت‌های ناروایی است که در جامعه رواج یافته است. رضا رویت افزود: وقتی این تجملات و سنت‌های ناحق ترویج یابد دختران و پسران دچار اشکال شده و بحث تاخیر در ازدواج ایجاد می‌شود. وی تاکید کرد: هزینه‌هایی که در حوزه ازدواج تحمیل می‌شود، در شأن یک جامعه اسلامی نیست.
زهرا سلیمانی
- 14
- 1
