در چند روز اخیر انتشار متن چت‌های توهین آمیز اینستاگرامی یک تیستر معروف، جنجال برانگیز شد و مورد توجه بسیاری از افراد به خصوص در شبکه‌های اجتماعی قرار گرفت.
اما بحث پرونده امروز درباره خود این ماجرا و حاشیه‌هایش نیست بلکه درباره شغل یا فعالیتی به نام تیستر بودن است. حرفهای که افراد زیادی با همین نام در شبکه‌های اجتماعی مشغول به آن هستند و طرفداران زیادی هم دارد. به طور مثال کافی است که هشتگ تستر(یا تیستر) را در اینستاگرام جست و جو کنید و بیش از ۱۰۰ هزار پاسخ مرتبط با آن را ببینید! در ضمن این موضوع، مختص ایران هم نیست و اصلا شکل اصولی‌تر آن بیشتر توسط چند تیستر معروف و کاربلد خارجی، انجام می‌شود. در این پرونده افزون بر ویژگی‌های یک تیستر حرفهای، به دلایل علاقه‌مندی مردم به دنبال کردن چنین صفحه هایی از منظر روان‌شناسی خواهیم پرداخت و از بازار بلبشوی صفحه تیسترهای ایرانی خواهیم گفت.
تیسترهای واقعی چه کسانی هستند؟
بر خلاف باور عموم، کار تیستر غذا فقط خوردن آن هم در حجم بالا نیست. چشندگان غذا با مزه کردن مواد غذایی و ارائه نظرات و نقدهای خود به طور حرفهای در روند تغییر و ایجاد طعم‌های جدید مشارکت دارند. به طور کلی در همه جای دنیا افرادی به عنوان تیستر حرفهای غذا شناخته می‌شوند که تحصیل کرده و آموزش دیده هستند و سال‌ها در زمینه علوم و صنایع غذایی یا به عنوان سرآشپزها به طور حرفهای فعالیت داشته‌اند.
این افراد اغلب به عنوان تکنیسین مواد غذایی، کارشناس مواد غذایی یا محقق و مشاور توسعه، فعالیت جدی در این زمینه دارند. البته افراد دیگری هم صرفا مصرف کنندگان محصولات غذایی هستند و به صورت پاره‌وقت یا تصادفی، از آنها برای تست و آزمون محصولات شرکت دعوت می‌شود بنابراین این‌که فردی بدون سوابق تحصیلی و مطالعاتی مرتبط به رستوران‌های مختلف برود و به غذاها امتیاز بدهد، از نظر حرفهای تیستر محسوب نمی‌شود.
آیا هر فردی می‌تواند تیستر شود؟!
گام اول برای تیستر غذا شدن، تحصیلات تخصصی در زمینه مواد غذایی است. از سوی دیگر تیستر غذا لازم است یک سری توانایی‌های فردی و سلامت کامل جسمی نیز داشته باشد. عضو اصلی در تست غذا و چشیدن، جوانه‌های چشایی هستند. برای حفاظت از این جوانه‌ها لازم است فرد اساسا سبک زندگی سالم و خاصی را در پیش بگیرد. پرهیز از برخی عادات غذایی نامناسب، کشیدن سیگار و ... که سلامت بدن تیستر را تهدید می‌کند، مواردی است که فرد باید رعایت کند. همچنین ورزش جزئی از کارهای روزانه این افراد است.
توانایی فوق‌العاده در تشخیص طعم‌ها و بوها، تشخیص رنگ‌ها و آشنایی با رفتار و عادات مصرف‌کنندگان از دیگر قابلیت‌هایی است که یک تیستر باید داشته باشد بنابراین شخصی که دارای این ویژگی هاست، می‌تواند امیدوار باشد که به عنوان «تیستر غذا» در یکی از کارخانه های مرتبط، استخدام یا در این حرفه مشغول به کار شود. درباره حقوق و درآمد تیستر غذا در اروپا هم باید بدانید که اصلا مقدار کمی نیست. در سال ۲۰۱۵، میانگین حقوق سالانه برای تیسترها بین ۳۵ تا ۱۰۰ هزار دلار گزارش شده است.
سرکی در صفحه تیسترهای ایرانی!
بیشتر این افراد نه تخصصی در این زمینه دارند و نه صاحب نظر در طعم غذا هستند
حتی اگر اهل دنبال نکردن صفحات مجازی بسیاری از تیسترهای غذا باشید و فقط گاهی برای سرگرمی در اینستاگرام جست وگو کنید، با انبوهی از افرادی مواجه می‌شوید که نام خود را «تیستر غذا» گذاشته‌اند و با مراجعه به رستوران‌های مختلف، انواع غذاها را امتحان می‌کنند و درباره آنها نظر می‌دهند (شما بخوانید چون از رستوران پول گرفتند فقط از غذایش تعریف می‌کنند!) نکته مهم اما این است که بیشتر قریب به اتفاق این افراد نه تخصصی در این زمینه دارند و نه صاحب نظر در طعم غذا هستند اما فقط به دلیل داشتن صفحه های شلوغ با فالوئرهای چند ۱۰۰ هزار نفری در اینستاگرام خودشان را «تیستر» فرض کرده‌اند و به مردم پیشنهاد می‌دهند کدام رستوران بروند و چه غذایی را سفارش دهند.
بیشتر تیتسرهای ایرانی، تبلیغاتی هستند!
در گذشته عنوان فود تیستر یا چشنده غذا به کسانی گفته می‌شد که در دربار پادشاهان یا اشخاص بسیار مهم فعالیت می‌کردند و وظیفه این اشخاص امتحان کردن غذا از نظر سلامتی (عاری بودن از سموم) و بعد طعم و مزه غذا بود. همچنین این اشخاص خود در مراحل تهیه‌سازی غذا حضور و فعالیت داشتند. امروزه اما عنوان فود تیستر به کسانی گفته می‌شود که به جز داشتن حس چشایی بسیار قوی دارای اطلاعات زیادی درباره خوراک، مواد غذایی، نوع طبخ و صنایع وابسته هستند و حتی در رشتههایی مرتبط با غذا، صنایع غذایی و مهم‌تر از همه آشپزی تحصیل کرده اند اما به ظاهر این قواعد در ایران کارایی ندارد و صرفا به یک حرکت تبلیغاتی تبدیل شده است.
افرادی هستند که به زشت‌ترین حالت ممکن غذا می‌خورند و سس یا روغن غذا روی صورت و لباس‌شان پخش می‌شود و جمله‌ای که بعد از بلعیدن هر لقمه میگویند این است: «ممممممم، فوق العاده بود!». کاری که بیشتر دافعه دارد و اشتهای بیننده از دیدن این رفتار کور می‌شود تا به هوس بیفتد و مایل باشد آن غذا را امتحان کند و کاملا مشخص است صاحب رستوران به بعضی از افرادی که به عنوان «فود تیستر» در فضای مجازی مطرح شده‌اند، سفارش کار می‌دهد و آنها هم با مراجعه به آن رستوران غذاهای زیادی می‌خورند و تعریف و تمجید می‌کنند و تمام. تصوری که فرسنگ‌ها با آن تعریف ذهنی از منتقد غذا که در ذهن بیشتر مردم است، فاصله دارد.
صداقتی که باید چاشنی تیسترها باشد!
بعضی از تیسترهای داخلی، فقط تصویری ساختگی از خوشمزه بودن یک غذا را به نمایش می‌گذارند و فقط تعریف می‌کنند یا برعکس گاهی درصدد ضربه زدن به یک رستوران بر می‌آیند. به عنوان مثال «ع.ع» تیستر جوان که مدتی است در فضای مجازی نامی برای خود دست و پا کرده است، در مصاحبه‌ای چنین می‌گوید:«بسیاری از تیسترها صداقت را چاشنی کارشان نمی‌کنند.
برخی از این افراد اگر با رستورانی مشکل پیدا کنند، باوجود مطلوب‌بودن خدمات آن رستوران، اقدام به تخریب آن مجموعه می‌کنند. حتی اگر این کار به قیمت حضور در رستوران و ایجاد مشکلات عمدی تمام شود. به‌طور مثال کسی را داشتیم که در یکی از رستوران ها، به‌طور عمدی مویی در غذا گذاشته و آن مجموعه را به مرز ورشکستگی برده بود. این اصلا منصفانه و درست نیست. اگر کسی قرار است به‌عنوان منتقد غذا فعالیت کند باید قبل از هر چیزی صداقت را چاشنی کارش کند»
هر تست، یک میلیون تومان!
تیستر دیگری درباره درآمد همکارانش این چنین می‌گوید: «هزینه تست غذا در هر رستوران متفاوت است. البته هزینه‌ای که هر تیستر در مقابل تست غذا دریافت می‌کند، نیز متفاوت است اما کمتر کسی است که کمتر از یک میلیون تومان برای یک جلسه تست در رستوران دریافت کند» با دیدن صفحه این تیسترها، آقایان و خانم‌هایی که فقط تعریف کثیف غذا خوردن و دعواهای اینستاگرامی را بلد هستند هم به این نتیجه می‌رسیم که معمولا اعتمادی به حرفهای شان نیست و هم جای خالی افرادی که در این زمینه متخصص باشند، احساس می‌شود تا هم به درد مردم بخوردند و هم در معرفی غذاهای ایران به دنیا کوشا باشند تا مردم دنیا عاشق غذاهای خوشمزه ایرانی شوند.
چرا طرفداران صفحات تیسترهای غذا پر شمار هستند؟!
علاقه‌مندی به دنبال کردن صفحه تیسترها و دیدن عکس غذاخوردن‌شان، دلایل روان‌شناختی هم دارد
نرگس عزیزی | کارشناس ارشد مشاوره
ظهور تیسترهای غذا در شبکه‌های اجتماعی پدیده جدیدی است اما در همین چند سال، ازفعالیت این گروه از افراد در ایران، به رغم همه ایرادهایی که به روش آنها وارد است، استقبال فراوانی شد. اما چرا این صفحات این قدر مورد توجه است و آیا در این بین دلایل روان‌شناختی وجود دارد که ما را به دنبال کردن چنین فعالیت‌هایی و دیدن عکس غذا و رستوران‌های مختلف ترغیب کند؟
چشم‌هایی که با تماشا سیر می‌شوند!
شاید تصور می‌کنید که اصطلاح گرسنگی چشم‌ها، تنها توجیهی برای وقت صرف کردن در صفحات تیسترهای غذا و صفحات آشپزی است اما خب واقعیت این است که این اصطلاح این قدر محل تامل است که مورد مطالعه و بررسی‌های روان‌شناسی متعددی قرار گرفته است و متخصصان معتقدند این تمایل، واقعیتی انکار ناپذیر در زندگی بسیاری از ماست. بسیاری از ما، دوست داریم ساعت‌ها عکس غذاها را تماشا کنیم و با این تماشا کردن، احساس خوشایندی را نیز تجربه می‌کنیم.
خوردن بیشتر بعد از لذت بردن از دیدن غذا
شاید برای شما هم پیش آمده است زمانی که گرسنه نبوده‌اید با دیدن غذایی خوشمزه، وسوسه شده و چند قاشقی از آن خورده‌اید. واقعیت این است که این تجربه‌ای فراگیر برای بسیاری از افراد است. به واسطه این تاثیر نیز ممکن است برخی افراد بدون این‌که خودشان توجهی به موضوع داشته باشند، پیش از رفتن به رستوران یا نشستن سر سفره، به تماشای تصاویر غذا بنشینند و بعد از صرف وقت و تماشای عکس‌ها با اشتهای بیشتری، مشغول خوردن غذا شوند و حتی پرخوری کنند.
برآورده شدن تمایلاتی ناخوشایند
تا به این‌جا به نظر می‌رسد که تمایل ما به دنبال کردن این صفحات به واسطه احساس لذت ناشی از دیدن تصاویر غذاهاست اما گاهی اوقات به نظر می‌رسد که تصاویر یا فیلم‌های به اشتراک گذاشته شده چندان نیز دلچسب نیست مانند فیلم غذا خوردن با دست و ریخته شدن غذا روی لباس و کثیف شدن دست و صورت و ... اما چرا حتی چنین فیلم‌هایی پربیننده می‌شوند؟ گاهی ما تمایل به انجام کارهایی داریم که می‌دانیم از نظر اجتماعی مقبول نیستند اما این مقبول نبودن اجتماعی باعث نمی‌شود تا تمایل ما به انجام آن رفتارها به صورت کلی از بین برود. در این شرایط وقتی ببینیم کسی در حال انجام آن رفتار است، ممکن است به تماشای آن بنشینیم. سپس برای این‌که خیال خودمان را راحت کنیم که امکان ندارد به رغم تمایل درونی‌مان آن را تکرار کنیم، برای آن فرد پیام بگذاریم و رفتارش را سرزنش کنیم!
تمایلی با ریشه‌ای تاریخی
برخی متخصصان عرصه رشد تکاملی معتقدند، تمایل به دیدن تصاویر غذاها، تمایلی ریشه‌دار در هر یک از ماست. در طول قرن‌های گذشته، غذا به اندازه امروز در دسترس نبود و با وجود این دیدن تصویر غذا به معنای خوردن آن بود. مغز انسان اما با تغییراتی که در دهه‌های اخیر انجام شده و همچنین با در دسترس بودن غذا در هر زمانی، کنار نیامده است و گاهی تمایل به دیدن تصاویر غذا، حتی زمانی که بدن نیازی به آن ندارد، در او ایجاد می شود.
معروف‌ترین تیسترهای غذای جهان
حالا که متوجه شدیم تیستر غذا به چه کسی اطلاق می‌شود و چه ویژگی‌هایی دارد، در ادامه با چند تیستر معروف غذا در جهان آشنا می‌شویم. افرادی که متخصص و سرشناس هستند و درآمدهای خیلی خوبی هم از این راه کسب می‌کنند.
گای فری، برنده جوایز متعدد آشپزی
تیستر غذا، سرآشپز، نویسنده نیویورک‌تایمز و برنده جوایز متعدد مواد غذایی است. «فری» در سن ۱۰ سالگی با فروش چوب‌شور فعالیت خودش را آغاز کرد. پس از فروش چوب‌شور و شستن ظرف در رستوران‌ها به مدت حدود شش سال، پول کافی را برای دنبال کردن رویاهایی که همیشه در سر می‌پروراند به دست آورد،یعنی متخصص نقد غذا شدن. «فری» در ۲۰۰۶ جایزه فصل دوم «Food Star Network» را کسب کرد و پس از آن به یک چهره برجسته تبدیل شد و در برنامه‌های پرطرفدار تلویزیونی حضور یافت. او بیش از ۶۳ رستوران در سراسر جهان افتتاح کرده و نویسنده شش کتاب پرفروش آشپزی است.
جاناتان گلد، نقاد دقیق و جسورانه غذاها
این روزنامه‌نگار، نویسنده و منتقد برجسته غذا از نویسندگان محبوب لس‌آنجلس‌تایمز است. آقای «گلد» در نوشته‌ها و برنامه‌های خود به نقد غذاها و رستوران‌های مختلف می‌پردازد. نقدهایی که افزون بر دقیق بودن، جسورانه هم هست و بدون تعارف، مطرح می‌شود. جالب است بدانید «جاناتان» در جوانی در رستورانی که متعلق به مادر «استیون اسپیلبرگ» کارگردان معروف آمریکایی بوده، کارش را شروع کرده است. او موفق شد در سال ۲۰۰۷، جایزه پولیتزر را که از معتبرترین جوایز روزنامه‌نگاری در آمریکاست برای مطلبی درباره نقد یک غذا نصیب خود کند.
لیزا شرودر، تکنیسین حسی!
۱۶ سال است در یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های شکلات‌سازی مشغول به کار است. اتفاقی وارد این کار شده اما پیش از استخدام در این شرکت حدود شش ماه آموزش‌های حرفهای درباره صنعت شکلات دیده است. پس از چهار سال توانسته است در این شرکت به عنوان شغلی «تکنیسین حسی» که به جمع‌آوری و تحلیل داده‌های مربوط به مزه محصولات می پردازد، ارتقا یابد. توصیه‌اش به علاقه مندان این رشته این است که دایره تجربیات غذایی خود را افزایش دهند. به این معنی که هم غذاهای مختلف را تست کنند تا با مزه‌ها و طعم‌های مختلف آشنا شوند و هم با تحصیل در علوم تغذیه بتوانند افق بازتری به این حرفه پیدا کنند.
منابع این پرونده: همشهری آنلاین ّ مجله روز نو ، برترین ها
- 11
- 1
