رویداد۲۴نوشت: توپخانه بهارستان امروز به سوی حسن روحانی بود، از محمدباقر قالیباف در مقام رئیس مجلس گرفته تا امیرحسین ثابتی و حمید رسایی که ید طولایی در حمله به جریان اعتدال و اصلاحات دارند؛ همه به مدافعان دولت فخیمه روسیه تبدیل شده و با این ادعا که اظهارات محمدجواد ظریف و حسن روحانی به روابط تهران و مسکو آسیب می‌زند، تا توان داشتند به آنها تاختند. آنقدر که از گوشه کنار صحن علنی شعار «مرگ بر فریدون» _اشاره به نام خانوادگی اصلی روحانی_هم شنیده شد. این غائله، اما به مجلس ختم نشد و به فضای مجازی هم کشید، برخی به حمایت از روحانی پاسخ قالیباف را دادند و برخی هم با استقبال از نطق‌های تند امروز به طیف میانه‌رو حمله کردند.
نطق جنجالی آقای رئیس
محمدباقر قالیباف در نطق امروز خود مستقیماً حسن روحانی و محمدجواد ظریف را هدف گرفت و گفت: «لازم می‌دانم انتقاد صریح خود را نسبت به مواضع رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه اسبق‌مان اعلام کنم که دقیقاً در شرایطی که مسیر همکاری‌های راهبردی ما با روسیه در حال پیشرفت است، با مواضع خود به این مسیر لطمه زدند.»
اظهارنظر قالیباف به جهت جایگاه رسمی او عجیب است؛ این اظهارات از زبان یک مقام رسمی عالی رتبه که احتمالا از پشت پرده مذاکرات هم خبر دارد، بیان شده و به این معنی است که روس‌ها واقعا از افشاگری‌های اخیر جواد ظریف رنجیده‌اند.
مشخص نیست منظور قالیباف از اظهارات ضد روس حسن روحانی چیست. روحانی برای روایت خاطرات و نقطه نظرات خود به عنوان رئیس جمهور سابق، یک سیستم طراحی کرده و در سالهای اخیر برای بیان نظراتش، جلوی یک دوربین می‌نشید و ویدئوهایش را در شبکه‌های اجتماعی از جمله تلگرام و در کانال‌هایی با نام «جمهور» منتشر می‌کند. با این حال حسن روحانی به‌تازگی درباره کشور روسیه موضع رسمی یا بیانیه‌ای صادر نکرده است.
اشاره قالیباف احتمالا به درگیری لفظی میان محمدجواد ظریف و سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه بوده که به اشتباه_احتمالا از جانب نویسنده نطق‌های رئیس مجلس_ به روحانی هم تسری داده شده است.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه،اخیرا در یک سخنرانی مدعی شد که در زمان انعقاد برجام از این که ایران مکانیسم ماشه را پذیرفته، شگفت‌زده شده است. او مدعی شد که این «تله حقوقی» در توافقی پنهانی میان محمدجواد ظریف و جان کری منعقد شده و سایر طرف‌ها تنها نظاره‌گر ابتکار عمل وزرای خارجه ایران و آمریکا در این مورد بوده‌اند.
این اظهارنظر لاوروف از سوی ظریف بی جواب نماند. چند روز بعد، ظریف سکوت خود را شکست و نه‌تنها آن‌چه را که لاوروف درباره مکانیسم ماشه گفته بود را رد کرد، بلکه در سخنانی به‌مراتب مهم‌تر، به راهبرد‌های کلان سیاست خارجی مسکو در قبال تهران اشاره کرد و از حقایقی پرده برداشت.
حالا قالیباف می‌گوید این افشاگری‌ها، روس‌ها را چنان رنجانده که مسیر همکاری‌های راهبردی با روسیه که در حال پیشرفت بوده، لطمه دیده است!
حملات ثابتی و رسایی؛ از «زندان برای روحانی» تا «اتهام خیانت»
نطق رئیس مجلس به امیرحسین ثابتی، نماینده جوان تهران و مجری سابق شبکه افق هم جسارت داد تا با آن ادبیات همیشگی خود به روحانی حمله کند. او گفت: «حسن روحانی رکورد‌های منفورترین سیاستمدار ایران را جابه‌جا کرده و هنوز زبانش دراز است.»
ثابتی مدعی شد روحانی از مبارزه مجلس با فساد اقتصادی ناراحت است و با اشاره به پرونده بانک آینده گفت: «آقای روحانی که می‌گویی تصمیمات مجلس با نظر اکثریت مردم فاصله دارد، تو چرا دردت آمده که ما جلوی فساد بانک آینده ایستاده‌ایم؟ به تو چه ربطی دارد که ناراحت می‌شوی؟ نکند اینجا هم منافعی وجود دارد؟»
او افزود: «اگر تو دنبال رضایت مردم بودی فاجعه آبان ۹۸ را یک شبه رقم نمی‌زدی و قیمت بنزین را سه برابر نمی‌کردی تا آن افتضاح بار بیاید و چند صد نفر کشته شوند. اگر مردم برای تو مهم بود برای اسنپ بک هم می‌رفتی نظرسنجی می‌کردی تا چنین افتضاحی را بپذیریم یا نه.»
ثابتی در پایان از قوه قضاییه خواست «به پرونده سوء فعل‌ها و ترک فعل‌های حسن روحانی رسیدگی بکند تا به جای اینکه امروز زبان درازی کند و به جایگاه‌های بالاتر فکر کند به جایگاه اصلی خود که پشت میله‌های زندان است برسد.»
بند پایانی نگرانی اصلی طیف رادیکال که سبب این حملات را عیان کرد. تصور آنها این است که روحانی به جایگاه‌های بالار فکر می‌کند و مدعی اند که این جایگاه دور از انتظار نیست.
نطق تند و حاشیه ساز حمید رسایی را نیز باید در همین چارچوب بدید. این نماینده تندرو مجلس، روحانی را به «کرنش در برابر آمریکا» و «خیانت به منافع ملی» متهم کرد و خطاب به قوه قضاییه گفت: «آقای اژه‌ای! چرا به پرونده تخلفات حسن روحانی رسیدگی نمی‌کنید؟ چرا درباره سرقت علمی او در پایان‌نامه‌اش سکوت شده است؟»
او گفت: «ملت عزیز! صحبت‌های توهین آمیز آقای روحانی علیه مجلس برای پرت کردن حواس شماست از تبعات خیانت‌هایی که در دولت ایشان اتفاق افتاد. آقای روحانی! مجلس و شورای نگهبان هیچی نیستند تو جواب و تو پاسخ بده نتیجه ۸ سال کرنش در برابر آمریکا چه شد؟ نتیجه ۸ سال التماس در برابر آمریکا چه شد؟ نتیجه قهقه‌های مستانه‌ای که در برابر مسئولین انگلیسی می‌زدی چه شد؟ آیا نتیجه‌ای جز تهدید بیشتر، توهین بیشتر و تحریم بیشتر داشت؟»
رسایی که گویا دلخوری‌های شخصی‌ای هم از روحانی دارد، گفت: «بنده سه ساعت در دادگاه ویژه روحانیت محاکمه شدم به خاطر اینکه گفتم حسن روحانی سرقت علمی کرده و به اتفاق آراء از آن شکایت تبرئه شدم؛ چرا به پرونده سرقت فرش‌های نفیس کاخ سعدآباد در دادگاه ویژه روحانیت رسیدگی نمی‌شود؟»
ادامه دعوا در فضای مجازی!
فضای ملتهب جلسه امروز، به سرعت فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی هم سرایت کرد، شاهدش واکنش توییتری حسام‌الدین آشنا که خطاب به قالیباف نوشت: «خوب نیست هر نوشته‌ای که به دستتان می‌رسد را با صدای بلند بخوانید. تا آنجا که می‌دانیم آقای روحانی اخیراً درباره روسیه بیانی نداشته‌اند. جمع بستن چین و روسیه در مواضع مسئولان نظام، شایسته نیست.»
این توییت آشنا البته با واکنش فوری دستیار رسانه‌ای قالیباف مواجه شد. سعید احدیان در پاسخ به او نوشت: «آقای آشنا خوب نیست هر چیزی که به ذهن‌تان می‌رسد را فوری توییت کنید. سخنان آقای روحانی در تاریخ ۲۰ مهر را ببینید. ظاهراً شما هم مثل مردم چندان سخنان رئیس‌تان را دنبال نمی‌کنید.»
واکنش‌ها، اما به همین محدود نبود، احمد زیدآبادی، تحلیلگر سیاسی در یادداشتی تلگرامی با عنوان «آقای قالیباف! این یعنی چه؟» از رئیس مجلس انتقاد کرد و نوشت: «کاش آقای قالیباف توضیح می‌داد که چگونه دو مقام اسبق، صرفاً با اظهارنظر خود می‌توانند به روابط ایران و روسیه لطمه بزنند؟ ظاهراً مشکل دیگری وجود دارد، چون در هیج کجای عالم اظهارنظر مقام‌های سابق و اسبق کمترین لطمه‌ای به همکاری دولت‌ها با دولت‌های دیگر وارد نمی‌کند!»
وی با کنایه افزود: «آیا روس‌ها سکوت شهروندان ایرانی در برابر سیاست‌های کرملین را شرط همکاری با جمهوری اسلامی دانسته‌اند؟ اگر اینطور باشد که خیلی معنای زشت و زننده و غیرشرافتمندانه‌ای دارد، چون به مثابه شنیع‌ترین رابطۀ استعماری و تحت‌الحمایگی است! و اگر اینطور نباشد، چرا اظهارنظر دو مسئول اسبق که فعلاً موقعیت شهروندان عادی را دارند، باید به مسیر همکاری لطمه بزند؟»
زیدآبادی در پایان نوشت: «وضعیت وارونه‌ای حاکم است! آنها که مسئولیت رسمی دارند، برای هر نوع اظهارنظر متضاد با سیاست‌های رسمی آزادند و آنان که هیچ مسئولیت رسمی ندارند، باید مراقب تک تک واژه‌های خود باشند!»
گفتنی است، بسیاری از کاربران و فعالان رسانه‌ای هم به نطق امروز قالیباف و رویکرد طیف رادیکال انتقاد کردند. سید صادق حسینی، فعال رسانه‌ای، نوشت: «آقای قالیباف با ۴.۴ درصد رأی تهرانی‌ها به روحانی و ظریف پریده که به رابطه با روسیه لطمه نزنند! بهتر نیست اول به مقامات روسیه تذکر دهند در امور داخلی ایران دخالت نکنند؟»
کاربر دیگری نوشت: «هر وقت قالیباف از سوی تندرو‌ها تحت فشار است، نطقی می‌خواند که به مذاق پایداری‌ها خوش بیاید تا فشار را از خودش دور کند.»
هادی محمدی، خبرنگار حوزه سیاست خارجی، ینز یادآور شد: «آقای قالیباف یادشان رفته که این ماجرا را وزیر خارجه روسیه شروع کرد و همان تندرو‌هایی که ایشان می‌شناسد، موضوع را در داخل داغ کردند. ولی حمله به روحانی همیشه کم‌هزینه‌تر است.»
پشت پرده مجادله امروز چه بود؟
حمله امروز مجلس به روحانی، در حالی صورت گرفت که او پس از مدت‌ها سکوت، دوباره در عرصه عمومی فعال شده و انتقاداتی نسبت به عملکرد مجلس و دولت‌های بعد از خود مطرح کرده است. انتخابات شورای شهر و رقابت احزاب و گروه‌های سیاسی برای کسب کرسی‌های بیشتر از ساختمان بهشت نیز شروع شده است. می‌دانیم که شورای شهر تهران صرفا یک پارلمان شهری نیست و به دلایل مختلف از جمله تعیین شهردار که بعضا پلی به پاستور و نهاد ریاست جمهوری می‌زند؛ به شدت سیاسی است؛ لذا می‌توان حملات اخیر به حسن روحانی در قالب رقابت‌های انتخاباتی پیش رو نیز تفسیر و بررسی کرد.
همراهی امروز قالیباف با طیف رادیکال، اما مهمترین و قابل توجه‌ترین وجه از حواشی امروز مجلس است، زیرا نشان می‌دهد که اصولگرایان اگرچه تجربه موفقی در وفاق و وحدت ندارند، اما آنجا که رقیب مشترکی پیدا می‌کنند، از حملات هماهنگ به او دریغ نمی‌کنند.
در عین حال باید توجه داشت که جلسه امروز مجلس فراتر از یک تقابل لحظه‌ای و بازتابی از بحران اعتماد، فرسایش گفت‌و‌گو و تبدیل اختلاف سیاسی به خصومت شخصی بود.
در شرایطی که کشور با چالش‌های اقتصادی و اجتماعی جدی روبه‌روست، نزاع بر سر گذشته، جای گفت‌و‌گو درباره آینده را گرفته است. فریاد‌های امروز در صحن مجلس، پژواکی از نزاعی عمیق‌تر است؛ نزاعی میان آنها که سیاست را میدان حذف می‌دانند و آنها که هنوز به امکان اصلاح باور دارند.
- 9
- 1
