فرمول شورای رقابت برای قیمت خودروهای نوعرضه

در روزهایی که خودروسازان، وزارت صنعت، معدن و تجارت و برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در تلاش برای لغو نرخ گذاری دستوری خودروهای داخلی هستند، شورای رقابت دستورالعمل تعیین قیمت پنج محصول جدید را ابلاغ کرد.

شورای رقابت که سه ماه و نیم از مسئولیت دوباره اش در پروسه تعیین قیمت خودروهای داخلی می گذرد، در ابلاغیه ای به ایران خودرو ، دستورالعمل خود مبنی بر تعیین قیمت پنج محصول جدید این شرکت شامل رانا پلاس اتوماتیک، دنا توربوشارژ اتوماتیک، دنا توربوشارژ دستی، پژو ۲۰۷ پانوراما دستی و سورن پلاس را اعلام کرد. آن طور که خبرگزاری تسنیم گزارش داده، طبق ابلاغیه شورای رقابت، قیمت اظهاریه ایران خودرو در مورد محصولات جدیدش، پس از تائید بازرسی و حسابرسی قانونی شرکت و بدون احتساب هزینه های مالی غیر مرتبط، به همراه حداکثر ۵ درصد برای هزینه های مالی مرتبط با کسر ضریب بهره وری ۵/ ۲ درصدی و با احتساب ضریب صفر برای متغیر کیفیت، به همراه سود حداکثر ۷ درصدی تعیین خواهد شد. به گفته رضا شیوا رئیس شورای رقابت، خودروهای موردنظر قیمت پایه نداشتند و به همین دلیل، شورا با دریافت اطلاعات این محصولات و کار کارشناسی با به کارگیری کلینیک تجاری خودرو و ارزیابی خودروهای کلاس مشابه، دستورالعمل قیمتی آنها را ابلاغ کرده است.

هرچند این دستورالعمل، برای محصولات جدید ایران خودرو ابلاغ شده، اما به نظر می رسد قابل تعمیم به سایر خودروهای جدید و به اصطلاح نو عرضه نیز خواهد بود. ویژگی اصلی این خودروها آن است که به دلیل جدید بودن ، قیمت پایه ندارند و بنابراین امکان تعیین سود برای آنها در نظر گرفته شده است. این در حالی است که به ادعای خودروسازان، بیشتر محصولات آنها به دلیل نرخ گذاری زیر قیمت تمام شده( از سوی شورای رقابت)، با حاشیه زیان تولید و عرضه می شوند و بنابراین اصلا سودی ندارند. هرچند شورای رقابت در دستورالعمل خود برای خودروهای جدید، سود تا سقف هفت درصد را مجاز دانسته، با این حال اینکه سود موردنظر واقعا تحقق پیدا کند یا نه، مورد ابهام است. این ابهام با ادعای خودروسازان مبنی بر ناکارآمد بودن فرمول قیمت گذاری شورای رقابت در ارتباط است، چه آنکه آنها معتقدند نرخ های اعلامی از سوی این شورا با هزینه های تولید و قیمت تمام شده همخوانی ندارد، چه رسد به آنکه سودی هم حاصل شود. بنابراین مطابق با این ادعای خودروسازان، کسب سود از خودروهای به اصطلاح نوعرضه، بستگی به آن دارد که قیمت استخراجی شرکت های خودروساز( با توجه به هزینه های تولید و هزینه های مالی خاص) با فرمول شورای رقابت چقدر همخوانی داشته باشد.

در واقع ممکن است دستورالعمل شورای رقابت به ویژه آنجاکه بر عدم احتساب هزینه های مالی غیر مرتبط تأکید کرده، مانع استخراج نرخ واقعی خودروها( از دید خودروسازان) و به تبع آن کسب سود شود. خودروسازان همواره از این موضوع که شورای رقابت برخی هزینه های مربوط به تولید را نمی پذیرد، شکایت داشته و آن را دلیل اصلی اعلام نرخ هایی زیر قیمت تمام شده و زیان دهی خود عنوان می کنند. به نظر می رسد منظور شورای رقابت از هزینه های مالی غیر مرتبط نیز همین موضوع مورد اشاره خودروسازان است که مواردی مانند هزینه های دور زدن تحریم، پروژه ها و سرمایه گذاری های سیاسی در گذشته، بهره ها و جرایم کلان بانکی، نیروهای مازاد و... را در بر می گیرد.