احمد غلامی در روزنامه «شرق» نوشته است: خبری از انتخابات نیست. به گفته فعالان سیاسی فضای جامعه هنوز انتخاباتی نشده است. به‌رغم اینکه اصلاح‌طلبان و اصولگرایان درصددند این‌گونه جلوه دهند که این فضا ناخواسته شکل گرفته؛ اما باورش مشکل است. گویا توافقی نانوشته بین جناح‌های رقیب وجود دارد که هرچه تنور انتخابات دیرتر شعله‌ور شود، به نفع همه است.
دولت روحانی که مدافع وضع موجود است و باید پاسخ‌گوی مطالبات محقق‌نشده باشد، ترجیح می‌دهد فضای انتخاباتی به تعلیق دچار شود یا به تعویق بیفتد. هرچه فضای انتخاباتی در جامعه کشدار باشد، منتقدان، دولت را بیشتر مورد پرسش و هجمه قرار می‌دهند و به‌این‌ترتیب زمینه‌های مجادله و مخاصمه گسترش می‌یابد. از‌این‌رو دولت روحانی از تعلیق و تعویق فضای انتخاباتی استقبال می‌کند، اصلاح‌طلبان نیز با هوشمندی از این استراتژی نانوشته و ناخواسته تبعیت می‌کنند.
افکار عمومی بعد از موفقیتِ دولت روحانی در مذاکرات هسته‌ای به «وجدان عمومی» استحاله یافته و احساس تعهدی در جامعه پدید آمده با این مضمون که باید چهار سال دیگر به دولت روحانی فرصت داد تا در مسائل داخلی هم قدم‌های جدی‌تر بردارد و بتواند به مطالبات مردم پاسخ دهد. انگار موعد پرداخت چکِ دولت روحانی به مردم هنوز فرا نرسیده و او فرصت دارد تا حساب جاری‌اش را برای پرداخت این بدهی پُر کند.
این تصویر بسیار خوشبینانه‌ای است از وضعیت سیاسی جامعه. تصویر بدبینانه این است: مخالفان دولت موفق شده‌اند مردم را متقاعد کنند که چک‌های روحانی را به اجرا گذاشته و زودتر از موعدِ سررسید مطالباتشان را وصول کنند. از این منظر، حملات بی‌امانِ مخالفان دولت به روحانی در چهار سال اخیر شفافیت بیشتری پیدا می‌کند. اینکه چرا اصولگرایان مایل به شنیدن صدای دولت روحانی نیستند و چرا از پذیرش پیروزی دولت روحانی در مذاکرات هسته‌ای سر باز می‌زنند، در‌حالی‌که خود می‌دانند تا چه حد این پیروزی آثار ماندگاری برای کشور داشته است.
مخالفت با دولت روحانی برای اصولگرایان بازی دو سَر بُرد است. اگر در رقابت‌های انتخاباتی پیروز شوند، سوار بر اسب زین‌شده‌ای خواهند شد که بیشتر موانع خارجی را پشت سر گذاشته است؛ موانعی که اصولگرایان هرگز قادر به پریدن از روی آنها نبودند. اسب همان اسب است؛ اما سوار همان سوار نیست. همه از جمله اصولگرایان هنوز به یاد دارند که احمدی‌نژاد با اینکه لگام اسب دولت را در دست داشت و تمام توان خود را برای شرکت در این مسابقه جهانی به کار گرفت؛ حتی پایش به رکاب هم نرسید. اینک برای اصولگرایان چه چیز بهتر از اسب زین‌شده است که موانع بسیاری را پریده و فقط مانده که سوارش یورتمه برود و باد در جامه بیندازد و نخوت بفروشد؟
مردم فراموش نکرده‌اند که احمدی‌نژاد چگونه سراسیمه فرمان داد کف تونل حکیم را فرش کنند تا زحمات دیگران را به کام خود کند. آیا این‌بار نیز چنین خواهد شد؟ آیا اصولگرایان باز هم معنای سنتی کاشت و برداشت را جابه‌جا خواهند کرد؟ برداشت بدون کاشت. سال‌های متمادی برداشت بدون کاشت اصولگرایان را پخته و آزموده کرده است که در برداشت نباید تعجیل کرد.
جاده و اسب زین‌شده دولت مهیاست، تنها مانده است که در فرصتی لگام آن را به دست گیرند. چهار سال تخریب بی‌امانِ دولت اگر اینک به کار نیاید، پس کِی به کار خواهد آمد؟ اما سوار کیست؟ اصولگرایان با پشت‌سرگذاشتن تجربه احمدی‌نژاد بعید است این بار بی‌گدار به آب بزنند.
آنها قالیباف را به نیکی می‌شناسند و می‌دانند همچون برج میلادی است که اگر از سمت شرق به غرب نگاهش کنند، در سمت چپ بزرگراه قرار دارد؛ اما نزدیک که شوند، در سمت راست بزرگراه قرار دارد، جایی که واقعاً هست. این رؤیت یا کژتابی در واقعیت، اصولگرایان را دچار تردید و تزلزل می‌کند.
آنان باید به دنبال کسی باشند که اسب دولت را چنان بتازاند که آنان می‌خواهند. پس هر قدر فضای انتخاباتی دیرتر شکل بگیرد، اصولگرایان فرصت بیشتری خواهند داشت تا از سوارشان رونمایی کنند. شاید با این تأخیر شوک ایجاد کرده و قدرت تخیل و تعقل مردم را به خطا بیندازند.
در چهار سال گذشته اصطلاح‌طلبان توانستند در چارچوب سیاستی که برایشان تعریف شده بود، نقش‌آفرینی کنند و مانند دیگران به استقبالِ تعلیق یا تعویق فضای انتخاباتی بروند؛ هرچه دیرتر بهتر. تا کسی آنان را به مواجهه و مبارزه فرا نخوانده، چرا بی‌موقع و بی‌دلیل پا به میدان بگذارند. از‌این‌روست که در فضای گرگ‌ومیشِ کنونی همه‌چیز آن‌گونه که هست به نظر نمی‌رسد. همه جناح‌های سیاسی، دولت، اصولگرایان و اصلاح‌طلبان دست به عصا راه می‌روند تا با مواضع و موانع پیش‌بینی‌ناپذیر روبه‌رو نشوند؛ اما فرصت چندانی برای کسی باقی نمانده و سیاست ناگزیر است که رخ عیان کند.
- 19
- 4
