تحقق کابوس ترسناک دلار «۵۰ هزار تومانی» | دلار تا کجا بالا می رود؟

روزنامه توسعه ایرانی:  دیروز درحالی‌که کابوس دلار ۵۰ هزارتومانی به واقعیت تبدیل شدد؛ رئیس‌کل بانک مرکزی از آغاز به کار مرکز مبادله ارز و طلا از ساعت ۱۱ امروز (سه‌شنبه ۲ اسفند) خبر داد و برخی رسانه‌ها از رونمایی قریب‌الوقوع بسته ارزی دولت برای مهار تورم نوشتند.

 گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد عطش خرید ارز برای برخی معامله‌گران افزایش قابل‌توجهی را تجربه کرده است. این روزها صرافی‌ها روزهای بسیار شلوغی را تجربه می‌کنند. این شلوغی البته پیش از این با نوبت‌دهی آنلاین برطرف شده بود اما با ملغی کردن شیوه پیشین بار دیگر صف‌ها به صرافی‌ها برگشته و در حالی که سقف خرید پنج هزار یورو عنوان شده، صرافی‌ها بیش از دو هزار یورو یا دلار به خریداران نمی‌دهند.

 ایران حالا بار دیگر در استانه تجربه شوک ارزی است.   در فاصله‌ای بسیار کوتاه بهای ارز از کانال ۳۰ هزار تومان به سقف کانال ۴۰ هزار تومان رسیده است.

 بسیاری از کارشناسان معتقدند که این وضعیت سبب خواهد شد که قیمت ارز به تدریج در سایر کالاها خود را نشان دهد. البته همین حالا نیز افزایش قیمت ارز در بازار مسکن، خودرو و طلا و سکه تاثیرات خود را به جا گذاشته است. کسی این روزها فروشنده خودرو و مسکن نیست و اغلب افراد ترجیح می‌دهند در این شرایط فروش را متوقف کنند و منتظر روشن شدن میزان افزایش نرخ‌ها باشند .  حتی افزایش نرخ سود بانکی نیز سبب نشده است تا برخی سرمایه‌گذاران ورود به دیگر بازارها را در دستور کار قرار دهند.

 این همه ماجرا نیست. بازار ارز با همه وعده‌ها و وعیدها هنوز تب‌دار است و چشم‌اندازی نیز برای مهار این وضعیت پیش رو نیست.   حالا اما برخی به نشست اخیر هیات وزیران با رهبری اشاره می‌کنند و می‌گویند خبری در راه است .

 خبرگزاری ایسنا در این باره نوشته است: درحالی که رئیس‌جمهور روز شنبه در دیدار رهبر انقلاب وعده داد دولت بدون تردید وضعیت تورمی را کنترل خواهد کرد، اطلاعات جدیدی از برنامه دولت برای اجرای این وعده به دست آمده است.

اطلاعات به دست آمده حاکی از آن است که وعده ضدتورمی رئیسی ناظر به بسته مهم ارزی دولت است که قرار است به زودی از آن رونمایی شود. این بسته حاوی اختیارات بی‌سابقه برای بانک مرکزی جهت کنترل بازار ارز است.

آغاز به کار مرکز مبادله ارز و طلا

دیروز در کشاکش افزایش نرخ لحظه‌ای قیمت ارز و اعلام بسته ارزی یادشده از سوی منابع خبری؛ رئیس کل بانک مرکزی در گفت وگوی زنده تلویزیونی با اعلام خبر افتتاح مرکز مبادله ارز و طلا از امروز (سه شنبه دوم اسفندماه) گفت: همه نیازهای ارزی خدماتی مردم در سامانه مبادله ارز و طلا تامین می‌شود.

«محمدرضا فرزین» اظهار داشت: تامین ارز کالاهای اساسی و تجهیزات پزشکی و سایر نیازها را با ارز ۲۸۵۰۰ تومان ادامه می‌دهیم. وی افزود: ارز کالاهای اساسی را از محل فروش ارز حاصل از فروش نفت، میعانات گازی تامین خواهیم کرد.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: در مساله ارز خدماتی باید روش تامین متفاوت باشد و در بانک مرکزی تلاش کردیم ۶۸ قلم خدمات را شناسایی کنیم تا تامین ارز آن انجام شود. فرزین با بیان اینکه متاسفانه نرخ کنونی در بازار بدلیل مسائل انتظاراتی نرخ مورد قبول ما در بانک مرکزی نیست، گفت: نرخی که در مرکز مبادله ارز و طلا کشف و اعلام می‌شود نرخ  مبنا و مرجع قیمت‌گذاری در بازار خواهد شد.

او چند روز قبل نیز در سخنانی گفته بود: نرخ فعلی نرخ مورد نظر ما نیست و متاسفانه یک جریانی در بازار ارز قیمت‌سازی کرده و تلاش می‌کند قیمت‌های بالایی را به وجود بیاورد و این باعث وارد شدن زیان به مردم می‌شود.

توضیحات وزیر اقتصاد در این مورد نیز خواندنی است. وی در یازدهمین ماه سال در توضیحاتی با اعلام نارضایتی از بازار ارز گفته بود: ارز حدود ۳۰ هزار تومانی سامانه نیما و بازار متشکل سهم ۸۵ درصدی در اقتصاد ایران دارند؛ لذا نباید جای اصل و فرع را عوض کرد.

سیداحسان خاندوزی توضیح داد: چیزی که در واقعیت اقتصاد ایران پشتیبانی می‌شود نرخی است که در دو بازار نیما و متشکل حدود ۳۰ هزار تومان معامله می‌شود. یک انتظارات روانی وجود دارد که رسانه‌ها باید کمک کنند جامعه اعتماد کند که کالا بر اساس کدام نرخ وارد شده است.

وی ادامه داد: اقتصاددانان واقعیتی که در اقتصاد ایران می‌گذرد و پشتیبانی می‌کند را می‌دانند نرخی که شاید سهم آن بالای ۸۵درصد باشد چه نرخی است و آن نرخی که در بازار القا می‌شود و بعضی از کالاهای قاچاق با آن نرخ وارد می‌شود و نرخی نیست که بگوییم واقعیت ندارد، زیرا خروج سرمایه از کشور با آن صورت می‌گیرد، چه نرخی است.

وزیر اقتصاد افزود: مانند بسیاری از سال‌ها که در جامعه تنگنای عرضه داشتیم و در تنگنای عرضه به جای یک نرخ، دو نرخ در بازار وجود داشته است، یک نرخ موثر رسمی وارداتی و یک نرخ کم‌تر موثری که متاسفانه افرادی تلقین می‌کنند که این نرخ اصلی کشور است؛ جای اصل و فرع را نباید عوض کرد؛ نرخ اصلی ارز همان نرخ نیما و سامانه متشکل ارزی با قیمت حدود ۳۰ هزار تومان است.

ارز به کجا می‌رود؟

 سیامک قاسمی، کارشناس اقتصادی می‌گوید:«قیمت دلار از اول شهریور تاکنون ۶۶ درصد رشد داشته و به آستانه ۵۰ هزار تومان رسیده است. تغییری در روند انتظارات تورمی بازار و در عرصه حکمرانی سیاسی و اقتصادی ایجاد نشود، پیش‌بینی دلار ۱۰۰ هزار تومانی در سال ۱۴۰۲ دور از ذهن نیست.»

 برخی منابع دلار فردایی سبزه میدان را نیز ۴۹ هزار و ۷۰ تومان اعلام کردند.   گزارش‌های رسیده از بازار ارز در خیابان فردوسی و سبزه میدان نیز دلالت بر رشد تقاضا در این بازار دارد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت درهم نیز به یک سقف جدید رسید و به تبع آن نرخ دلار رشد کرد. در شرایط فعلی بخشی از فعالان بازار معتقدند که تا زمانی بازار درهم سر و سامان نگیرد آشفتگی بازار کنترل نخواهد شد.

البته از نگاه تحلیلگران ارزی نوسانات افزایشی نرخ ارز در چند وقت اخیر علت‌های مختلف دیگری هم داشته و یکی از دلایل اصلی آن خروج سرمایه از کشور، نرخ تورم، افزایش نقدینگی، کنترل شدید قیمت ارز در بازارهای مرزی و تنش‌های سیاسی غرب و تهران بوده است.

بخشی از نوسان اخیر البته به خبری که بلومبرگ منتشر کرد نیز باز می‌گردد. خبرگزاری بلومبرگ به نقل از دو دیپلمات بلند پایه مدعی شده بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران هفته گذشته اورانیوم ۸۴ درصد غنی‌شده را شناسایی کرده‌اند.

این شبکه آمریکایی به نقل از دو دیپلمات ارشد ادعا کرد بازرسان آژانس در ایران هفته گذشته اورانیوم غنی شده‌ای را شناسایی کردند که زیر حد نصاب لازم برای یک سلاح هسته‌ای است. به نظر می‌رسد دلار فعلا به سیاست‌های داخلی بی‌اعتناست و تنها وقایع جهانی را رصد می‌کند. سیاست‌های داخلی نیز آن گونه که کارشناسان می‌گویند در خدمت مهار تورم نیست.

باران زرین قلم