قیمت انواع سکه و ارز در روزهای اخیر جهش محسوسی داشته و باعث شده شیب صعودی قیمت‌ها، دلار را به کانال چهار هزار تومان و سکه تمام بهار آزادی را به مرز یک میلیون و سیصد هزار تومان برساند که نشان‌دهنده نوسان و بی‌ثباتی در بازار است، به‌طوری‌که صرافان و فعالان بازار ارز تنها به اعلام قیمت‌ها بسنده می‌کنند و از فروش دلار به مشتریان سر باز می‌زنند که این موضوع نشان‌دهنده وجود سیگنال‌هایی برای افزایش قیمت‌ها در روزهای آتی است.
به هر سو این روزها دلار مجددا با روند افزایشی مواجه شده و انتظار می‌رود تا ۲۳ مهرماه یعنی زمان اعلام سیاست ترامپ در خصوص توافق موسوم به برجام، کماکان روند دلار در بازارهای داخلی با قدرت روبه افزایش باشد. افزایش دلار در روزهای اخیر سه علت اساسی دارد؛ علت نخست به افزایش تقاضای موثر آن با نزدیک شدن به پایان سال میلادی است که معمولا نیز در سال‌های گذشته آبان ماه بهترین ماه برای دلار بوده است. علت دوم به احتمال تغییر رییس بانک مرکزی آمریکا و تغییر سیاست فدرال رزرو از تاکید بیش از حد بر رشد اقتصادی به نرخ تورم و در نتیجه تقویت افزایش هرچه بیشتر نرخ بهره در آمریکا و به دنبال آن تقویت دلار آمریکا در بازارهای جهانی است و بالاخره علت سوم به افزایش احتمال کنار کشیدن آمریکا از توافق موسوم به برجام است.
با این حال حتی اعلام نیاز به گنجانده شدن شرایط جدید به این توافق موج جدیدی از انتقادات و... را چه در داخل ایران و چه در محیط بین‌المللی آغاز خواهد کرد و برای مدت‌ها باید شاهد تلاطم در بازار ارز کشور باشیم .
برهمین اساس روز گذشته نرخ دلار به ۴۰۱۰ تومان رسید و قیمت سکه طرح جدید یک میلیون و ۲۹۵ هزار تومان شد. همچنین هر قطعه سکه تمام بهارآزادی طرح قدیم یک میلیون و ۲۴۶ تومان ارزش‌گذاری شد.
از سویی دیگر نیم سکه بهار آزادی شاهد رشد ۸ هزار تومانی بوده و ۶۵۹ هزار تومان معامله شد. ربع سکه بهار آزادی نیز نسبت به دو روز گذشته افزایش قیمت را تجربه کرده و به ۳۸۶ هزار تومان رسید، هر قطعه سکه گرمی نیز رقم ۲۵۲ هزار تومان را تجربه کرد.
این در حالی است که پیش از این دولتمردان اعلام کرده بودند کنترل بر بازار ارز و سکه به شکل جدی پیگیری می‌شود و هیجانات داخلی و اتفاقات منطقه‌ای و بین‌المللی تاثیری بر بازار نخواهد داشت و ثبات قیمت‌ها در ماه‌های آینده حاکم خواهد بود. با این حال پیش‌بینی می‌شد که به ویژه با نزدیک شدن به ایام اربعین و افزایش تقاضای ارز برای مسافران، قیمت دلار افزایش یابد، هرچند این بار این اتفاق زودتر از موعد پیش‌بینی شده حادث شده است و به نظر می‌رسد دلیل نوسانات ایجاد شده و گرانی دلار، نه به دلیل تقاضای فصلی، بلکه مرتبط با اظهارات اخیر رییس‌جمهور آمریکا باشد. با این وجود به نظر می‌رسد اتفاقات اخیر کشورهای حاشیه خلیج فارس و تحرکات منطقه‌ای نیز بر این نوسانات بی‌تاثیر نبوده است.
ترامپ مقصر است!
در این رابطه برخی فعالان بازار ارز می‌گویند بعد از صحبت‌های اخیر ترامپ درباره برجام نرخ دلار در بازار آزاد افزایش یافته است و بعد از اینکه خبر آمد آمریکا برجام را قبول ندارد بازار ارز در ایران دچار التهاب شد.
البته صرافی‌ها و فعالان بازار می‌گویند زمانی که دلار گران می‌شود کسی حاضر به فروش ارز نیست و همه خریدار می‌شوند. این افراد می‌گویند از مردادماه بازار ارز در کسادی به‌سر می‌برد.
دیروز نرخ فروش دلار در تابلوی صرافی‌ها ۴۰۱۰ تومان درج شد. این درحالی است که نرخ فروش دلار بانکی هم از ماه‌های قبل با افزایش همراه بوده و در تازه‌ترین قیمت به نرخ ۳۴۰۴ تومان رسیده است.
این در حالی است که در تازه‌ترین اظهارات رییس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ بار دیگر از توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ (برجام) انتقاد کرد و آن را توافقی «وحشتناک» توصیف کرد که هرگز نباید حاصل می‌شد.
ترامپ در مصاحبه با برنامه TBN گفت: وقتی که دولت را تحویل گرفتم، خاورمیانه، آشفته‌بازار بود. در حال حاضر کمتر آشفته است، ولی ما دچار مشکلاتی هستیم. توافق هسته‌ای ایران، وحشتناک است و توافقی است که هیچ وقت نباید حاصل می‌شد.
رییس‌جمهور آمریکا با تکرار ادعاهای بی‌پایه و اثبات‌نشده گفت: این توافق به دستیابی ایران به سلاح‌های هسته‌ای در یک بازه زمانی کوتاه منتهی می‌شود و شما در آینده نه چندان دور خواهید دید چه اتفاقی برای آن خواهد افتاد.
پیش از این رسانه‌های مختلف آمریکایی گزارش داده‌اند ترامپ قصد دارد در گزارش جدیدی که تا ۱۵ اکتبر تقدیم کنگره می‌کند عدم پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را اعلام کند. ترامپ به علاوه قرار است به رایزنی با نمایندگان کنگره برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها علیه ایران بپردازد.
رییس‌جمهور آمریکا درباره اینکه آیا دولتش برجام را نگه خواهد داشت یا از آن خارج خواهد شد اعلام کرد: من در این باره چیزی نمی‌گویم، چون چند روز دیگر و اگر بخواهم دقیق بگویم تقریباً یک هفته دیگر این موضوع معلوم می‌شود.
وی ادامه داد: می‌توانم این را بگویم از این توافق و نگرش آنها بسیار ناراضی هستم؛ مطمئنا روح توافق، از بین رفته است، چون آنها (ایرانی‌ها) همه جا دارند مشکلات ایجاد می‌کنند.
ترامپ، در ادامه ادعاهای خود گفت: آنها به معنی واقعی کلمه در خاورمیانه مشکل ایجاد می‌کنند. باورم این است که به کره‌شمالی کمک مالی و با این کشور تجارت می‌کنند. آنها با کره شمالی مراوداتی دارند که کاملا نامناسب است.
وی اظهار کرد: گفته می‌شود اینها ارتباطی با توافق برجام ندارند اما از نظر من ارتباط دارند، چون اسم اینها، روح توافق است و شما خواهید دید که در آینده نه چندان دور چه کار خواهم کرد، اما ایران بازیگر بدی است و ما آنها را به عنوان بازیگری بد تحت نظر خواهیم داشت.
اظهارات ترامپ در حالی بر بازار ارز و سکه ایران تاثیر منفی گذاشته و افزایش قیمت‌ها را در پی داشته است که در روزهای گذشته قیمت طلا در بازارهای جهانی تحت تاثیر افزایش ارزش دلار و همچنین صعود شاخص سهام در بازارهای آسیا روند کاهشی داشته و به پایین‌ترین سطح ارزش در هفت هفته گذشته رسیده بود. با این حال در بازار داخل نتیجه عکس حاصل شده و افزایش قیمت‌ها را به دنبال داشته است.
نگرانی از افزایش ۵۰ تومانی سکه
با این تفاسیر به نظر می‌رسد جو روانی ایجاد شده مسبب شوک قیمتی در بازار بوده و هیجانات کنونی را ایجاد کرده است و باید دید برنامه دولت برای کنترل نوسانات چه خواهد بود زیرا افزایش یکباره قیمت سکه حدود ۵۰ هزار تومان جای بسی نگرانی دارد و ادامه این روند می‌تواند پیامد‌های منفی در بازار ایران می‌تواند به همراه داشته باشد.
این در حالی است که در اواسط هفته گذشته سکه تمام بهار آزادی طرح جدید با قیمتی کمتر از یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان معامله می‌شد و این نرخ ظرف مدتی کمتر از یک هفته به نزدیکی یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسیده است که جهشی کم‌سابقه و نگران‌کننده را نشان می‌دهد.
در مجموع اگر دستگاه‌های مسوول از جمله بانک مرکزی در ورود به این قضیه کوتاهی کنند و هرچه سریع‌تر به دنبال ارائه راهکاری برای از میان بردن هیجانات بازار نباشند، مشخص نیست چه آینده‌ای در انتظار معامله‌گران ارز و سکه خواهد بود و اگر این روند ادامه یابد چشم‌انداز کلی قابل پیش‌بینی نیست و حتی نمی‌توان وضعیت بازارهای طلا و سکه را برای یک روز بعد پیش‌بینی کرد.
لزوم ورود بانک مرکزی به بازار
در همین رابطه رییس خانه اقتصاد با اشاره به نقش منفی احساسات و هیجانات موجود در بازار کشور و لزوم مقابله با آن، عقیده دارد بانک مرکزی باید سیاست‌های واقع‌گرایانه را در پیش بگیرد و از داد و ستد دلار به چشم یک کالا در جامعه جلوگیری کند.
ابراهیم جمیلی، رییس خانه اقتصاد ایران در ارتباط با نوسانات روزهای گذشته دلار و سکه در بازار گفت: بازار ارز و سکه در کشور ما بازاری احساسی است و عده‌ای در این میان قصد دارند نهایت استفاده را از هیجانات پیش آمده ببرند.
جمیلی در گفت و گو با «جهان‌صنعت» اعلام کرد: تلاش جمعی ما باید به‌گونه‌ای باشد که میزان نوسانات احساسی در بازار را به حداقل برسانیم و آن را تابع هیجانات مقطعی و مخرب نکنیم.
این اقتصاددان تاکید کرد: همچنین باید این نکته را در نظر داشت که افزایش قیمت دلار و سکه در طی روزهای اخیر تاحدودی قابل پیش‌بینی بود و این امر تا حد زیادی وابسته به کاهش نرخ سود سپرده‌های شبکه بانکی در کشور است؛ به‌طوری‌که با کاهش نرخ سود، طبیعتا حجم سپرده‌های بانکی افت می‌کند و عده‌ای سرمایه‌های خود را از بانک خارج می‌کنند که در نتیجه حجم بالایی از پول‌های سرگردان در جامعه به وجود می‌آید.
وی ادامه داد: این عده به دنبال کسب سود کوتاه‌مدت از سرمایه‌های خود می‌گردند و بازار ارز و سکه را یکی از گزینه‌های مناسب برای این کار می‌یابند، در نتیجه بخش بزرگی از منابع به سمت این بازارها سوق پیدا می‌کند که در نهایت منجر به افزایش تقاضا و بالا رفتن قیمت‌ها می‌شود.
جمیلی تصریح کرد: باید توجه داشت که این اتفاق به دلیل ناتوانی دولت در سوق دادن منابع به سمت بازارهای مولد همچون بازار سرمایه بوده است و باعث شده مردم تمایلی برای ورود سرمایه‌های خود به بورس نداشته باشند.
رییس خانه اقتصاد ایران خاطرنشان کرد: در طول سالیان گذشته نیز شاهد این امر بوده‌ایم که پول‌های سرگردان به هر بخشی وارد شده‌اند تاثیرات مخربی از خود به جای گذاشته‌اند و هم‌اکنون نیز نقش مخرب و منفی خود را در بازار ارز و سکه به دنبال خواهند داشت.
وی افزود: برای رفع این مشکل، سیاست‌های بانک مرکزی باید واقع‌گرایانه و متناسب با واقعیت‌های اقتصادی جامعه تنظیم و اجرا شوند. می‌توان گفت نباید ارز را به چشم یک کالا دید و آن را مورد خرید و فروش بی‌مورد قرار داد و اگر بتوان خرید و فروش ارز را بر حسب نیاز افراد و به شکل شفاف مدیریت کرد و در ازای مبادلات ارزی مالیات دریافت کرد، کمتر کسی حاضر خواهد شد پول و سرمایه خود را وارد این بازار کند.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: این امر وابسته به سیاست‌های کلان بانک مرکزی است و این نهاد مسوول باید سعی کند با ایجاد آگاهی در مردم و اعتمادسازی، از ورود منابع به فعالیت‌های سوداگرایانه عده‌ای در بازار جلوگیری کند.
جمیلی اظهار کرد: با این وجود افزایش کنونی سطح قیمت‌ها در بازار قابل پیش‌بینی بود و اتفاقی دور از انتظار به شمار نمی‌رفت و ما در شرایط کنونی باید به دنبال این باشیم که این روند افزایشی بیش از این ادامه پیدا نکند.
- 15
- 4
