در حالی که تخممرغ بهعنوان یکی از اصلیترین اقلام پروتئینی سبد خانوار شناخته میشود، بررسیهای میدانی از بازار مصرف نشان میدهد قیمت این محصول طی روزهای اخیر با افزایش قابل توجهی همراه شده و در برخی نقاط به نرخهایی فراتر از قیمت منطقی رسیده است. بر اساس مشاهدات میدانی خبرنگار ایسنا، هر کارتن تخممرغ که شامل ۶ شانه ۳۰ عددی است، هماکنون با قیمت حدود یکمیلیون و ۴۵۰ هزار تومان به دست خرده فروشان میرسد. همچنین قیمت هر عدد تخممرغ به حدود ۱۰ هزار تومان رسیده و هر شانه تخممرغ نیز در بازه قیمتی ۲۷۵ تا ۲۹۰ هزار تومان و حتی در برخی واحدهای صنفی تا ۳۰۰ هزار تومان به فروش میرسد.
با وجود این که بر اساس اعلام اتحادیه مرکزی مرغداران میهن قیمت تمامشده و نرخ منطقی تخممرغ برای مصرفکننده، بسته به وزن، بهطور میانگین حدود شانهای ۲۲۷ هزار تومان است و به طور کلی بر اساس نرخی که این محصول به دست خرده فروشان میرسد حاشیه سود منطقی و رسمی ۱۵ درصد است، اما با توجه به قیمت فروش امروز که دانهای ۱۰ هزارتومان و شانهای ۲۹۰ تا ۳۰۰ هزارتومان، ما شاهد حاشیه سود حدود ۲۷ درصدی هستیم. در این میان سوال ایجاد شده این است که نقش نهادهای نظارتی چیست؟ نقش وزارت جهاد کشاورزی در کنترل بازار چیست؟ این سکوت طولانی تنها موجب تلاطم بازار شده است. مشکل چندماهه تولیدکنندگان تامین نهاده است، اما تاکنون تنها مسئله مطرح شده از سوی وزارت جهاد این بوده که نهادهها در حال تامین است. بازار تحت نظارت و کنترل است و از سوی دیگر نیز سازمان تعزیرات حکومتی اعلام میکند که به بازار و قیمتها نظارت دارد و با متخلفان برخورد میشود و نمیتوان نادیده گرفت که مشکل اصلی در بازار زنجیره توزیع نهاده و البته عدم نظارت واقعی و برخوردهای قانونی است.
اینکه هر روز برای یک کالای اساسی نرخ جدیدی اعلام میشود نشانه نبود نظارت، نبود ثبات در بازار و تورم و کمبود مواد اولیه برای تولید است به گونهای که در خردهفروشیها موضوع مطرح شده این است که برای فروش و توزیع تخم مرغ هیچ فاکتوری ارائه نمیشود و حتی نمیتوانند برای روز بعد خود قیمت مشخصی را در نظر داشته باشند چرا که هر روز با قیمتهای متفاوتی برای توزیع به فروشگاهها محصول میآورند.
در حالی که ابهاماتی در زمینه گرانی هفتگی تخم مرغ وجود دارند برخی هم از جاذبه صادراتی این محصول سخن به میان میآورند که محمد مرادی - مدیرعامل اتحادیه مرکزی مرغداران میهن درباره وضعیت بازار تخممرغ و قیمتها اظهار کرد: بخش صادراتی اتحادیه از ابتدای دهه دوم آذرماه متوقف شده است. با وجود آنکه تعهدات صادراتی داریم و توقف صادرات برای مجموعه تصمیم سادهای نبود، اما بهصورت موقت و تا بازگشت شرایط نهادهها به وضعیت طبیعی، صادرات را متوقف کردیم تا بتوانیم دوباره به تعهدات خود عمل کنیم.
وی درباره قیمت منطقی تخممرغ در بازار مصرف گفت: قیمت تمامشده و نرخ منطقی تخممرغ برای مصرفکننده، بسته به وزن، بهطور میانگین حدود شانهای ۲۲۷ هزار تومان است و تلورانس بسیار محدودی دارد. بنابراین قیمتهایی که در برخی واحدهای صنفی تا حدود ۳۰۰ هزار تومان برای هر شانه مشاهده میشود، به هیچ عنوان قابل توجیه نیست و مصداق گرانفروشی به شمار میرود. حتی در ملتهبترین شرایط بازار نیز قیمتها به چنین اعدادی نزدیک نمیشود و این اختلاف قیمتی ناشی از نبود نظم در شبکه توزیع است.
مرادی درباره وضعیت تولید تخممرغ در کشور افزود: در شرایط فعلی، آمارها بیشتر مبتنی بر اطلاعات میدانی است. به دلیل مشکلات مرتبط با نهادهها، گلهها آسیب دیدهاند و اگر این وضعیت تداوم داشته باشد، انگیزه تولیدکنندگان برای حفظ و نگهداری گلهها کاهش مییابد. با این حال، تا این لحظه با وجود تمام آسیبها، کمبودی در تولید تخممرغ در کشور نداریم، اما واقعیت این است که تولید آسیب دیده و امکان تداوم تولید با ظرفیت مورد انتظار وجود ندارد.
وی با تأکید بر نگرانی تولیدکنندگان نسبت به آینده اظهار کرد: دغدغه اصلی ما این است که این شرایط چه زمانی تعیین تکلیف میشود. تولید تخممرغ یک فرآیند کوتاهمدت نیست و تصمیمات امروز، آثار خود را در ماهها و حتی سال آینده نشان میدهد. موضوعاتی مانند تغییر نرخ ارز، که این روزها شدت گرفته، اگر بدون توجه به واکنش سرمایهگذاران و نیاز سرمایه در گردش اتخاذ شود، میتواند تبعات جدی برای تولید آینده داشته باشد.
مدیرعامل اتحادیه مرکزی مرغداران میهن ادامه داد: امروز با ابهامهای متعددی مواجه هستیم که انگیزه سرمایهگذاری را کاهش میدهد. جوجهریزیهایی که اکنون انجام میشود، اثراتش تا پایان سال آینده و حتی ابتدای سال ۱۴۰۶ ادامه خواهد داشت. این بلاتکلیفی میتواند هم تولید آینده و هم حفظ گلههای فعلی را با چالش جدی مواجه کند؛ بهویژه با توجه به تقارن اسفندماه با ماه مبارک رمضان و عید نوروز.
مرادی در پایان درباره تأمین بازار شب عید و ماه رمضان گفت: در حال حاضر کمبود نداریم، اما فاصله بین بروز مشکلات و موفقیت در مدیریت آنها بسیار کوتاه است. اگر دغدغههای تولیدکنندگان سریعتر برطرف شود، نگرانیها کاهش مییابد، اما تداوم بلاتکلیفی یا تصمیمات هیجانی و بدون تدبیر میتواند شرایط را بهسرعت بحرانی کند. متأسفانه در حال حاضر به دلیل نبود داده و اطلاعرسانی شفاف درباره تصمیمات آینده، امکان پیشبینی وضعیت دو ماه آینده صنعت وجود ندارد.
- 13
- 4
