به گزارش ایسنا و به نقل از لایوساینس، برای شناختن پیرترین موجود جهان باید تعیین کنیم که منظور از زنده بودن چیست؟ آیا صرفا دنبال موجوداتی هستیم که زندهاند و در کل دوره زندگیشان فعالیت زیستی دارند و به طور مداوم متابولیسم(سوخت و ساز) دارند یا میتوانیم کمتر سختگیری کنیم و دانهها یا باکتریهایی که سالهای طولانی در دوره کمون یا خواب به سر میبرند را هم به حساب آوریم. چرا که این موجودات میتوانند دوباره زنده شوند.
در این مطلب قصد داریم برخی از موجودات زندهای که میتوانند پیرترین موجودات زمین به حساب آیند را با هم مرور کنیم.
حتی افرادی که در استفاده از کلمات خیلی سخت گیرند و به دقت به دنبال پیرترین موجود جهان میگردند، کاج زبره(Pinus longaeva) را تحسین میکنند. این کاجها موجودات تکی(و نه کلنی) هستند که از طول عمر بسیار طولانی برخوردارند. براساس OLDLIST(پایگاه اطلاعاتی درختان کهنسال)، پیرترین نمونه کاج زبره که تاکنون شناخته شده درختی است با قدمت ۵۰۶۲ سال که در کوههای سفید کالیفرنیا رشد میکند.
موقعیت دقیق این کاج منتشر نشده تا مانع از آسیب درخت توسط افراد سودجو شود. زمانی که این درخت در ۳۰۵۰ سال قبل از میلاد جوانه زد، انسانها در دوره پیش از تاریخ به سر میبردند و تازه شروع به ساخت سازههای سنگی "استون هنج" کرده بودند.
اگر موجودات زنده کلونال را هم به حساب آوریم، باید دالارنا در سوئد را هم به فهرست پیرترین موجودات زنده زمین اضافه کنیم. این ناحیه زیستگاه صنوبرهای مخروطی است که ۹۵۵۰ سال است که در این منطقه تشکیل کلنی دادهاند. جوانههای تازه این درختان سن کمی دارند اما منشا ژنتیکی این جوانهها و قدمت چوب درختان قدیمی به ۹۵۵۰ سال پیش باز میگردد.
پاندو مجموعهای از درختان صنوبر لرزان (Populus tremuloides) است که همگی از یک درخت منفرد که قدمت آن به ۸۰۰۰۰ سال پیش میرسد منشا گرفتهاند و از طریق ریشه زدن پراکنده شدهاند. این کلنی شگفت انگیز در ایالت یوتای آمریکا واقع شده و همه درختان آن منشا ژنتیکی یکسانی دارند.
پاندو ۴۳.۶ هکتار از اراضی منطقه را در بر گرفته و تخمین زده میشود که وزن این توده زنده و قدیمی به بیش از ۱۳ میلیون پوند (۶ میلیون کیلوگرم) برسد. متاسفانه سرویس جنگل ایالات متحده گزارش کرده که پاندو در حال نابودی است چرا که به دلیل تغییرات اقلیمی، خشکسالی و هجوم حشرات، ریشههای جدید نتوانستهاند جایگزین ریشههای قدیمی شوند.
گیاهان مدعیان اصلی قدیمیترین موجودات زمین هستند اما برخی باکتریها نیز این میان حرفی برای گفتن دارند. در سال ۲۰۰۷ محققان گزارش کردند باکتریهایی به قدمت ۵۰۰۰۰۰ سال کشف کردهاند که در پرمافرسات مناطق قطبی به صورت یخ زده باقی مانده و به حیات خود ادامه دادهاند. طی این مدت باکتریها به طور خاموش به اصلاح DNA خود پرداختهاند یعنی در دوره خواب و کمون نبودهاند بلکه فعال بوده و در انتظار بهبود شرایط به سر میبردند تا بتوانند تولید مثل را مجددا آغاز کنند.
در سال ۲۰۱۳ محققان گزارش کردند در رسوبات ۱۰۰ میلیون ساله کف دریاهای عمیق میکروبهایی پیدا کردهاند که هر ۱۰۰۰۰ سال یک بار تولید مثل میکنند. این سرعت تولید مثل آنقدر آهسته و کند است که محققان با تردید این میکروبها را در زمره موجودات زنده به حساب آوردند.
یک دانه یا باکتری به خواب رفته که در دوره کمون به سر میبرد شاخصهای موجود زنده را ندارد اما مثالهای باورنکردنی و شگفت انگیزی از این گونه موجودات وجود دارد که بعد از دورههای بسیار طولانی سکون به حیات برمیگردند و جا دارد که در فهرست پیرترین موجودات زمین به آنها اشاره شود. در سال ۱۹۶۰ محققان گزارش کردند که در کریستالهای نمکی معدن نمکی در هاچینسون، کانزاس باکتریهایی با قدمت ۲۰۰ میلیون سال پیدا کردهاند. تعداد بسیار کمی از این باکتریها توانستند دوباره به حیات بازگردند.
در سال ۲۰۱۱ محققان دانشگاه بینگهامتون در نیویورک اعلام کردند که در بهشتهای نمکی دره مرگ در کالیفرنیا، باکتریهایی با قدمت ۳۴۰۰۰ سال پیدا کردهاند که قابلیت بازیابی و ادامه حیات داشتند.
گیاهان نیز میتوانند بعد از یک دوره خواب مجددا به زندگی خود ادامه دهند. در سال ۲۰۰۸ محققان گزارش کردند که نوعی خرمای فلسطینی(Phoenix dactylifera L) را از دانهای به قدمت ۲۰۰۰ سال که از منطقه ای باستانی در فلسطین پیدا کرده بودند رشد دادهاند. بعد از ۲۶ ماه رشد، ارتفاع این درخت به ۱.۲ متر رسید. در واقع این درخت از پیرترین دانهای که تاکنون شناخته شده بود، جوانه زد.
- 11
- 5
