این روزها اتفاق بدی در سپهر سیاسی کشور در حال رخ دادن است. اتفاقی که صنعت نفت، به عنوان تنها منبع کنونی درآمد کشور مورد اهداف سیاسی برخی جریان‌ها قرار گرفته است و به بهانه انتقاد و حتی «زدن» وزیر نفت، عملکرد وزارت نفت زیر سوال قرار گرفته است. مصاحبه چند روز قبل علیرضا زاکانی، فعال سیاسی اصول‌گرا علیه بیژن زنگنه، انتشار نامه انتقادی سعید جلیلی، دیگر فعال سیاسی اصول‌گرا علیه وزارت نفت، سخنان و افشاگری‌های نمایندگان مجلس در خصوص ارتباط یک زن با ۱۶ مدیر در وزارت نفت که جزئیات آن محل اختلاف است و هرگونه ارتباط اخلاقی در آن رد شده است و... همه و همه در شرایط تحریم بیان می‌شوند که کارکرد آن علیه برنامه‌های وزارت نفت است و به آن گزند می‌رساند؛ گزندی که اگر در نتیجه این فعالیت‌ها به مملکت برسد، جناح خاصی را نشانه نخواهد گرفت و مربوط به تمام کشور است.
لو دادن نقشه‌های نفتی ایران در شبکه ۳
حالا در روزهایی که هجمه‌های بسیاری علیه وزیر و وزارت نفت ایران مشاهده می‌شود، برنامه صبحگاهی شبکه ۳ سیما در اقدامی عجیب، کشتی سارینا را که در حال دور زدن تحریمهای نفتی بود، تا چین مسیریابی و مسیر دور زدن تحریم نفتی را اعلام کرد.
شبکه ۳ مدعی شده که این عمل، اشتباهی انجام شده است و برای توجیه آن مدعی شده که خبرگزاری رویترز آن را منتشر کرده بود و به موضوع تازه‌ای پرداخته نشده است. حتی اگر این ادعا و توجیه را بپذیریم، نمی‌توان از کنار این اشتباه بزرگ به راحتی عبور کنیم؛ اما در نگاهی دیگر، اگر این اشتباه را در کنار مسایلی مانند انتقاداتی که پیش از این مطرح شد قرار دهیم، می‌بینیم که؛ به صورت سریالی با دلایلی که مدرکی برای آنها نیست، وزیر نفت را می‌کوبند.
انتقادهای هدف‌دار علیه وزارت نفت
ما مخالف انتقاد به هر مسئولی از جمله وزیر نفت نیستیم؛ اما معتقدیم که انتقاد باید وارد باشد. درباره وزارت نفت می‌توان موضوع سیاست‌های منابع انسانی وزیر نفت را مورد انتقاد قرار داد؛ اما اینکه وزارت نفت از بودجه محدودی برخوردار است و یا اینکه در حوزه هزینه‌کرد منابع مالی در توسعه، اکتشاف و تولید نفت، انتقادی وارد نیست. مجلس بر اساس قانون، بودجه وزارت نفت را خود تعیین کرده و از این مقدار کم، تنها ۵/۱۴درصد را به موضوع توسعه تولیدات نفتی اختصاص داده است. به همین دلیل وزارت نفت برای اینکه قانونی عمل کند، نمی‌تواند در حوزه توسعه صنعت نفت کار بزرگی انجام دهد. چرا این موضوعات مورد انتقاد فعالان سیاسی اصول‌گرا که خود را دلسوز صنعت نفت کشور می‌دانند قرار نمی‌گیرد؟ چرا نمایندگان اصول‌گرای مجلس در انتقادات خود به عملکرد وزیر نفت، موضوع مهم بودجه را که خود برای صنعت نفت کشور تعیین کرده‌اند، موضوع سخنان و انتقادات و افشاگری‌های خود قرار نمی‌دهند؟
وزارت نفت مانع شکل‌گیری کرسنت دوم شد
اخیراً علیرضا زاکانی انتقاد کرده که وزارت نفت در انعقاد قرارداد شرکت ONGC هند با شرکت نفت و گاز پارس برای توسعه میدان گازی فرزاد تعلل کرد و این فرصت از دست رفت. اما وی که آگاهی عمیق به صنعت نفت ندارد و حتماً مشاوره‌هایی را دریافت می‌کند، خبر ندارد که طرح شرکت هندی با استانداردهای شرکت ملی نفت ایران و استانداردهای مجلس که برای قراردادهای نفتی بین‌المللی تعریف شده‌اند، فاصله زیادی داشت و حتی در صورت انعقاد، تهمت‌های زیادی از سوی همین آقای زاکانی به وزیر نفت وارد می‌شد.
پس عملکرد ضعیف وزارت نفت در برخی مسایل به دلیل قوانین وضع‌شده در مجلس است و به همین دلیل کسی در این حوزه انتقاد نمی‌کند. ما هم می‌دانیم که هر جناحی مختار است از ابزار خود و در چارچوب اخلاقیات، برای پیش‌برد تفکر خود استفاده کند؛ اما در عین حال اصرار داریم، وقتی با این دلایل وزیر نفت را می‌کوبند، یعنی اینکه می‌خواهند برنامه سریالی خود برای تضعیف او را پیش ببرند. ولی سوال مهم اینجا مطرح می‌شود؛ آیا شرایط امروز کشور شرایطی است که به دنبال تضعیف صنعت نفت خود باشیم؟ آن هم در ایامی که سنگین‌ترین تحریمهای تاریخ علیه ایران اعمال شده است و تنها منبع درآمد ما نفت است.
اقدام شبکه ۳ «خبط بزرگ» بود
برای اینکه بتوانیم بیشتر عمق این اشتباه ناشیانه را دریابیم، گفت‌وگویی کوتاه با حسن مرادی، استاد حقوق انرژی دانشگاه تهران انجام دادیم. وی با انتقاد از آنچه در صدا و سیما انجام شده است، گفت: «حرکت شبکه ۳ را به هیچ عنوان نمی‌توان تایید کرد، اگر چه ادعا می‌کند که این مسیر پیش از این در خبرگزاری رویترز منتشر شده بود.»
وی همچنین با تاکید بر اینکه برای دور زدن تحریمهای نفتی ساعت‌ها فکر و برنامه‌ریزی می‌شود تا به سرانجام برسد، این اقدام شبکه۳ را «خبط بزرگ» نامید و گفت: «با این کار تنها دولت یا غیر دولت نیست که متحمل ضرر خواهد شد؛ بلکه به واسطه آن به کل نظام ظلم شد. این کار شبکه۳ تایید گزارش خبرگزاری رویترز بود. همچنین نمایش مسیر کشتی سارینا برای فروش نفت به چین، تایید مسیرهای دور زدن تحریم‌هاست که قبلاً یک رسانه آمریکایی آن را مطرح کرده بود. من این کار را در راستای منافع ملی نمی‌بینم».
انتشار این فیلم از رسانه ملی، قطعاً در مساله فروش نفت ایران تاثیر منفی دارد و آینده آن را به مخاطره انداخته است. مرادی معتقد است: «این کار، نقشه‌هایی را که روی آن فکر کارشناسی و دقیق شده بود، نقش بر آب کرد. به هر حال مسئولیت تمام مراحل فروش نفت از بارگیری و حمل تا تخلیه نفت و تحویل آن به مشتری در شکل دور زدن تحریم‌ها با ایران است و حالا که این مسیر افشا شده است، تبعاتی برای آینده معاملات نفتی ما در دوران تحریم‌ها خواهد داشت».
این استاد دانشگاه سپس خواستار نظارت بیشتر روی محتوای مطالب ارائه شده در رسانه ملی شد که روی منافع تمام کشور اثرگذار است. او گفت: «ادعا نمی‌کنم که این کار نظام را هدف قرار داده است؛ ولی تاکید می‌کنم که انتشار فیلم مورد بحث، در راستای منافع نظام نیست. اگر آگاهانه انجام شده باشد که کار جالبی نبوده است و اگر غیرعمد بود هم خبط بزرگی است. انتظار ما این است که صداوسیما روی این مسایل دقت نظر بیشتری داشته باشد».
با طرح موضوع هیات نظارت بر صدا و سیما که فعلاً واکنش خاصی به موضوع نشان نداده است، مرادی تاکید کرد: «آنها به اندازه کافی درایت دارند. باید قوه فاکره‌ای که صداوسیما را هدایت می‌کند این مسایل را تحلیل کند و اگر دید کاری در راستای منافع نظام نیست اجازه انتشار به آن را ندهد. اگر چه گاهی جبران برخی خطاها مشکل است و حتی گاهی ممکن نیست. ما در برهه‌ای هستیم که دشمنان ما هوشیار هستند و باید خیلی مراقبت کنیم که چگونه رفتار می‌کنیم. دشمنان حتی از نیت‌های خیرخواهانه ما سوءاستفاده می‌کنند و باید مواظب این مهم باشیم».
در پایان معتقدیم؛ اگر فیلم پخش شده در شبکه۳ تعمداً پخش شده باشد، «خیانت» است و اگر سهوی اتفاق افتاده باشد، «اشتباه بد» است که در هر دو صورت لطمه‌هایی به منافع ملی ما وارد کرده است و متاسفانه تاکنون شاهد برخورد جدی از سوی صداوسیما برای جبران این خیانت یا اشتباه بد، نشده است.
جواد شمس
- 16
- 2
