سید جلال ساداتیان، کارشناس مسائل بین‌الملل و سفیر پیشین ایران در لندن، در ارزیابی خود از نتایج سفر رئیس‌جمهور کشورمان به نیویورک و حضور او در هفتاد و چهارمین، نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل، بر این عقیده است که حسن روحانی شخصی با تجریه و کارآزموده در زمینه دیپلماسی هستند. او در نیویورک حداکثر ظرفیت و تلاش خود را به کار گرفت و دیدارهای نسبتا خوبی داشت اما باید به این نکته نیز نظر داشت که محدودیت‌هایی به شکل بالقوه پیش‌روی روحانی قرار داشت و نیز محدودیت‌هایی برای او ایجاد شد. دیپلماسی اقتضائات ملی را مورد لحاظ قرار می‌دهد و هدف اصلی آن تامین منافع یک کشور است.
بنابراین، به شکل ناخواسته بک سری حدود و صغور برای مرزهای دیپلماسی هر کشوری تعیین می‌شود. مجموعه این شرایط، وضعیتی را دیکته می‌کند که هر شخصی چگونه در اجرای وظایف دیپلماتیک خود عمل کند. حسن روحانی نیز بر همین مبنا با آزادی کامل به آمریکا وارد نشده بود و ناچار به لحاظ یک سری ملاحظات بود.
ساداتیان در گفتگو با «انتخاب» اظهار داشت: «با وجود تمامی ملاحظات موجود، شاهد بودیم که در سفر روحانی دیدارهای دو جانبه مناسبی انجام شد و سخنرانی نسبتا خوبی از سوی او در مجمع عمومی ارائه شد. در مجموع می‌توان سفر هیات سیاسی کشورمان را مثبت ارزیابی اما بدون محقق شدن دستاوردهای حداکثری مورد خوانش قرار داد.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه تصریح کرد: «این دستاوردهای حداکثری عبارت بودند از لغو تحریم‌ها، متقاعد کردن اروپایی‌ها به اجرای واقعی برجام و راضی کردن اروپا به رفتار متساهلانه در قبال ایران. با این وجود، باید توجه داشت که سه کشور عضو گروه ۱+۵ در مذاکرات هسته‌ای با ایران، در صحنه داخلی با مشکلاتی عدیده مواجه هستند و در مقطع کنونی قصد بی‌اعتنایی به آمریکا را ندارند. در گذشته این کشورها بی‌اعتنایی و صدور بیانیه بر خلاف میل آمریکا را امتحان کرده‌اند اما در عمل شاهد بروز برخی مشکلات برای این کشورهای بوده‌ایم. برای نمونه ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه با گذشت چندین هفته هنوز درگیر در بحث اعتراضات جلیقه زردها است. آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان نیز با مساله قدرت گیری فزآینده راست‌گرایان مواجه است و انگلیس نیز پیرامون برگزیت و مسائل داخلی مشکلاتی عدیده‌ای دارد. در نتیجه این کشورها به این باور رسیده‌اند که باید با آمریکا تعامل بیشتری داشته باشند.»
سفیر پیشین کشورمان در لندن افزود: «کشورهای اروپایی تعهدات ایران به برجام را تایید می‌کنند اما به دلیل ملاحظات خاصی که دارند قصد دارند ایران را مجبور به عقب‌نشینی از خواسته‌های خود کنند. مجموع این روند نشان می‌دهد که خواسته‌ها و انتظارات ایران در این سفر محقق نشده است.»
ساداتیان، در ارتباط با انتقاداتی که نسبت به خنده‌های رئیس‌جمهور در دیدار با سران کشورهای انگیس و فرانسه اظهار می‌شود و آن را مایه خدشه‌دار شدن غرور ملی ارزیابی می‌کنند نیز گفت: «واقعیت این است روی گشاده منطبق با دین و آیین مقدس ما است. به این منتقدان باید گفت شما که وزیر خارجه همیشه عبوس داشته‌اید چه دستاوردی برای کشور داشته است؟ نطق تقریبا جامع حسن روحانی را نمی‌بینند ولی تنها به خنده‌های رئیس‌جمهور اشاره می‌کنند. مگر روحانی با خنده‌ها چه امتیازی به طرف‌های مقابل داده؟. هجمه‌ها نسبت به خنده رئیس‌جمهور را می‌توان نماد کج‌سلیقگی، بدسلیقگی و استفاده از هر فرصتی برای محکوم و منکوب کردن طرفی دانست که خیلی باآن موافق نیستند. به هیچ عنوان این اظهارات را به معنای حمایت و عدم انتقاد از روحانی ارزیابی نکنید اما واقیت این است انتقادات این‌گونه به هیچ عنوان با اصول اخلاقی تناسب ندارد.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل پیرامون طرح مکانیسم ماشه و خارج شدن اروپایی‌ها از برجام نیز تصریح کرد: «اگر چین و روسیه از ایران حمایت نکنند، بدون تردید مکانیسم ماشه بسیار آسان خواهد بود. مکانیسم ماشه در صورت طی جریان شور و رایزنی قبل از ورود مساله به شواری امنیت، احتمالا با مخالفت چین و روسیه با اروپا مواجه خواهد شد. ایران از قبل شاهد تحریم‌های همزمان آمریکا و اروپا بوده و اکنون تنها می‌توان گفت که حجم تحریم‌ها اندکی بیشتر شده است. واقعیت این است که اروپایی‌ها توانایی مقابله در برابر آمریکا را ندارند و قصد دارند از ایران بخواهند از مواضع خود کوتاه بیاید. در این مسیر هر گونه روزنه‌ای برای دیپلماسی باشد، باید کشورمان به آن توجه داشته باشد.»
- 9
- 5
