در گزیده ای از یادداشتی به قلم کمال دهقانی فیروزآبادی نایب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در روزنامه ایران می خوانیم: جای شکی نیست که هر دو طرف یعنی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی بخوبی بر این وضعیت اشراف دارند و متوجه هستند که تلاطم روابط فی مابین تا چه اندازه می‌تواند اثرگذار باشد. جمهوری اسلامی ایران خصوصاً در ماه‌های اخیر با پیش کشیدن طرح‌هایی چون امضای پیمان عدم تجاوز و یا طرح صلح هرمز به روشنی نشان داده که در افق نگاه خود به دنبال چه نوع مراوداتی در سطح منطقه خصوصاً با عربستان سعودی می‌گردد.
در طرف مقابل هم فارغ از سوابق سال‌های اخیر، نشانه‌هایی قابل ملاحظه است مبنی بر اینکه در عربستان نیز تمایلاتی برای تغییر وضع فعلی روابط با جمهوری اسلامی ایران وجود دارد. به عبارتی این طور به نظر می‌رسد که عربستان سعودی نیز قدری متوجه این واقعیت شده که هزینه‌های چند صد میلیاردی نظامی که به جیب کشورهایی چون امریکا ریخته الزاماً تضمین کننده موقعیت و موفقیت او در منازعات منطقه نیست. خصوصاً به بن‌بست رسیدن جنگ یمن و تغییر معادلات در آن جبهه هم در تغییر تحلیل و نگاه سران سعودی مؤثر بوده است.
تغییر لحن مقامات سعودی در قبال ایران طی هفته‌های اخیر واضح بوده. اوج آن مصاحبه اخیر محمد بن سلمان با شبکه CBS امریکا بوده که گفته قصد درگیری نظامی با ایران را ندارد. باید دقت کرد که این، سخنان مقام ارشد کشوری است که در روزهای اول قدرت گرفتن ترامپ در امریکا از کشاندن درگیری و نزاع به داخل مرزهای ایران سخن گفته بود. شاید بتوان گفت توجه پیدا کردن حاکمان ریاض به رفتار سه سال اخیر ترامپ در قبال آنها در رسیدن عربستان به موضعی تازه در قبال ایران مؤثر بوده.
اما آیا چشم‌انداز شرایط امیدبخش است؟ فعلاً نمی‌توان به این سؤال پاسخی قطعی داد اما به نظر می‌رسد امیدها برای آینده روابط دو کشور پر رنگ‌تر است. در این عرصه می‌توان سه نشانه مشخص را پیش کشید؛ یکی مذاکرات حج که بدون مانع و با رسیدن به نتایج حداکثری بین مقامات ایران و عربستان انجام شد. دومین نشانه هم شاید مذاکرات مستقیم وزرای نفت ایران و عربستان در نشست مسکو بود که در آنجا طرفین علی رغم تنش‌های سال‌های اخیر یکدیگر را «دوست» خطاب کرده‌اند. این خطاب در دنیای روابط بین‌الملل نمی‌تواند بی پشتوانه و بدون دلیل سیاسی باشد. اما سوم و مهم‌تر از همه هم طرف‌هایی است که به طور روشن عربستان از آنها خواستار میانجیگری با ایران شده است.
- 15
- 2
