علی ایوبی در شرق نوشت:معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رئیس جمهور در توییتی این شایعه را تکراری و فاقد ابتکار دانسته و تلویحاً آنرا به دو جناح سیاسی در کشور ربط داده بود. حسام الدین آشنا مشاور رئیس جمهور هم دست اندرکاران کانال« آمدنیوز» را در این شایعه ها بی تأثیر ندانسته بود.
سخنگوی دولت هم در چند توییت ذکر کرد رئیس جمهور تا دوازدهم مرداد ماه ۱۴۰۰ در خدمت ملت پای پیمان خود خواهد ایستاد. با این حال، در جلسه خبری حسن روحانی خبرنگاری از وی خواست یک بار برای همیشه تصریحاً موضع خود را در مورد استعفا مطرح کند. رئیس جمهور هم اعلام کرد :« استعفا معنی ندارد و از شروع انتخابات که آمدیم، به مردم وعده و قول دادیم و تا ساعت آخر ان شاءالله پای وعده و قول خود می مانیم و سعی می کنیم تا حد امکان این وعده ها را عملی کنیم». با این حال روحانی از دو روزی گفت که خود را برای استعفا آماده کرده بود ولی با مخالفت مقام معظم رهبری روبرو شده بود.
رئیس جمهور در این مورد اظهار کرد:« هیچ وقت به دنبال استعفا نبودم، ولی در همان روزهای نخست دولت درحالی که هنوز مراسم تحلیف انجام نشده بود و مسائل اقتصادی آن روز مطرح بود، خدمت رهبری گفتم که اگر کسی یا دولت بهتری وجود دارد که میتواند خدمت کند، من حاضرم کنار بروم، ولی ایشان شدیدا رد کردند و گفتند دوست دارم تا آخرین روز خدمت کنید. در سال ۹۷ هم باز به علت مسائلی که در دولت پیش آمد، همین مسئله را با ایشان مطرح کردم و ایشان این دفعه گفتند که من حتی یک ساعت زودتر هم اجازه نمی دهم کار دولت خاتمه یابد». با یک نگاه کوتاه به وقایع سال ۹۷ احیانا بعنوان نزدیک ترین گزینه و دلیل برای استعفای حسن روحانی، بحث« عدم کفایت رئیس جمهور » در مجلس را میتوان ذکر کرد.
ولیکن مگر در سال ۹۷ چه رخ داده بود که رئیس جمهور را تا مرز استعفا پیش برده بود؟ برای رسیدن به آن علت، باید باز هم چند ماه به عقبتر رفت. دی ماه سال ۹۶ بود که در مشهد تظاهراتی با عنوان« نه به گرانی» برگزار شد و بتدریج شهرهای دیگر کشور را هم ملتهب کرد. این حوادث گذشت تا این که رئیس جمهور آمریکا در اردیبهشت ماه سال ۹۷، رسماً اظهار کرد که از برجام خارج می شود. همین پیشامد کم کم اقتصاد ایران را تحت تأثیر قرار داد و دولت را با چالش روبرو کرد.
حسن روحانی بارها در سخنرانی های خویش از دی ماه سال ۹۶ بعنوان روزهایی تلخ یاد کرده که سبب شد ترامپ جرئت پیدا کند از برجام خارج شود. وی در شهریور ماه سال قبل ، در جلسه سؤال از رئیس جمهور در مورد آن گفته بود:« نکته اساسی این است که چه شد کشور؟ کشوری که در مسیری آرام حرکت میکرد و همین ترامپ هم که سر کار آمده بود، آمد به منطقه و همان روزها انتخابات بود که ضربه محکمی به ترامپ و کشورهای کوچک دور و برش زدند. چه شد جو تغییر و تحول کرد؟ تاریخ این تغییر پنجم دی سال ۹۶ است. هر کس تاریخ دیگری بدهد، آدرس اشتباه به مردم داده است».
در آغاز سال ۹۷، حوادث اقتصادی که پس از خروج آمریکا گریبان کشور و دولت را گرفت، سبب شد مخالفان دولت با فشار به رئیس جمهور او را به سمت استعفا سوق دهند و تعدادی همچنین در مجلس که به نمایندگان جبهه پایداری نزدیک اند، به دنبال طرح عدم کفایت رئیس جمهور بودند و چه بسا صحبت از روی کار آمدن یک رئیس جمهور نظامی هم شده بود.
مؤتلفه:رئیس جمهور با ما
از نکات جالب در پارسال این بود که حزب سابقه دار مؤتلفه اسلامی رسماً اعلام کرده بود که میتواند دولت را در دست بگیرد. اسدالله بادامچیان، عضو شورای مرکزی این حزب، گفته بود:« کسی میتواند کار را پیش ببرد که کارآمد، قوی و توانمند باشد. هرچه به دولت ضعیف کمک کنیم، چون ناکارآمد است، نمی تواند پیش برود». او در جواب به این پرسش که در کشور حزبی با این وضعیت که شما اشاره کردید، داریم که بتواند از پس مصائب برآید، گفته بود:« مگر مؤتلفه اسلامی را نداریم؟» البته حزب مؤتلفه در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶، مصطفی میرسلیم را بعنوان کاندیدا و رقیب حسن روحانی به میدان فرستاده بودند منتها در پایان به ابراهیم رئیسی رأی دادند، اگرچه میرسلیم هم از صحنه انتخابات کنار نرفت و آخر شد.
طرح عدم کفایت رئیس جمهور
مخالفان دولت در مجلس تقریباً از ابتدای تیرماه سال پیش « طرح عدم کفایت رئیس جمهور » را کلید زدند. حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده اصولگرا و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی اعلام کرده بود که در حال تنظیم این طرح هستند و محمد دهقان، نایب رئیس کمیسیون ولایی مجلس هم گفته بود:« اگر خدای نکرده کماکان تردید ها و نگاه به غرب وجود دارد و دولت هنوز معتقد است تنها راه حل حل معضلات، عقب نشینی است و مجدداً می خواهند تجربه تلخ قبل را تکرار کنند، ادامه حضور دولت، خیانت به کشور است و باید کار را به اهلش واگذار کند که این کار تنها خدمت به کشور است».
رئیس جمهور نظامی
ایده جایگزینی برای حسن روحانی به این موارد ختم نشد و چه بسا سخن از یک« رئیس جمهور نظامی» هم به میان آمد. منتقدان دولت حتی اسم« سردار قاسم سلیمانی»،« سردارحسین دهقان» و« دریابان علی شمخانی» را بعنوان گزینه های احتمالی مطرح کره بودند.
روزنامه اعتماد در آن هنگام نوشته بود:« شنیده ها حاکی از آن است که سرتیپ حسین دهقان، مشاور صنایع دفاعی فرمانده کل قوا، نخستین چهره نظامی با سودای ریاست جمهوری است. رئیس جمهوری نظامی آرزوی دیرینه جماعتی از سیاست ورزان ایرانی پس از انقلاب با سابقه راست یا اصولگرایی است؛ تا جایی که حتی به عناوینی مثل« رضاخان حزب اللهی» یا« رضاخان مصلح» نیز تمسک جسته اند. نکته تأمل برانگیز این است که مطرح کنندگان ایده رئیس جمهوری نظامی در این ایام، کسانی اند که یا خودشان مستقیما پیشینه نظامی داشته اند و احتمالا هنوز هم دارند یا به نحوی آبشخور سیاسی، فکری و اجتماعی شان با این حوزه گره خورده است».
نخستین شخصی که از آمدن رئیس جمهور نظامی استقبال کرد ه بود، محمدعلی پورمختار، نماینده فعلی مجلس بود که پیشینه حضور در سپاه از دوران جنگ و همین طور ناجا با سمت های فرمانده و مدیریت های ارشد را دارد. او به خبرآنلاین گفته بود:« رسانه ها این را تشدید می کنند و توسعه میدهند که نظامی ها نباید رئیس جمهور شوند؛ من ایمان دارم اگر یک نظامی رئیس جمهور شود، حتماً می تواند کشور را از معضلات نجات بدهد». بعد هم در جواب به این سوال که یعنی باید در انتظار باشیم یک نظامی رئیس جمهور شود، گفته بود:« ان شاءالله». حسین الله اکرم از پایه گذاران« انصار حزب الله » هم از روی کارآمدن یک رئیس جمهوری نظامی دفاع کرده و با اشاره به روی کارآمدن دونالد ترامپ از محتمل بودن ریاست جمهوری فردی مثل سردار قاسم سلیمانی و پذیرفتن او از طرف مردم سخن گفته بود.
« کیهان» مخالف رفتن روحانی
بااین حال رفتن حسن روحانی مخالفانی نیز در همان جناح اصولگرا داشت. روزنامه کیهان در واکنش به طرح استعفای روحانی نوشته بود:« چه استعفایی؟! اگر گفته شود برای کارآمدی، عمرو یا زید دولت جابه جا شوند، صحبت معقولی است؛ درست مثل یک تیم ورزشی. ولی مگر وسط بازی و دست وپنجه نرم کردن با حریف می شود تیم را یک جا کنار گذاشت و بلافاصله تیم جدیدی جایگزین کرد؟!». محمدرضا باهنر، دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین هم در مورد نقدهایی که مخالفان به دولت دارند، به ایسنا گفته بود:« من به روحانی رأی ندادم؛ ولی اگر از من بپرسند حاضری روحانی را به جایی برسانیم که استعفا دهد، حتماً می گویم نباید به آن نقطه برسیم و ضرورتی هم ندارد. بعضی رقابت سیاسی را به اندازه ای بزرگ می کنند که فکر می کنند در صورتیکه آجری از زیر پای دولت بکشند، به انقلاب خدمت نموده اند ».
دولت نمی ترسد
آغاز فصل تابستان پارسال رئیس جمهوری در یک سخنرانی آب پاکی را روی دست مخالفان خویش ریخت و گفت:« در صورتیکه کسی فکر می کند که دولت می ترسد، استعفا می دهد یا کنار میرود ، خطا می کند؛ تمامی ما در کنار هم تا روز آخر دولت دوازدهم به عهدمان وفا می کنیم». چند روز بعد یک دفعه آنهایی که به دنبال طرح عدم کفایت یا استعفای رئیس جمهور بودند، حرفشان را پس گرفتند و همه چیز را به گردن اصلاح طلبان انداختند. به عنوان مثال جواد کریمی قدوسی، نماینده فراکسیون ولایی مجلس، گفت جریان انقلابی به دنبال استیضاح یا استعفای رئیس جمهور نیست و اصلاح طلبان را به سهم خواهی از دولت متهم کرد که در وضعیت فعلی به جای کمک به دولت سهم بیشتری طلب می کنند.
ناگهان چرخش
چرخش غیرمنتظره مخالفان دولت عجیب بود ولیک وقتی گفتگوی قدرت الله علیخانی، فعال اصلاح طلب با« انتخاب» را در ۱۸ تیر سال قبل بخوانیم، متوجه مسئله خواهیم شد. او گفته بود:« افراد یا گروه های خواهان استعفای رئیس جمهور ، گروه های ریشه داری نبودند یا پایگاهی ندارند، مثل مؤتلفه ای ها یا پایداری ها. البته این وسط، برخی از نظامی ها هم این حرف را گفتند منتها بعد از ملاقات رئیس جمهور با رهبری، حرفشان را پس گرفتند و منکر شدند و در شرایطی که چنین چیزی گفته بودند، سریع تصحیح کردند». به احتمال زیاد این همان دیداری است که حسن روحانی روز یکشنبه از آن سخن گفته بود.
- 14
- 2
