به گزارش ایسنا ، زمانی که یک سیارک کوچک از فضا وارد جو زمین می شود، سطح آن به شدت گرم می شود و به ذوب شدن و تکه تکه شدن آن می انجامد. بدین ترتیب، اینکه چرا سنگ های نزدیک به سطح زمین نجات می یابند و بعنوان شهاب سنگ باقی می مانند، تا حدودی یک معما بود. این معما در یک پژوهش جدید که در خصوص ورود آتشین سیارک" ۲۰۰۸ TC3" انجام شده، حل شده است.
" پیتر جنیسکنز"( Peter Jenniskens)، ستاره شناس " مؤسسه ستی"( SETI Institute) و" مرکز تحقیقات ایمز ناسا"( NASA Ames) و پژوهشگر ارشد این پروژه خاطرنشان کرد:بیشتر شهاب سنگ ها از سنگ هایی به اندازه گریپ فروت گرفته تا خودروهای کوچک تشکیل می شوند. سنگ های بزرگ آن قدر سریع نمی چرخند که گرما را پراکنده کنند. اکنون شواهدی داریم که نشان میدهند قسمت پشتی شهاب سنگ ها تا رسیدن به زمین باقی می ماند.
در سال ۲۰۰۸، یک سیارک به اندازه شش متر در فضا شناسایی شد که ۲۰۰۸ TC3 نام گرفت و بیش از ۲۰ ساعت پیش از برخورد با جو زمین ردیابی شد و شهاب سنگی درخشان را ایجاد کرد که بر فراز صحرای نوبیه سودان متلاشی شد. این فروپاشی، بارانی از شهاب سنگ ها را پدید آورد. جنیسکنز با" معاویه شداد"( Muawia Shaddad)، استاد" دانشگاه خارطوم"( University of Khartoum) سودان و دانشجویانش همکاری کرد تا به بررسی این شهاب سنگ ها بپردازد.
شداد گفت:دانشجویان ما در مجموعه ای از کمپین های جستجوی اختصاصی، بیش از ۶۰۰ شهاب سنگ را پیدا کردند که بعضی از آنها به بزرگی یک مشت بودند ولی اندازه بیشتر آنها بزرگ تر از یک ناخن نبود. ما مکان یافته شدن هر شهاب سنگ را ثبت کردیم.
پژوهشگران هنگام جستجوهای خود، با شگفتی متوجه شدند که شهاب سنگ های بزرگ تر ، بیشتر از شهاب سنگ های کوچک تر پخش شده اند. آنها با همکاری پژوهشگران" پروژه ارزیابی تهدید سیارک ها"( ATAP) در مرکز تحقیقات ایمز ناسا، تصمیم به تحقیق گرفتند.
" دارل رابرتسون"( Darrel Robertson)، ستاره شناس نظری پروژه ارزیابی تهدید سیارک ها گفت:سیارک ۲۰۰۸ TC3 از این نظر منحصربه فرد است که ما شکل و جهت سیارک را هنگام ورود به جو زمین می دانیم.
رابرتسون، یک مدل هیدرودینامیکی از ورود ۲۰۰۸ TC3 به جو زمین ابداع کرد که نشان می داد سیارک چگونه ذوب و تجزیه می شود. از روشنایی شهاب سنگ و ابرهای غبار برای تنظیم ارتفاع پدیده های شناسایی شده در مدل استفاده شد.
رابرتسون ادامه داد :ما متوجه شدیم که این سیارک به علت سرعت بالای ورود، به یک موج نزدیک به خلاء در جو برخورد کرده است. اولین تکه ها از کناره های سیارک آمدند و با سرعت نسبتا کمی به زمین افتادند.
هنگام سقوط روی زمین، کوچکترین شهاب سنگ ها به زودی در اثر اصطکاک با جو متوقف شدند و در نزدیکی نواحی فروپاشی سقوط کردند. این در حالی بود که توقف شهاب سنگ های بزرگ تر ، سخت تر بود و آنها در نواحی پایین تری سقوط کردند. در نتیجه، بیشتر شهاب سنگ ها، در امتداد یک نوار باریک به عرض یک کیلومتر در مسیر سیارک یافت شدند.
رابرتسون خاطرنشان کرد:این سیارک بیشتر و بیشتر ذوب شد تا اینکه قسمت باقیمانده به نقطه ای رسید که ناگهان سقوط کرد و به قطعات زیادی تقسیم شد. قطعات نهایی با سرعت نسبتا بالاتری پرواز کردند.
جنیسکنز گفت:بزرگ ترين شهاب سنگ های جداشده از ۲۰۰۸ TC3، بیشتر از شهاب سنگ های کوچک پخش شده اند. این بدان معناست که آنها از این فروپاشی نهایی سرچشمه گرفته اند. ما با توجه به جایی که آنها پیدا شدند، به این نتیجه رسیدیم که این قطعات، نسبتا بزرگ باقی مانده اند.
مکان شهاب سنگ های بزرگ روی زمین، نشان دهنده موقعیت آنها در قسمت پشتی و پایینی سیارک اصلی است." سیرنا گودریچ"( Cyrena Goodrich)، از پژوهشگران این پروژه بیان کرد:این سیارک مانند کیسه ای از سنگ های ترکیبی بود.
پژوهشگران دریافتند که انواع مختلف شهاب سنگ به طور تصادفی روی زمین پخش شده اند. بدین ترتیب، پراکندگی آنها در سیارک اصلی نیز به طور تصادفی صورت گرفته است.
گودریچ ادامه داد :این مسئله نشان می دهد که شهاب سنگ های دیگر از این نوع نیز اگرچه در مقیاس بسیار کوچک تری قرار دارند اما حاوی ترکیبات تصادفی هستند.
این نتایج ممکن است به درک سقوط سایر شهاب سنگ ها نیز کمک کند. سیارک ها هنگامی که در فضا هستند، در معرض پرتوهای کیهانی قرار می گیرند و میزان پایینی از رادیواکتیویته را در نزدیکی سطح ایجاد می کنند.
جنیسکنز اضافه کرد:با بررسی رادیواکتیویته، اغلب متوجه می شویم که شهاب سنگ ها از فضای داخلی محافظت شده تر نیامده اند. اکنون می دانیم که آنها از سطح پشتی سیارک آمده اند.
این پژوهش، در مجله" Meteoritics and Planetary Science" به چاپ رسید.
- 16
- 5
