دقیقا ۵۰ سال قبل، یک فروند راکت ساترن ۵ از مرکز فضایی کندی بلند شد تا نیل آرمسترانگ و باز آلدرین و مایکل کالینز را به ماه می‌برد. چهار روز بعد، آرمسترانگ و آلدرین روی ماه فرود آمدند تا الهام‌بخش نسلی از جوانان کشورشان برای تبدیل‌شدن به دانشمندان و مهندسان و ریاضی‌دانان آینده شوند.
تحصیل و علاقه‌مندی به رشته‌های اِستیم ماندگارترین میراث رقابت فضایی در دهه‌ی ۱۹۶۰ بود. شایان ذکر است استیم (STEM) سرواژه‌ی اسامی علوم، تکنولوژی، مهندسی و ریاضیات است. حال به‌نظر می‌رسد این میراث در خودِ کشور ایالات متحده‌ی آمریکا کم‌رنگ شده است؛ کشوری که موفق شد اولین‌بار انسان را روی ماه فرود بیاورد.
شرکت تولید اسباب‌بازی لِگو به‌تازگی به‌مناسبت مأموریت تاریخی آپولو ۱۱ از شرکت نظرسنجی هریس درخواست کرده است که از سه‌هزار کودک در آمریکا و چین و انگلیس نظرسنجی کند تا نگرش آنها درباره‌ی فضا را جویا شود. نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد حداقل در کشورهای غربی، کودکان بیشتر ترجیح می‌دهند به‌جای فضانوردشدن به یوتیوبر تبدیل شوند.
در این نظرسنجی، از کودکان ۸ تا ۱۲ ساله درباره‌ی فهرستی از مشاغل و حرفه‌هایی سؤال شد که وقتی بزرگ شدند، می‌خواهند در آن مشغول به کار شوند. این مشاغل فضانورد، موسیقی‌دان، ورزشکار حرفه‌ای، معلم و یوتیوبر را شامل می‌شدند که کودکان باید یکی را انتخاب می‌کردند. نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد حدود سه کودک از هر ۱۰ کودک آمریکایی و بریتانیایی می‌خواهند به یوتیوبر یا ویدئوبلاگر تبدیل شوند و با به‌اشتراک‌گذاشتن ویدئو در اینترنت به شهرت و ثروت دست پیدا کنند. در رده‌های بعدی این نظرسنجی، مشاغلی مانند معلمی و ورزشکار حرفه‌ای یا موسیقی‌دانی قرار داشتند.
در بریتانیا و ایالت متحده‌ی آمریکا، یوتیوبری حرفه‌ی دلخواه کودکان بود؛ اما در چین، فضانوردی محبوب‌ترین حرفه در بین کودکان محسوب می‌شد.
در کمال شگفتی، تبدیل‌شدن به فضانورد با ۱۱ درصد، در رتبه‌ی آخر ترجیحات کودکان آمریکایی و بریتانیایی قرار گرفت؛ اما در چین، به‌نظر می‌رسد کودکان ترجیح می‌دادند به‌جای مشاغل دیگر به فضانورد تبدیل شوند. حداقل از روی این نظرسنجی آن‌طور به‌نظر می‌رسد که کودکان چینی بسیار علاقه‌مند هستند که به فضا بروند و در دهه‌های آتی نقش مهمی در پروازهای فضایی ایفا کنند. مشخص نیست چرا کودکان در کشورهای غربی در مقایسه با چینی‌ها کمتر دوست دارند فضانورد شوند یا در حرفه‌ها و مشاغل مرتبط به فضا مشغول به کار شوند.
شاید بی‌علاقگی کودکان غربی به فضا این باشد که آمریکایی‌ها قبلا دستاوردهای فضایی (حداقل به‌لحاظ اکتشاف در ماه) را تجربه کرده‌اند. شاید هم دلیل آن این باشد که کودکان آمریکایی امروز در حالی بزرگ می‌شوند که همیشه نمایندگانی از کشورشان در فضا و ایستگاه فضایی بین‌المللی حضور دارند و رفتن به مدار زمین برای آنها چندان جذاب نیست یا سیستم آموزشی در چین تأکید بیشتری بر ارزش‌های اکتشافات فضایی و علوم مرتبط با آن می‌کند.
درهرصورت، شرکت لِگو تلاش می‌کند این رویه را تغییر دهد. این شرکت تولیدِ اسباب‌بازی به‌تازگی چندین لِگو بزرگ برای گرامیداشت برنامه‌ی فضایی آپولو ساخته است. همچنین، تیمی از ۱۰ طراح برجسته‌ی این شرکت حدود ۳۰۰ ساعت را صرف طراحی و ساخت لِگویی در اندازه‌ی واقعی باز آلدرین با همان ژست نمادینش در ماه کرده‌اند. درنهایت، شاید پاسخ واقعی برای الهام‌بخشیدن به کودکان آمریکایی و پرورش علاقه‌مندان به فضا، بازگشت دوباره‌ی ناسا به پروازهای فضایی فراتر از مرزهای کره‌ی زمین باشد؛ اتفاقی که شاید به‌زودی رخ دهد و شاید هم به تأخیر بیفتد و به این زودی‌ها شاهد بازگشت به ماه نباشیم.
- 17
- 2
