یک روز شاد کنار سگ‌ها و گربه‌ها

عاشق نگهداری حیوان خانگی هستید، اما ... آپارتمان‏تان کوچک است؟ قوانین آپارتمان شما اجازه نگهداری حیوانات خانگی را به شما نمی‌دهد؟ ساعت کاری‌تان به گونه‌ای است که امکان رسیدگی به حیوان خانگی را ندارید؟ شرایط مالی‌تان به گونه‌ای است که فکر می‌کنید از پس هزینه‌های نگهداری بر نخواهید آمد؟ یا حتی شاید نگران قوانین خلق‌الساعه‌ای هستید که مثلا حتی حمل و نقل سگ در اتومبیل‌تان را ممنوع می‌کند! این فرصتی برای شماست تا به شوق دوستی‌تان با حیوانات پاسخ دهید.

انسان از ابتدای حیات خود ارتباط نزدیکی با برخی حیوانات برقرار کرد. برخی از آنها مثل گاو و گوسفند یا مرغ و ماکیان اهلی شدند تا به انسان فوایدی برسانند. اما برخی دیگر، همچون سگ‌ها و گربه‌ها تبدیل به همزیستان و حتی همدم‌های انسان‌ها شدند. دایره حیوانات خانگی امروزه بسیار وسیع است. علاوه بر سگ و گربه و برخی پرندگان همچون بلبل، قناری، طوطی، مرغ عشق، فنچ، مرغ مینا و کاسکو، امروزه جوندگانی مثل همستر، خوکچه و خرگوش، خزندگانی مثل مار، آفتاب‌پرست و ایگوانا و انواع ماهی‌های آب شور و شیرین نیز در دایره حیوانات خانگی قرار گرفته‌اند.

حتی گاه اخباری منتشر می‌شود که برخی برای خودنمایی، سعی می‌کنند انواع عجیب و غریب‌تر یا گونه‌های حیات وحش را به عنوان حیوان خانگی نگهداری کنند. انتشار گزارش‌هایی از نگهداری شیر، ببر، یوزپلنگ، خرس، تمساح و ... نشان می‌دهد که این عرصه هم از چشم و هم‌چشمی در امان نمانده است. با این حال باید پذیرفت که این دسته معدودند و نباید کار چنین افرادی را به حساب همه علاقه‏مندان نگهداری حیوانات خانگی گذاشت.

درباره نگهداری حیوانات خانگی، بحث‌های گوناگونی مطرح می‌شود. موافقان این موضوع، دلایل گوناگونی برای آن مطرح می‌کنند. از تقویت و پاسخگویی به عشق و علاقه انسان به حیوانات و طبیعت تا آموختن احساس مسئولیت به فرزندان، از پر کردن تنهایی و خلاء محبت تا خاصیت ضد افسردگی این کار، از جمله مسائلی است که در دفاع از نگهداری حیوانات خانگی مطرح می‌شود. در سوی دیگر، طیف مخالف، دلایل متفاوتی دارند. برخی پای دین را وسط می‌کشند و نگهداری سگ و گربه را به دلایل شرعی نادرست می‌دانند و البته با نگهداری مثلا پرندگان یا ماهی مشکل خاصی ندارند.

برخی برای مخالفت‏شان دلیل بهداشتی می‌آورند و معتقدند نگهداری حیوانات خانگی ممکن است باعث بیماری انسان شود. البته واقعیت اینجاست که به جز در مورد حساسیت‌ها، نگهداری اصولی حیوانات خانگی با رعایت واکسیناسیون و قواعد بهداشتی، چنین خطری را ایجاد نخواهد کرد. عده‌ای هم نگران فرهنگ هستند؛ آنها معتقدند که نگهداری حیوانات خانگی، فرهنگی غربی است که می‌تواند بر مسائلی مثل تنهایی‌گزینی افراد هم اثر بگذارد. در نهایت عده‌ای هم با اصل موضوع مشکلی ندارند، اما دلایل عرفی، نبود زیرساخت‌هایی مثل محیط زندگی و امکانات درمانی حیوانات و نیز رعایت حقوق دیگرانی که مخالف نگهداری حیوانات خانگی هستند را دلیل مخالفت‏شان با نگهداری حیواناتی مثل سگ و گربه «در شرایط فعلی» عنوان می‌کنند.

در این میان، گاه انتشار اخباری مثل حمله دو سگ دست‌آموز به کودکی در لواسان هم باعث می‌شود که مخالفت‌ها با نگهداری حیوانات خانگی تشدید شود و حتی ممنوع شدن سگ‌گردانی، نه تنها در خیابان‌ها یا فضای سبز که حتی در خودرو را هم به همراه داشته باشد.

با تمام اینها، اگر هنوز هم دوست دارید که ساعتی با حیواناتی مثل سگ و گربه بگذرانید، یک راهش، سر زدن به مراکز نگهداری آنهاست.

پناهگاه‌های حیوانات بی‌سرپرست، سگ‌ها را بیش از گربه‌ها تحت پوشش قرار می‌دهند. با این حال علاوه بر مراکزی مثل پناهگاه گربه‌های زنده‌یاد شعله رئوفی – که در آتش‌سوزی همین پناهگاه درگذشت، اما کاری که آغاز کرده بود، توسط خیرین دیگر ادامه دارد – در نزدیکی کرج، برخی نیز هوای گربه‌ها را به طور مستمر در بوستان‌هایی مثل لاله، ساعی، گفت‏وگو، قیطریه و محدوده شهرک اکباتان دارند. سگ‌ها به این دلیل که هم مورد آزار و اذیت بیشتری قرار می‌گیرند و هم هر از چند گاهی در خطر طرح‌های سگ‌کشی شهرداری‌ها قرار دارند، از مراکز حمایتی بیشتری برخوردارند.

اگر به طور کلی صرفا قصد کمک به حمایت از حیوانات را دارید، انجمن حمایت از حیوانات اصلی‌ترین مرکزی است که می‌تواند راهنمای شما باشد. در وب‌سایت این انجمن به نشانی www.iranspca.com می‌توانید علاوه بر دریافت اطلاعات در این زمینه، حیواناتی را که برای واگذاری به انجمن سپرده شده‌اند را مشاهده کنید و در صورت تمایل، یکی از آنها را بپذیرید. مراکز نگهداری حیوانات نیز به طور مستقیم پذیرای کمک‌های شما هستند.

پناهگاه حیوانات وفا واقع در شهر جدید هشتگرد، جاده کوشک زر پناهگاه حیوانات اسکان پرند، واقع در جاده شهریار به پرند، انجم‌آباد، مرکز نگهداری حیوانات بی سرپرست آبسرد در گیلاوند؛ پناهگاه حیوانات حمایت سبز در شهریار، پناهگاه سوهانک واقع در انتهای بلوار ارتش و نقاهتگاه حامیان سبز ایران باز هم در هشتگرد از جمله مراکزی هستند که می‌توانید اطلاعات مربوط به آنها را در اینترنت بیابید. این مراکز هم چشم به کمک‌های مالی شما دارند و هم می‌توانید وسایل مورد نیازشان را تهیه کنید و به آنها برسانید. انواع مواد غذایی، شوینده‌ها، پتو، برخی داروها ... می‌تواند کمکی به این پناهگاه‌ها و حیوانات مورد حمایت آنها محسوب شود. شاید بهتر باشد قبل از تهیه کمک‌ها، نیازهای روز این پناهگاه‌ها را از آنها بپرسید.

اما فارغ از اینها، شما می‌توانید در مراجعه به این پناهگاه‌ها با سگ‌ها بازی کنید، آنها را در همان حوالی به گردشی کوتاه ببرید، در غذا دادن، شست‌وشو و رسیدگی به آنها کمک کنید و حتی یکی از سگ‌ها را به عنوان حامی تحت پوشش مالی بگیرید. مطمئن باشید روزی را که در این فضا بگذرانید، روزی خوب و خوش برای شما خواهد بود که دوست دارید باز هم تکرارش کنید.