تبریز ۲۰۱۸ که نکوست از زمستانش پیداست

به گزارش مهر چند سالی است که با فرا رسیدن فصل سرما و آغاز بارش های گاه و بیگاه سنگین و نیمه سنگین برف و باران در تبریز، خبرنگاران حوزه شهری برای پوشش اخبار جوی و شرایط شهر در زمان نزول رحمت و نعمت الهی، با مشکلی بنام تیتر تکراری «باز برف و باران با ترانه آب گرفتگی معابر» روبرو هستند و آن قدر که تیترهایی با این مضمون و در انواع و اقسام جملات و عبارات، روی خروجی خبرگزاری ها و صفحات روزنامه ها نقش بسته، دیگر جذابیت خود را نیز از دست داده است، چه برای نگارنده و چه برای مخاطب.

امسال هم این قصه همیشگی برای تبریز در حال تکرار است اما با این تفاوت که این شهر تنها چند صباح دیگر مبداء رویدادی ملی و بین المللی بنام «تبریز ۲۰۱۸» خواهد بود، رویدادی بس مهم که در وصف آثار و خروجی های آن برای شهر تبریز چه سخنرانی ها که نشد و چه قلم هایی که سیاهه نکردند و چه برنامه ها که ساخته نشد تا این فتح الفتوح مدیریت شهری بر سر زبان ها بیافتد و نقل محافل شود اما هر چه گذشت و هر چه وعده ها بی نتیجه بر زمین لم یزرع عمل جا گذاشته شدند، رویای تبریز ۲۰۱۸ بیش از پیش در سراب وعده ها محو شد.

امروز تبریز نیز مانند بسیاری از شهرها و شهرستان های مناطق شمال غربی کشور ردای سپید برف را بر تن کرد، خبری که به خودی خود و در این وانفسای شدت گرفتن بحران آب در کشور و به ویژه شرایط وخیم دریاچه رو به موت ارومیه، واکنشی جز مسرت و بهانه ای برای شکرگزاری نخواهد بود اما آنچه بعد دیگری از نگرانی را به این خبر می دهد، مخابره تصاویر و گزارش هایی است که از آبگرفتگی معابر و خیابان های تبریز و مناظر نامناسب شهری در گوشه و کنار شهر در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی دست به دست می شود.

تبریز ۲۰۱۸ که نکوست از زمستانش پیداست

حال باید به این نکته تذکر داده شود که ۲۰۱۸ در حال فرا رسیدن است، کمتر از یک ماه دیگر و این یعنی تبریز در ابتدای زمستان میزبان گردشگران کشورهای اسلامی خواهد بود که طبق وعده ها و وعیدها قرار است با ورود و حضورشان را متحول کنند و پس از گشت و گذاری در شهر اولین ها، سفیرانی باشند برای تبلیغ و تبیین زیبایی های توسعه یافته ترین شهر ایران، شهری که تنها با یک بارش نیمه سنگین برف همچون قایقی کاغذی بر روی آب های سرریز شده از آبراهه های مسدود و تنگ معلق می ماند.

چنین مناظری این سووال ساده را به اذهان متبادر می کند که وقتی شهری در ساده ترین امور مدیریتی خود با چنین چالش هایی دست به گریبان است، چگونه خواهد توانست ظرفیت ها و قابلیت های داشته و نداشته خود را برای گردشگرانی ارائه و در معرض دید قرار دهد که با پیش فرض پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی مسافر این دیار می شوند.

البته از این موارد شاید جزیی و کم اهمیت از نظر مسئولان و دست اندرکاران امور شهری که بگذریم، تازه با واقعیت های به مراتب تلخ تری نیز روبرو خواهیم شد و نمونه آن وضعیت نه چندان مناسب بناها و اماکن تاریخی و مهم تبریز است، از مقبرة الشعرای تن زخمی گرفته تا ارگ علیشاه دست به گریبان با مشکلات پارکینگ و محوطه سازی پیرامون خود و مسجد کبودی که هر از گاهی صحن و سرایش به محل توقف خودروها تبدیل می شود و موزه عصر آهنی که گویا مانند طفلی بر سر راه مانده، به حال خود رها شده است.

از سوی دیگر کار به جایی رسیده که استاندار آذربایجان شرقی دستور تخلیه ساختمان های تاریخی تبریز را می دهد که به بهانه ها و توجیه های مختلف در اختیار سازمان ها و نهادهای گوناگون قرار گرفته اند و حتی مواردی نیز بوده که ارزش برخی بناهای مهم تاریخی و فرهنگی در حد کیوسکی برای فروش سی دی و لواشک و پفک نیز تقلیل یافته و البته شاید این چنین رویکردهایی نیز با هدف نوآوری و ایجاد جاذبه های گردشگری اتخاذ شده باشد.

اما موضوع لزوم تخلیه بناهای تاریخی تبریز در اختیار سازمان ها، ادارات و نهادها توسط نماینده تام الاختیار استاندار آذربایجان شرقی در ستاد تبریز ۲۰۱۸ مورد تاکید قرار گرفته و الموسوی گفته است: تخلیه‌ عمارت شهرداری و تبدیل و بهره برداری از آن به عنوان موزه عمارت شهری تا عید نوروز  نیز موضوعی است که باید مورد توجه قرار اعضای شورا قرار گیرد.

وی بر اهمیت این رویداد ملی و بین المللی برای استان و منطقه نیز اشاره کرده و اظهار داشته است: جا دارد برای بهره برداری حداکثری از فرصت مغتنم و ارزشمندی به نام رویداد تبریز ۲۰۱۸، ویژه برنامه هایی در حوزه ورزش‌های زمستانی در پیست پیام و سهند نیز آماده سازی کنیم.

و وعده هایی که از وقوع رنسانسی همه جانبه در تبریز تا سطح اقدامات فرهنگی تقلیل یافت.همه این رخدادها و اظهار نظرها در حالی است که هنوز هم وعده و شعارهای مسوولان مدیریت شهری تبریز و مدیران دخیل در اجرای رویداد تبریز ۲۰۱۸ از اذهان عمومی و حافظه رسانه ها پاک نشده است، وعده هایی که در ابتدا مدینه ای فاضله را در ۲۰۱۸ تصویر می کردند و هر مدیر و مسوولی نیز در تلاش بود تا از این کاروان وعده ها جا نماند و سهمی از رویاسازی ها برای پایتخت گردشگری جهان اسلام داشته باشد اما هرچه روزها گذشت و فاصله واقعیت جاری در امور شهری تبریز با مدینه فاضله تصویرسازی شده برای ۲۰۱۸ عیان شد، این رویا نیز بیش از پیش در سراب وعده ها محو شد.

حال سناریوی تبریز ۲۰۱۸ از پرده اولیه ای که رنسانس و تحولی شگرف در ساختار و بافتار شهر اولین ها را به نمایش گذاشته بود،   به مرحله راه اندازی کارناوال های تبلیغاتی در برج میلاد تهران و تاکید بر برجسته سازی ابعاد فرهنگی این رویداد و نه عمرانی و توسعه ای شهر برای میزبان گردشگران رسیده است و مشخص نیست که در ادامه این سناریو آیا اهداف و ارمان های تبریز ۲۰۱۸ به کمتر از اینها نیز تقلیل داده خواهد شد یا نه.

در همین خصوص شاید کافی است به همین اظهار نظر از شهین باهر شهردار جدید تبریز اشاره شود که چند روز پیش و در آیین رونمایی از پوستر پنجمین جشنواره نمایش های خیابانی و فضای باز تبریزیم گفته است: در تبریز ۲۰۱۸ باید بیشتر در حوزه فرهنگی کار کنیم، زیرا زمان لازم برای اجرای پروژه های عمرانی را نداریم.

هر چند که نباید از فردی که تنها یک ماه و آن هم پس از سهم خواهی ها و بازی های سیاسی شورای شهر تبریز به عنوان نهادی دخیل در امور مدیریت شهری نه بستر فعالیت های حزبی و جناحی، به کلیدداری شهر اولین ها نائل شده است، انتظار معجزه و تحول گسترده داشت اما از سوی دیگر نیز نباید فراموش کرد که شهین باهر و بسیاری دیگر از مسوولان فعلی امور شهری تبریز چه در سمت شورای شهر و چه در مجموعه شهرداری دستی بر آتش داشته اند و کمترین انتظار از آنها انجام درست حداقل های مدیریت شهری تبریزی است که تنها چند هفته با ۲۰۱۸ و یکی از مهمترین و تاریخی ترین دوران معاصر خود فاصله دارد.