لزوم توجه به ایمنی ساختمان ها در تهران

بر اساس گفته‌های مسئولان حداقل ۲۴۳ ساختمان بسیار پرخطر، سه‌هزار ساختمان پرخطر و بسیار پرخطر و هفت‌هزار ساختمان پرخطر در تهران شناسایی شده است. در هر لحظه هر یک از این ساختمان‌ها می‌تواند فاجعه‌ای همچون پلاسکو را در پایتخت رقم بزند. این در حالی است که در سال‎‌های اخیر شاهد ساخت‌و‌سازهای فراوان در شهر تهران هستیم، اما باید گفت که بخش قابل توجهی از این ساختمان‌های به ظاهر نوساز به‌دلیل عدم رعایت اصول مهندسی همچنان بافت فرسوده را در شهر تهران توسعه داده‌اند. درباره تعداد ساختمان‌های ناایمن شهر اعداد مختلفی وجود دارد، اما اگر بخواهیم تمام فاکتور‌های ایمنی را لحاظ کنیم، باید تاکید کرد که بیش از ۹۰‌درصد ساختمان‌های تهران ایمنی لازم را ندارند.

با توجه به اینکه ۱۵‌درصد از شهروندان تهرانی در بافت فرسوده زندگی می‌کنند در صورت بروز زلزله شش ریشتری در تهران قطعا آمار تلفاتی که در تهران به وقوع می‌پیوندد در قرن فعلی بی‌سابقه خواهد بود. با این وجود، وضعیت شهر تهران از لحاظ آمادگی در دوران بحرانی مشخص نیست و درباره میزان آمادگی و سرعت واکنش به پشتیبانی استان تهران هم اطلاعات چندانی در دست نیست.

ضرورت ایمن‌سازی‌ پاساژ علاء‌الدین

معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران با اشاره به ضرورت ایمن‌سازی اماکن ناایمن پایتخت، گفت: تقریبا برای بیشتر ساختمان‌های ناایمن اخطاریه زده‌ایم و امسال در فاز عمل، بخش حقوقی و قضائی همکاری می‌کنند تا کار به سرانجام برسد. محمود قدیری درباره ابلاغ دستورالعمل‌های ایمنی به اماکن ناایمن مرکز پایتخت اظهار کرد: ما برای ایمنی در کل تهران برنامه داریم و از سوی دیگر در بعد کلان مناطق ۱۱ و ۱۲ را در اولویت قرار داده‌ایم و در این راستا با همکاری شهرداری ناحیه در منطقه بازار در حال انجام کارهای خوبی هستیم.

او افزود: همچنین منطقه ۱۱ که بخش مهمی از پاساژها و مراکز تجاری خیابان جمهوری آنجاست و عمدتا قدیمی هستند و ساختار کاملی ندارند را در درجه نخست اهمیت قرار داده‌ایم. در این منطقه تراکم جمعیت و بار اشتعال بالا است و از این نظر موضوع، اهمیت زیادی دارد. از جمله اماکن مهمی در این منطقه رسیدگی به آنها اهمیت دارد، پاساژهایی همچون آلومینیوم و علاء‌الدین هستند. معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران ادامه داد: امسال عزممان را جزم کرده‌ایم که با آهنگ سریع‌تری ایمن‌سازی را دنبال کنیم.

در سال گذشته ۲۱‌هزار و ۶۹۶ بازدید در کل تهران داشتیم و حدس می‌زنیم که ۲۵‌هزار ساختمان در مجموع نیاز به بازرسی دارند و با همکاری مالکان و ذینفعان تلاش می‌کنیم که این ساختمان‌ها را ایمن کنیم تا شاهد بروز حریق و حوادث کمتری باشیم. او با اشاره به اینکه کار کارشناسی در زمینه ایمنی اماکن نا ایمن به‌عهده آتش‌نشانی است، افزود: ما گزارش‌ها را به شهرداری منطقه می‌دهیم و شهردار به‌عنوان مدیر منطقه با مردم در ارتباط است. قدیری با اشاره به وضعیت ساختمان «دراکولا» و مانع حقوقی که در این زمینه وجود داشت، گفت: این ساختمان غیرقابل استفاده است و مالکش نیز در زمینه ایمن‌سازی همکاری نمی‌کند.

مستاجران هم می‌ترسند که با کار بازسازی و بهسازی، سرقفلی که دارند را از دست بدهند. اینجا یک مانع حقوقی وجود داشت که با همکاری قوه قضائیه و شهرداری منطقه ۱۱ درباره این ساختمان این چالش برطرف شد، اما برای بخش‌های دیگر همچنان این مساله وجود دارد و با این شرایط اگر بخواهیم کار ایمن‌سازی در مناطق ۱۱ و ۱۲ را انجام دهیم، باید عمر نوح داشته باشیم. قدیری با تاکید بر اینکه در بعد کلان مناطق ۱۱ و ۱۲ در اولویت قرار گرفته است، گفت: با این حال در سایر مناطق نیز به‌صورت موازی کارها انجام می‌شود و این‌طور نیست که ابتدا بخواهیم ایمن‌سازی این مناطق را پیش ببریم و سپس سراغ مناطق دیگر برویم.

معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی با اشاره به اینکه این سازمان پس از بررسی‌ها دستورالعملی برای برطرف کردن موارد مربوط به ایمنی ارائه می‌دهد، گفت: ما در این راستا سعی می‌کنیم برای ایمن‌ سازی ساختمان‌های نا ایمن مسائلی که نقش اساسی در حوادث دارند را در نظر بگیریم و آنها برطرف شود. به‌عنوان مثال در پاساژ علاء‌الدین بخشی از این کارها انجام شد و در یک حادثه هم تاثیر آن دیده شد. هم آتش‌نشانان راحت‌تر عمل کردند و هم مالکلان خسارت شدیدی ندیدند.

قدیری با اشاره به ایمن‌سازی در ساختمان علاء‌الدین تاکید کرد: از مسئولان مربوطه می‌خواهیم که فشار بیشتری بیاورند تا ساختمان علاء‌الدین ایمن سازی‌اش نهایی شود، البته ایمن‌سازی در بعضی از ساختمان‌ها از جمله «دراکولا» که فرسوده هستند و سازه‌شان مشکل دارد و شدنی نیست و در این زمینه راهی نیست، جز اینکه تخریب شوند که البته تعداد اینها هم در تهران اندک است. به گزارش ایسنا، معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی با اشاره به ضرورت نگهداری پس از ایمن‌سازی اظهارکرد: مالکان در این زمینه باید همکاری کنند، اگر این اتفاق نیفتد ساختمانی که ایمن‌سازی در آن انجام شده می‌تواند دوباره ناایمن شود. همکاری در این زمینه به‌نفع خود این افراد است و اموال خودشان از حوادث در امان می‌ماند.

لزوم توجه به ایمنی ساختمان‌ها

رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران درباره ایمن‌ سازی ساختمان‌های پایتخت به خبرنگار «آرمان» می‌گوید: ایمن سازی شهر تهران یکی از مهم‌ترین اولویت‌های مدیریت شهری و دیگر سازمان‌های مربوطه است. محمد سالاری تاکید می‌کند: در دهه‌های گذشته مسئولان و مردم به موضوع ایمن‌سازی به‌عنوان یک اولویت در شهرها توجه نداشته و در نتیجه امروزه قسمت عمده ساختمان‌های احداث شده در کلانشهر تهران با وسعت و جغرافیای گسترده از ایمنی لازم برخوردار نیستند.

یک بعد این موضوع ایمن‌سازی ساختمان‌ها در شهر تهران به رعایت مقررات ملی ساختمان در فرایند طراحی و احداث ساختمان‌ها مربوط می‌شود. همچنین بعد دیگر آن هم شامل نصب تجهیزات و وسایلی برای ایمنی ساختمان‌ها بعد از بهره‌برداری همچون سیستم اعلام حریق می‌شود. به‌گفته او از سوی دیگر ایمنی ساختمان‌ها به سیاستگذاری‌های کلان مربوط می‌شود که به عدم توجه و نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری مربوط می‌شود.

این عضو شورای شهر تهران می‌افزاید: این بافت‌ها باعث شده تا در صورت بروز حوادث غیرمترقیه ایمنی در پایتخت وجود نداشته باشد. به‌گفته سالاری تا وقتی که مردم به‌عنوان بهره‌برداران از شهر ایمنی را در اولویت قرار ندهند، حتی اگر مقررات ملی ساختمان و مقررات مربوط به سیستم‌های اعلام حریق رعایت شده باشد، باز هم در ارتقای ایمنی شهر تهران با چالش‌های فراوان روبه‌رو هستیم. این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه حادثه پلاسکو نقطه عطف در ایمن سازی شهر تهران بود، می‌گوید: از آن پس دغدغه نسبی بین مردم و مسئولان برای ارتقای ایمنی ساختمان‌ها ایجاد شد، اما همچنان این مساله باید از سوی مردم، مسئولان و رسانه‌ها در اولویت قرار بگیرد.

سالاری با بیان اینکه برخی از مردم تمایلی به رعایت نکات ایمنی در ساختمان‌ها ندارند، می‌گوید:‌ برای ارتقای ایمنی نیازمند فرهنگسازی هستیم. او در پاسخ به این سوال که با توجه به رایزنی‌های انجام شده وضعیت ساختمان پلاسکو در آینده نزدیک چگونه است، می‌گوید: به رغم وعده‌های فراوان از سوی مسئولان مربوطه به‌ویژه مالک این مجموعه «بنیاد مستعفان»، اما همچنان شاهد وقت‌کشی و بی‌توجهی به وعده‌ها هستیم. با این وجود، شورای شهر تهران جلساتی را با مسئولان مربوطه در این‌باره برگزار کرده است.

زهرا سلیمانی