پنجشنبه ۰۹ فروردین ۱۴۰۳
۱۲:۳۹ - ۲۳ اسفند ۱۳۹۷ کد خبر: ۹۷۱۲۰۶۹۷۹
شهری و روستایی

یک بام و دو هوای قوانین دستفروشی

قوانین دستفروشی,اخبار اجتماعی,خبرهای اجتماعی,شهر و روستا

قانون شهرداری از یک سو مأموران شهرداری‌ها را مکلف کرده است که با هرگونه سد معبر برخورد کنند و از سوی دیگر، در قانون بهبود فضای کسب و کار شهرداری‌ها موظف به ایجاد غرفه‌هایی برای عرضه محصولات توسط فروشندگان کم سرمایه شده‌اند؛ اینها در شرایطی است که دستفروشی و بساط گستری سابقه‌ای تاریخی در کشور دارد و برخورد با آن، از نظر عرف جامعه با اما و اگرهای زیادی روبه‌رو است.

 

بسیاری از حقوقدانان معتقدند که هدف از علم حقوق ایجاد نظم و انتظام در روابط اجتماعی است و همین نگاه باعث شده تا قانونی از نظر مردم، خوب و کارآمد قلمداد شود که با رفع موانع، به تسهیل و بهبود مناسبات اجتماعی بینجامد. البته گاهی در اجرای این هدف نیز، تعارضاتی حاصل می‌شود. برای نمونه، در بحث دستفروشی، از یک طرف، عده‌ای معتقدند که انضباط اجتماعی حکم می‌کند که با هرگونه سد معبر برخورد و مسیر تردد افراد و خودروها خالی از هرگونه مانعی شود و از سوی دیگر، مسئولیت اجتماعی حکم می‌کند تا زمینه برای کسب درآمد توسط اقشار ضعیف نیز فراهم شود. از نظر بسیاری از مردم، دستفروش، فردی نیازمند است که نیاز به حمایت دارد و از سوی دیگر هم واقعیت‌های اقتصادی و اجتماعی مانع از برخوردهای شدید با دستفروشان می‌شود.

 

دستفروشی به عنوان پدیده‌ای تاریخی و گسترده در همه جوامع بشری وجود داشته و دارد؛ در گذشته‌ها برپایی بازارهای هفتگی توسط مردم و عرضه محصولات کشاورزی یا صنایع دستی خودساخته بخشی از داد و ستد عادی مردم را به خود اختصاص می‌داد که مطالعه در پدیده‌های اجتماعی سایر کشورها بخصوص در دهه‌های قبل، حاکی از رواج این پدیده دارد. با رشد شهرها و تصویب قوانین مختلف برای انضباط بخشی به جریان امور در شهرها، دستفروشی‌ها کم کم جای خودشان را به بازارچه‌های ثابت دادند و افزایش عبور و مرور و ترافیک سواره و پیاده در محیط‌های شهری، دیگر جایی برای دستفروشی باقی نمی‌گذاشت.

 

همین فضا باعث شده تا قانونگذار ایرانی در سال ۱۳۴۵ و در جریان تصویب تبصره یک بند ۲ ماده ۵۵ قانون شهرداری مقرر کند که «سد معابر عمومی و اشغال پیاده‌روها و استفاده غیرمجاز آنها و میدان‌ها و پارک‌ها و باغ‌های عمومی برای کسب و یا سکنی و یا هر عنوان دیگری ممنوع است و شهرداری مکلف است از آن جلوگیری و در رفع موانع موجود و آزاد نمودن معابر و اماکن مذکور فوق توسط مأموران خود رأساً اقدام کند.» در این بخش از قانون، به مأموران شهرداری اجازه داده است تا با هرگونه سد معبر ازجمله دستفروشی مقابله کنند و برای مقابله با آن نه نیازی به دستور قضایی است و نه ادعای خسارتی پذیرفته می‌شود. درواقع بر اساس همین قانون، شهرداری‌ها مکلفند که از سد معبر جلوگیری کنند و حالا هرکسی به هر بهانه‌ای، از جمله دستفروشی، مرتکب سد معبر شود، با برخورد قانونی مأموران شهرداری روبه‌رو خواهد شد.

 

اما مسأله به همین‌جا ختم نمی‌شود زیرا این قانون در زمان اجرا، هم با مقاومت دستفروشان و بساط گستران مواجه می‌شود و هم مردم، برخورد شدید در اجرای قانون را برنافته و در بسیاری از موارد به حمایت از دستفروشان قانون‌شکن می‌پردازند. همین مشکلات و حواشی و مواجهه با واقعیت‌های اجتماعی باعث شد تا شورای اسلامی شهر تهران در شهریورماه ۱۳۸۵ با تصویب مصوبه ساماندهی دستفروشان شهر تهران، شهرداری را مکلف به ایجاد غرفه‌ها یا روزبازارهایی برای عرضه محصولات توسط این قشر داشته باشد. مصوبه‌ای که اگرچه تأکید بر برخورد با دستفروشی دارد اما تا حدود زیادی نیز فعالیت این عده را به رسمیت شناخته و شهرداری را مکلف به ساماندهی آنها و ایجاد مسیرها و مکان‌هایی برای بساط گستری آنها کرده است.

 

موضوع دیگری که به عنوان چالش مهم در برخورد با دستفروشی و بساط گستری می‌توان به آن اشاره کرد، موضوع فروشندگان سیاری است که در اتوبوس‌های شهری و مترو، اقدام به فروش محصولات کرده و این در حالی است که قانون شهرداری‌ تنها ناظر به سد معبر از سوی این افراد است و فروش روی دست و به صورت سیار را شامل نمی‌شود. در واقع، برخورد با کسانی که به معنای واقعی دستفروشی می‌کنند تابع هیچ‌یک از قوانین موجود نبوده و می‌توان گفت که از این جهت، خلأ قانونی نیز وجود دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تنها ۳۰ تا ۳۵ درصد دستفروشان به معنای واقعی نیازمند دستفروشی بوده و مابقی این افراد، به صورت شبکه‌ای اقدام به عرضه محصولات کرده و درآمدهای سرشاری را نیز کسب می‌کنند تا جایی که بسیاری از واردکنندگان اجناس خرد و ریز خارجی، با راه‌اندازی این شبکه‌ها در سطح شهر، اجناس وارداتی غیراستاندارد و بی‌کیفیت را عرضه کرده و با توجه به قیمت نازل آن، به راحتی آن را فروخته و سود کلانی نیز کسب می‌کنند. موضوعی که با توجه به خلأ قانونی گفته شده و نبود هماهنگی میان دستگاه‌های مسئول، برای برخورد با این پدیده‌ها، به یکی از معضلات جدی در سطح شهرها بدل شده است.

 

علاوه بر این سوءاستفاده متکدیان و تکدیگری به اسم دستفروشی هم مدل جدید از این نوع کاسبی شده است. بسیاری از متکدیان، با به‌کارگیری کودکان، دست گرفتن اجناس غیرضرور مانند گل، دستمال، آدامس، چسب زخم یا مواردی از این دست، و پوشیدن لباس‌های مندرس، ضمن جلب ترحم عمومی، در پوشش دستفروشی، به تکدیگری حرفه‌ای می‌پردازند؛ این در حالی است که مطابق ماده ۷۱۲ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، تکدیگری جرم بوده و مرتکب آن به یک تا سه ماه حبس و مصادره اموال حاصله محکوم خواهد شد اما دستفروشی جرم نبوده و از این جهت یک خلأ جدی در قوانین حس می‌شود.

 

مهدی مقسومی

 

 

iran-newspaper.com
  • 12
  • 6
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
علی نصیریان بیوگرافی علی نصیریان؛ پیشکسوت صنعت بازیگری ایران

تاریخ تولد: ۱۵ بهمن ۱۳۱۳

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر، نویسنده و کارگردان

آغاز فعالیت: ۱۳۲۹ تاکنون

تحصیلات: دانش آموخته مدرسه تئاتر در رشته هنرپیشگی

ادامه
پاوان افسر بیوگرافی پاوان افسر بازیگر تازه کار سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: ۲۷ تیر ۱۳۶۳ 

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر 

آغاز فعالیت: ۱۳۹۲ تاکنون

تحصیلات: لیسانس رشته ی مدیریت بازرگانی

ادامه
امین پیل علی بیوگرافی امین پیل علی بازیکن تازه نفس فوتبال ایران

تاریخ تولد: ۱۷ دی ۱۳۸۱

محل تولد: گیلان

حرفه: فوتبالیست

پست: هافبک

تیم: تیم ملی فوتبال ایران

شماره پیراهن: ۱۵

ادامه
ابوطالب بن عبدالمطلب زندگینامه ابوطالب بن عبدالمطلب پدر امام علی (ع)

تاریخ تولد: ۳۵ پیش از عام‌الفیل

محل تولد: مکه

دیگر نام ها: عبدالمطلب، عبدالمناف، عمران

دلیل شهرت: رئیس قبیله بنی هاشم، پدر امام علی (ع)، عمو و حامی حضرت محمد (ص)

درگذشت: سال دهم بعثت

آرامگاه: مکه در گورستان ابوطالب

ادامه
رودریگو هرناندز بیوگرافی «رودریگو هرناندز»؛ ستاره ای فراتر از یک فوتبالیست | هوش و تفکر رمز موفقیت رودری

تاریخ تولد: ۲۲ ژوئن ۱۹۹۶

محل تولد: مادرید، اسپانیا

حرفه: فوتبالیست 

پست: هافبک دفاعی

باشگاه: منچسترسیتی

قد: ۱ متر ۹۱ سانتی متر

ادامه
موسی التماری بیوگرافی موسی التماری بازیکن فوتبال اردنی

تاریخ تولد: ۱۰ ژوئن ۱۹۹۷

محل تولد: امان، اردن

حرفه: فوتبالیست

باشگاه کنونی: باشگاه فوتبال مون‌پلیه فرانسه

پست: مهاجم

قد: ۱ متر ۷۶ سانتی متر

ادامه
اوسمار ویرا بیوگرافی اوسمار ویرا سرمربی تیم پرسپولیس

تاریخ تولد: ۳ ژوئیه ۱۹۷۵

محل تولد: ریو گرانده دو سول ، برزیل

حرفه: سرمربی تیم فوتبال

باشگاه کنونی: پرسپولیس

آغاز فعالیت: سال ۱۹۹۴

ادامه
اوستون ارونوف بیوگرافی اوستون ارونوف بازیکن فوتبال ازبکی در تیم های ایرانی

چکیده بیوگرافی اوستون ارونوف

نام کامل: اوستون رستم اوگلی اورونوف

تاریخ تولد: ۱۹ دسامبر ۲۰۰۰

محل تولد: نوایی، ازبکستان

حرفه: فوتبالیست

پست: هافبک تهاجمی

باشگاه کنونی: پرسپولیس

ادامه
اکرم عفیف بیوگرافی اکرم عفیف بازیکن برتر تیم ملی قطر

تاریخ تولد: ۱۸ نوامبر ۱۹۹۶

محل تولد: دوحه، قطر

حرفه: فوتبالیست

پست: وینگر

باشگاه کنونی: السد قطر

قد: ۱ متر ۷۶ سانتی متر

ادامه
ویژه سرپوش