بسیاری بر این باورند که دستفروشی و بساط گستری در کنار خیابان یک فعالیت مقطعی برای گذران خرج روزانه زندگی است، اما با کمی پرس و جو متوجه خواهید شد که درآمد برخی از دستفروشان تهران در ماه از کارمندان دولت و صاحب مغازه‌ها نیز بیشتر است. چندی پیش حسن خلیل آبادی، عضو شورای شهر تهران در حالی از وجود باندهای مافیایی دستفروشی خبر داد که به این موضوع اشاره می‌کرد که اجاره ماهانه هر موزاییک در برخی از نقاط تهران بین ۵۰۰ تا ۵میلیون تومان است. با این اوصاف به سراغ چند دستفروش رفتیم با پرس‌وجو متوجه شدیم که یک گل فروش روزانه بیش از ۳۰۰هزار تومان، یک ساعت فروش در پایانه آزادی بیش از ۵میلیون تومان در ماه و درآمد فروش کفش‌های بافتنی در تجریش بیش از ۶میلیون تومان در ماه است.
يکي از همين دستفروشان که قبلا در بازار تهران مغازه داشته، اما به علت اجاره سنگين و سود کم آن، ادامه نداده است و حالا در ميدان فاطمي بساط فروش ظروف آشپزخانه دارد به «آرمان ملي» مي‌گويد: به‌طور ميانگين روزي ۲۵۰هزار تا ۳۰۰هزار تومان سود خالص به دست مي‌آورد. وي در ادامه به مافياي فروش «جا» در خيابان ولي‌عصر اشاره مي‌کند و مي‌گويد در بعضي مسيرها براي يک متر جا بايد اجاره پرداخت تا بتوان در آنجا بساط خود را پهن کرد وگرنه يک عده نمي‌گذارند در آنجا کار کنيم. در برخي از مناطق همين ميدان (فاطمي) اجاره هر موزاييک يک‌ميليون در ماه و در تجريش ۳ تا ۵ميليون تومان است.
سال گذشته بود که رئيس سد معبر شهرداري منطقه يک تهران نيز با اشاره به عدم نياز مالي برخي از اين دستفروشان به مهر گفت: برخي از دست فروشان که روبه‌روي مغازه ها بساط پهن مي کنند ماهي حدود سه‌ميليون تومان اجاره به آن مغازه مي‌دهند تا اجازه دهد آنجا بشينند و با احتساب درآمد روزانه و کارگراني که دارند ماهي به ۲۰ميليون هم درآمدشان مي‌رسد.مردم فريب التماس ها و يا عوام فريبي هاي اين دستفروش ها که تعداد زيادي از آن ها زير نظر همين مافياي دست فروشي هستند را نخورند.بهمن سال گذشته بود که شوراي پنجم شهر تهران يک فوريت طرح ساماندهي مشاغل سيار و دستفروشان را در شهر تهران تصويب کردند تا شايد با يک قانون مشابه بتوان کاري انجام داد.
حجت نظري پيشنهاد‌دهنده اين طرح در آن جلسه با بيان اينکه اين طرح مربوط به ساماندهي دستفروشان، وانت‌هاي باري و ون‌هاي سيار است، گفت: متاسفانه نظارتي بر فعاليت آنها نمي‌شود و به همين دليل برخي از عوامل شهرداري اقدام به اخذ وجوه متفاوت از اين افراد مي‌کنند و عملا اين پول به حساب شهرداري واريز نمي‌شود و ممکن است هر فردي بر اساس تصميم و تشخيص خود رفتاري را داشته باشد. نظري با بيان اينکه قانون صراحتا در مورد سد معبر واکنش نشان داده اما دست فروشي مسکوت مانده است گفت: لازم است اين طرح به تصويب برسد تا بتوانيم با همراهي شرکت ساماندهي مشاغل نسبت به ساماندهي دستفروشان، وانت‌بارها و غيره اقدام کنيم.
مافياي دستفروشي وجود دارد
در ادامه به سراغ حسن خليل آبادي، عضو شوراي شهر رفتيم تا نظرات او را درباره اين پديده و ارائه توضيحات بيشتر درباره اظهارنظرش در رابطه با مافياي دستفروشي جويا شويم. وي به خبرنگار «آرمان ملي» مي‌گويد: عددي که من اعلام کردم (اجاره هر موزاييک در تهران از ۵۰۰هزار تا ۵ميليون تومان در ماه اجاره) به شکل نماد بود تا مسئولان به اين واقعيت پي‌ببرند که چه سود کلاني به جيب مافياي دستفروشي مي‌رود، با توجه به صحبت‌هاي ما با دستفروشان نيز پي برده‌ايم که امروزه اين معضل اجاره موزاييک متاسفانه وجود دارد و سودآوري پديده دستفروشي باعث تشکيل مافيا شده است و رقمي که من اعلام کردم تقريبي است.
وي در ادامه خاطرنشان کرد: برخي از اين دستفروشان به واسطه حمايتي که از باندهاي مافيايي مي‌شوند در مقابله ماموران نيروي انتظامي و شهرداري مي‌ايستند و مقاومت مي‌کنند. در برخي از مناطق و ميادين تهران به علت تردد زياد مردم، موقعيت تجاري و شرايط پياده راه و معبر دستفروشي در آن مناطق بسيار پر سود است و به‌طور طبيعي هر کجا که سود زياد و نامشروع وجود داشته باشده باندهاي مافيايي نيز شکل مي‌گيرد.
افرادي که مي‌خواهند از طريق دستفروشي سودي به آنها برسد مجبورند که تابع اين باندهاي مافيا باشند. البته همه مکان‌هاي تهران که دستفروشي در آن وجود دارد، از اين سود برخوردار نيست و مافيا به آن مکان‌ها ورود نمي‌کند. خليل آبادي در ادامه با اشاره به ضرورت شناسايي اين باندهاي مافيايي توسط نيروي انتظامي و دستگاه‌هاي قضائي تصريح کرد: اين موضوع از حيطه وظايف شهرداري و شوراي شهر خارج است و بايد دستگاه‌هاي اطلاعاتي و پليسي وارد اين موضوع شوند.
همان‌طور که ما در موضوع کودکان کار و متکدي همواره بر وجود باندهاي مافيايي اذعان داريم و اينکه اين کودکان مورد سوء استفاده باندهاي مافيايي قرار مي‌گيرند، در رابطه با پديده دستفروشي با توجه به گسترش بيکاري در ميان جوانان، باندهاي مافيايي با روابط پشت پرده‌اي که دارند، از اين شغل کاذب سوء استفاده مي‌کنند، البته بازهم تاکيد مي‌کنم که اين موضوع در مناطقي از تهران رخ مي‌دهد و شامل همه مناطق نمي‌شود.
وي با اشاره به اينکه اگر مشکل اقتصاد و اشتغال جوانان برطرف شود، معضلات اجتماعي از اين قبيل نيز کاهش چشمگيري پيدا خواهد کرد، خاطرنشان کرد: مشکلات اجتماعي همچون بساط گستري و دستفروشي با برخوردهاي قهري و حقوقي ساماندهي نمي‌شوند و اين يک حقيقت است که با توجه به مشکلات اقتصادي جامعه، برخي که شغل‌شان را از دست مي‌دهند به دستفروشي و بساط گستري به‌عنوان راحت ترين نوع کسب درآمد روي مي‌آورند و ناخواسته وارد مافياي دستفروشي مي‌شوند. از سوي ديگر شوراي شهر لايحه ساماندهي دستفروشان را ارائه داده و در کنار آن مردم نيز بايد تلاش کنند که خريدشان را از مراکزي که قانونمند است يا شهرداري دستفروشان را ساماندهي کرده انجام دهند، تا بتوانيم با معضل مافياي دستفروشي مقابله کنيم.
وحید استرون
- 14
- 4
