تسهیلات ۶۰میلیون تومانی در حالی به زوجین پرداخت می‌شود که بسیاری از کارشناسان بر این باورند که وام ازدواج در کلانشهرهایی مانند تهران خیلی موثر نخواهد بود و فقط منجر به بدهکاری جوانان به بانک‌ها می‌شود. بسیاری از کارشناسان افزایش وام ازدواج را در رواج این پدیده موثر می‌دانند و بسیاری از خانواده‌های فقیر و محروم به‌دلیل گرفتن وام ازدواج تن به ازدواج دخترانشان می‌دهند و پس از مدتی این زوج‌ها به‌دلیل مشکلات از هم جدا می‌شوند.
ظاهرا این مبلغ در بسیاری از مناطق محروم، دستمایه تغییر زندگی مردم شده تا آنها با ازدواج دختران خود و اخذ تسهیلات ازدواج مشکلات زندگی خود را کاهش دهند. آمارهای بانک مرکزی نیز این موضوع را تایید می‌کند و تعداد متقاضیان زیر ۱۵ سالِ وام ازدواج در سال ۱۳۹۷، نسبت به سال قبل یعنی سال ۱۳۹۶، حدودا ۷۰ برابر شده است. همچنین در پنج‌ماهه نخست امسال، تعداد متقاضیانِ وام ازدواج برای افراد زیر ۱۵ سال نسبت به سال ۱۳۹۶، حدودا ۹۰ برابر شده است. همان‌طور که محمدمهدی تند گویان، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان چندی پیش اعلام کرده بود: با افزایش وام ازدواج به ۳۰میلیون تومان در سال ۹۸، آمار کودک همسری و ازدواج کودکان زیر ۱۵ سال در برخی نقاط کشور چهار برابر شده و برخی از خانواده‌ها برای دریافت این وام، عملا در حال فروش دختران خود هستند. آماری که سازمان ثبت احوال از طلاق دختران زیر ۱۳سال منتشر کرد نشان از افزایش پدیده کودک همسری در کشور می‌دهد و به اعتقاد کارشناسان این امر تبعات هولناکی در آینده خواهد داشت. طبق آمار در سال گذشته ۲۰۷ دختر زیر ۱۳ سال و فقط پنج پسر زیر سن ۱۵ سال طلاق گرفتند. همچنین در این سال ۳۲.۸درصد زنان و ۳.۶درصد مردانی که ازدواج کردند، سنی کمتر از ۲۰ سال داشتند. ۹۰.۴درصد زنان بین ۱۵ تا ۴۰ سالگی و ۸۹.۱درصد مردان نیز بین ۲۰ تا ۴۰ سالگی ازدواج کرده‌اند.
افزایش خرید و فروش وام ازدواج به نوشته ایلنا، سایت‌های فروش وام نیز پر از وام‌های ۶۰میلیونی ازدواج است در بسیاری از این سایت‌ها که نمی‌گذارند شما با فروشنده به‌طور مستقیم وارد گفت‌وگو شوید، باید ابتدا برای ورودبه سایت اشتراکی را از ۲۹ تا ۸۹هزار تومان خریداری کنید و سپس با فردی که قصد فروش وام ازدواجش را دارد وارد مذاکره شوید. اغلب فروشندگان از مناطق محروم کشور هستند از رده سنی‌شان که سؤال می‌کنی طفره می‌روند و پاسخ می‌دهند عقدشان شرعی و قانونی است که وام ازدواج به آنها تعلق گرفته است. یکی از فروشندگان پدر عروس است و می‌گوید: دختر و دامادش کارشان با ۳۰میلیون باقی مانده راه می‌افتد.
سن دخترش را نمی‌گوید و به همین که «حتما می‌توانست شوهرداری کند که شوهرش دادم» بسنده می‌کند. فروشنده دیگر، مرد جوانی است و می‌خواهد ۳۰میلیون وام ازدواجی را که دریافت کرده است به فروش برساند خودش ۲۲ سال دارد و سن همسرش را تقریبی ۱۵ سال بیان می‌کند و اطلاعات دیگری نمی‌دهد. پدر زنش ۳۰میلیون از وام ازدواج‌شان را به‌عنوان شیربها برداشته است. آقای داماد می‌گوید توان پرداخت اقساط وام ۶۰میلیونی را ندارد برای همین می‌خواهد آن را بفروشد.
طرح و لایحه‌های ناکارآمد یک فعال حقوق کودک در رابطه با تاثیر وام ازدواج بر کودک همسری به «آرمان ملی» می‌گوید: متاسفانه این پدیده با گسترش فقر در حال رشد چشمگیری است و قبلا خانواده‌ها برای کمتر شدن یک «نان خور» تن به این ازدواج‌ها می‌دادند، اما این روزها بسیاری از خانواده‌های فقیر در مناطق محروم برای دریافت مبلغ ۳۰میلیون تومان چوب حراج بر کودکی دخترانشان می‌زنند، در حالی که خلأ‌های قانونی و مشکلات اقتصادی آنها را از عاقبت این کار نمی‌ترساند.
فرشید سلیمانی با اشاره به لایحه جدید کودک همسری که چند روز پیش از سوی دولت برای مقابله با این پدیده تدوین شده است، می‌افزاید: این لایحه‌ها خیلی نمی‌تواند بازدارنده باشد، کما اینکه هنوز تکلیف طرح مقابله با کودک همسری که از سوی مجلس چند سال پیش مطرح شد، هنوز مشخص نیست و بسیاری از نمایندگان مرد مجلس با آن مخالف هستند. این لایحه نیز باید نظر مثبت نمایندگان مرد را جلب نماید و قطعا آنها دوباره با این لایحه همانند طرح مجلس مخالفت خواهند کرد.
وی با اشاره به اینکه در بسیاری از معضلات و آسیب‌های اجتماعی همچون کودک همسری، فقر متهم اول است و از هر دری که فقر وارد شود، ایمان از در دیگر بیرون می‌رود، می‌افزاید: تا چند وقت پیش مسئولان کشور بر این باور بودند که مناسبات فرهنگی و سنتی در استان‌هایی همچون سیستان و بلوچستان، خوزستان و... باعث ازدواج زودهنگام دختران می‌شود، اما آمارها به مسئولان ثابت کرده که فقر چقدر در زمینه کودک همسری و دیگر آسیب‌های زنانه همچون ترویج فحشا موثر است و بسیاری از خانواده‌ها تمایل دارند در ازای دریافت ۳۰میلیون تومان وام، این خشونت را به فرزندانشان روا دارند.
همه می‌دانند که در بسیاری از مناطق فقر حکمرانی می‌کند و دامنه این فقر نیز هر روز بیشتر از دیروز می‌شود، برخی از خانواده‌ها چاره مقابله با فقر موجود را در ازدواج فرزندان کم‌سن و سال‌شان می‌دانند و در حقیقت فروش دختران معصوم در قبال وام ازدواج تنها راه سیر کردن شکم‌شان است. برخی حتی این گونه تصور می‌کنند با این کار به فرزندشان لطف کرده و آنان را از شرایط نامطلوب اقتصادی نجات داده‌اند.
با نگاهی گذرا به موارد کودک‌همسری ما را به این نتیجه می‌رساند که این موضوع بیشتر در خانواده‌هایی اتفاق افتاده است که دچار مشکلات اقتصادی بوده‌اند؛ ضمن اینکه نباید فراموش کنیم فقر اقتصادی فقرهای دیگر از جمله فقر فرهنگی را به‌دنبال دارد. متاسفانه بسیاری از خانواده‌هایی که فرزندانشان ازدواج زودهنگام داشته‌اند از سن قانونی ازدواج در ایران و جهان اطلاع نداشتند. این‌گونه ازدواج‌ها نتایجی چون به خطر افتادن سلامت جنسی یا بروز بیماری زنانه و خشونت جنسی دارد که به علت پایین‌بودن سن پسران، معمولا رخ می‌دهد
- 15
- 3
