سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲
کد مقاله: ۱۴۰۰۱۲۰۰۲۶

عطف به ماسبق چیست؟

عطف به ماسبق,عطف به ماسبق چیست,عطف به ماسبق یعنی چهاصل عطف به ماسبق یعنی برنگشتن به آنچه در گذشته رخ داده است
اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها به عنوان اصل عطف به ماسبق نشدن قوانین کیفری شناخته میشود. هر کشوری در این خصوص دارای رویکرد متفاوتی می باشد. تصویب قانونی که عطف به ماسبق شود در برخی از کشورها ممنوع شده است، ولی چنین امری در کشورهای دیگر برای تمام یا برخی از قوانینشان، مجاز اعلام شده است.

عطف به ماسبق

نظم و امنیت را در هیچ جامعه ای نمی توان بدون وجود قانون و مقررات اعمال کرد. قوانین، کارآیی خود را تحت‌تأثیر عوامل متفاوتی از دست می دهند؛ به همین خاطر باید به روز و کارآمد شوند. گاهی اوقات با این تغییرات، دو قانون جدید و قدیمی درباره یک موضوع وجود دارد که باید باتوجه به شرایط سنجید که کدام قوانین را باید اعمال کرد. در صورت اخذ تصمیمی با قانون قدیم و تصویب آن با قانون جدید، تکلیف چیست. بنابراین برای این که چنین مسئله ای پاسخ دهید باید به سراغ قاعده" عطف به ماسبق نشدن قوانین" بروید .

وقتی که یک مقام صالح( معمولاً پارلمان یا مجلس)، مجموعه مقرراتی را برای امور آینده تصویب میکند؛ به چنین شرایطی قانون میگویند. پس از تصویب قانون، آن را اجرا می کنند و تا زمانی معتبر و قابل اجراست که رسماً فسخ نشده باشد. درواقع، قانون را برای آینده وضع می کنند و مختص اموری نیست که پیش از تصویبش، رخ داده است و فقط درصورت اجازه ی قانون گذار، برای امور پیش از آن هم اجرا میشود. به چنین مفهومی اصل عطف به ماسبق نشدن( برنگشتن به آنچه در گذشته رخ داده) اطلاق میشود. قوانین زیر فوراً نسبت به جرائم سابق بر وضع قانون، اجرا میشود :

- قوانین مربوط به تشکیلات قضایی و صلاحیت

- قوانین مربوط به ادله اثبات دعوی تا پیش از اجرای حکم

- قوانین مربوط به شیوه دادرسی

- قوانین مربوط به مرور زمان

عطف به ماسبق در قوانین کشورهای مختلف

>> عطف به ماسبق در قوانین ایران:

قوانین کیفری بر طبق اصل ۱۶۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی در ایران، عطف به ما سبق نمی شوند. همچنین بنابر مادهٔ ۴ قانون مدنی« اثر قانون نسبت به آتیه است و قانون نسبت به ما قبل خود اثر ندارد …». ماده ۱۰ قانون مجازات اسلامی به این شرح میباشد که« مجازات و اقدامات تأمینی و تربیتی در مقررات و نظامات دولتی باید براساس قانون پیش از وقوع جرم باشد و از این رو امکان مجازات هیچ فعل یا ترک فعلی بعنوان جرم به موجب قانون متأخر وجود ندارد» و علاوه‌براین مقرر شده« اگر قانونی را مبنی بر تخفیف یا عدم مجازات، پس از وقوع جرم وضع کنند یا از هر جهت به نفع مرتکب باشد وضع آن قانون تا صدور حکم قطعی، نسبت به جرایم سابق، مؤثر نیست …»

>> عطف به ماسبق در قوانین ایالات متحده :

تصویب قوانین عطف به ماسبق شده براساس قانون اساسی ایالات متحده ممنوع اعلام شده است. با این حال ساموئل چیس ( از قضات دادگاه عالی آمريکا ) در سال ۱۷۹۸ میلادی حکمی را صادر کرد که به قوانین کیفری محدود شده است و تصویب قوانین مدنی که عطف به ماسبق شوند؛ طبق این حکم، مجاز است.

عطف به ماسبق در قوانین کشورهای مختلف,عطف به ماسبق یعنی چه,عطف به ماسبق چیستدر ایران مطابق اصل ۱۶۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی قوانین کیفری عطف به ما سبق نمی‌شوند

نکات زیر را در نظر داشته باشید:

* گاهی اوقات قانونگذار، قوانین عادی و حقوق اداری را بنا بر مصالحی نظیر نفع عمومی، عطف به ما سبق می کند( علی الخصوص در قوانین مالیاتی) یا برای آن ترتیب قانون دیگری معین می کند و یا برای تعيين تاریخ اثر قانون، زمان خاصی را معین میکند.

* برخلاف اصل رایج در دادرسیهای کیفری، هرگاه قانون مستلزم تخفیف یا ترتیبات مطلوبتری در دادرسیهای اداری، نسبت به قانون قبلی وضع شود؛ نمی توان در چنین مواردی به قاعده کلی عطف بما سبق شدن حکم داد؛ به این ترتیب دادگاههای اداری براساس قضیه و« نفع» مطروحه، رویه های متعددی را اتخاذ نموده اند ولی هدف دادگاههای اداری طبق اصل« تفسیر به نفع شهروند» اینست که اصل بر عدم عطف بماسبق شدن قوانین اداری باشد وگرنه به نفع شهروند از هر جهتی میشود.

جرم سیاسی

هریک از اعمال زیر براساس ماده ۴ لایحه قانون مجازات اسلامی درصورت مخالفت با نظام جمهوری اسلامی ایران وعدم خشونت به عنوان یک جرم سیاسی شناخته می شود و مجازاتش حبس بمدت ۶ ماه تا ۲ سال میباشد یا از ۲ تا ۳ سال به اقامت در محل معین یا منع از اقامت در محل معین، الزام میشود و به مدت ۵ سال، محرومیت از حقوق اجتماعی، محکوم میشود:

>> چنانچه شخص برعلیه نظام به انجام فعالیت های تبلیغی مؤثر بپردازد.

>> وقتی که شخصی اجتماعات یا راهپیمایی هایی را به صورت غیرقانونی برگزار کند.

>> از دیگر اعمالی که براساس ماده ۴ لایحه قانون مجازات اسلامی به عنوان جرم سیاسی محسوب میشود؛ شامل توزیع اوراق چاپی یا حامل های داده( دیتا)، نشر اکاذیب یا تشویش اذهان عمومی از طریق سخنرانی در مجامع عمومی و انتشار در رسانه ها می باشد.

>> درصورتی که شخص یک جمعیت غیرقانونی را تشکیل دهد یا اداره ی آن را برعهده بگیرد یا در آن ها به گونه ی مؤثری مشارکت داشته باشد.

>> وقتی که در زمینه های دینی، مذهبی، فرهنگی و نژادی بین مردم تلاش کند تا اختلافی را بوجود آورد.

۱. تبصره یک:

درصورت هم زمان انجام دادن یک جرم سیاسی با یکی از جرایم دیگر، برای او حکم اشد مجازات در نظر گرفته میشود.

۲. تبصره دو:

وقتی که درخصوص مواردی همچون نظام سیاسی، اعتراض به عملکرد مسئولان کشور یا دستگاه های اجرایی، اصول قانون اساسی، بیان عقیده در ارتباط با امور سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و نظایرش انتقاداتی صورت نپذیرد؛ به عنوان جرم شناخته نمی شود.

تفاسیر شورای نگهبان در رابطه با عطف به ماسبق نشدن احکام ابطال دیوان

قضات دادگاه ها براساس اصل یکصد وهفتادم قانون اساسی وظیفه دارند که تصویب نامه ها و آئین نامه های دولتی خارج از حدود اختیارات قوه مجریه یا مخالف با قوانین ومقررات اسلامی را اجرا نکنند وهرکسی این حق را دارد که به دیوان عدالت اداری، تقاضای ابطال اینگونه مقررات را بدهد.

عطف به ماسبق نشدن احکام ابطال دیوان,عطف به ماسبققانون اساسی ایالات متحده تصویب قوانینی که عطف به ماسبق کنند را ممنوع کرده است

گردآوری: بخش جامعه سرپوش

  • 16
  • 2
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی: ۷
غیر قابل انتشار: ۹
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
علی نصیریان بیوگرافی علی نصیریان؛ پیشکسوت صنعت بازیگری ایران

تاریخ تولد: ۱۵ بهمن ۱۳۱۳

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر، نویسنده و کارگردان

آغاز فعالیت: ۱۳۲۹ تاکنون

تحصیلات: دانش آموخته مدرسه تئاتر در رشته هنرپیشگی

ادامه
رودریگو هرناندز بیوگرافی «رودریگو هرناندز»؛ ستاره ای فراتر از یک فوتبالیست | هوش و تفکر رمز موفقیت رودری

تاریخ تولد: ۲۲ ژوئن ۱۹۹۶

محل تولد: مادرید، اسپانیا

حرفه: فوتبالیست 

پست: هافبک دفاعی

باشگاه: منچسترسیتی

قد: ۱ متر ۹۱ سانتی متر

ادامه
بیژن بنفشه خواه بیوگرافی بیژن بنفشه خواه بازیگر خوش سابقه سینمای ایران

تاریخ تولد: ۱ فروردین ۱۳۵۲

محل تولد: دروازه شمیران، تهران، ایران

حرفه: بازیگر

آغاز فعالیت: ۱۳۷۳

تحصیلات: فارغ‌التحصیل رشته نمایش از دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد

ادامه
یان کوم بیوگرافی یان کوم؛ بنیانگذار برنامه واتس اپ

تاریخ تولد: ۲۴ فوریه ۱۹۷۶

محل تولد: اوکراین، کی یوف

ملیت: آمریکایی

حرفه: تاجر، برنامه نویس، کارآفرین

دلیل شهرت: راه اندازی واتساپ

ثروت: ۱۵/۱ میلیارد دلار

ادامه
جلال الدین مارشاریپوف بیوگرافی جلال الدین مارشاریپوف بازیکن قوی ازبکی

تاریخ تولد: ۱ سپتامر ۱۹۹۳

محل تولد: گرگانج، ازبکستان

حرفه: فوتبالیست

پست: وینگر

باشگاه کنونی: استقلال تهران

قد: ۱ متر ۷۲ سانتی متر

ادامه
بیوگرافی و اشعار عثمان بختیاری زندگینامه عثمان بختیاری شاعر سده پنجم و ششم

تاریخ تولد: بین سال های ۴۵۷ تا ۴۶۹ هجری قمری

ملیت: ایرانی

زمینه فعالیت: شاعر و حماسه سرا

آثار: شهریار نامه - هنرنامه یمینی

وفات: بین سال‌ های ۵۱۲ تا ۵۴۸

ادامه
ابو حتوف بن حارث انصاری زندگینامه ابوحتوف بن حارث انصاری از دشمنی با امام علی تا شهادت در کربلا

محل زندگی: کوفه

دوران زندگی: همزمان با دوران زندگی امام حسین (ع)

از یاران: امام حسین (ع)

شهادت: روز دهم محرم

ابو حتوف بن حارث انصاری در سپاه عمر سعدزندگینامه ابو حتوف بن حارث انصاری

ادامه
محمد نادری بیوگرافی محمد نادری بازیگر سینما و تلویزیون

تاریخ تولد: ۱۰ تیر ۱۳۵۷

محل تولد: اردبیل

حرفه: بازیگر، فیلمنامه نویس، صدا پیشه، مجری

تحصیلات: کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر از دانشگاه تربیت مدرس

آغاز فعالیت: ۱۳۸۸ تاکنون

ادامه
محمد بن راشد آل مکتوم بیوگرافی محمد بن راشد آل مكتوم حاکم موفق دبی

تاریخ تولد: ۱۵ ژوئیه ۱۹۴۵

محل تولد: دبی

ملیت: امارات متحده عربی

لقب: والاحضرت شیخ محمد

حرفه: حاکم دبی

ادامه
ویژه سرپوش