مدتی بود زمزمه اش پیچیده بود، می‌گفتند اینستاگرام هم مثل توئیتر و تلگرام فیلتر می شود. قبل ترش هم فیسبوک فیلتر شده بود، اینستاگرام اما جنسش فرق دارد، بیشتر از آن که پاتوق نظرات سیاسی و اعتراضی باشد، محلی است برای شاخ های مجازی، هر کس به طریقی برای خود «فالوئر» جذب می کند، یکی دابسمش درست می کند و با طنازی سعی در جلب نظر مردم دارد، دیگری کارهای محیرالعقول انجام می دهد، آن یکی برای لات ها خط و نشان می کشد، بعضی از سلبریتی ها روی اتفاقات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی روز موج سواری می کنند و مردم عادی هم عکس های شخصی و خانوادگی خود از سفرها و مهمانی ها را به اشتراک می گذارند.
هر چند با توجه به برجستگی تصویری و ویدئوی اینستاگرام، عکس ها و فیلم هایی از اتفاقات مختلف با جنبه‌های سیاسی هم منتشر می شود ولی تمرکز چنین کاربرانی بیشتر روی توئیتر و تلگرام بوده و همچنان هم هست. فیلتر توئیتر و تلگرام نه تنها تعداد کاربران و پیام‌های شان را کاهش نداده بلکه تنها تعداد دانلود فیلترشکن ها را بالا برده است.
اینستاگرام، جایی برای کلاهبرداری
ابتدا تیرماه سال جاری بود که معاون اول دادستان کل کشور به صورت رسمی اعلام کرد به دلیل کلاهبرداری عده ای از کاربران در فضای مجازی، فیلترینگ اینستاگرام در دستور کار این دادستانی قرار گرفته است. دلیلش هم کلاهبرداری هایی بود که تعدادی از چهره های مشهور در راستای جمع‌آوری مبالغ نقدی برای کمک به زلزله زدگان کرمانشاه یا کودکان و خانواده های نیازمند انجام می دادند. محمد مصدق تاکید کرد: «عده ای به عنوان سلبریتی در فضای مجازی فعالیت می‌کنند و به بهانه کمک به افراد بی‌بضاعت، اقدام به جمع‌آوری پول می‌کنند که منجر به کلاهبرداری های متعددی شده است؛ بنابراین دادستانی کل کشور به عنوان مدعی‌العموم به این موضوع ورود کرده است.»
معاون دادستانی کل کشور مدعی شد: «تعدادی از افرادی که با چنین بهانه هایی به جمع آوری پول پرداخته اند، شناسایی شده اند و پرونده هایی در برخی استان‌ها در حال رسیدگی است؛ از این رو دادستانی کل وظیفه خود می‌داند با کسانی که از احساسات پاک مردم سوءاستفاده می کنند و اخیرا هم در تلویزیون یک مورد بوده، برخورد کند. در همین راستا فیلترینگ اینستاگرام در دستور کار قرار گرفته است و معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور به صورت جدی پیگیر این موضوع شده و باید ببینیم چه اتفاقی می‌افتد.»
تکذیب فیلتر در شبکه فیلتر شده!
همان زمان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، بر فیلتر اینستاگرام را رد کرد. محمدجواد آذری جهرمی در توئیتر، شبکه ای اجتماعی که خود فیلتر است، واکنش نشان داد و نوشت: «موضوع پیگیری برای فیلتر سرویس های مختلف اینترنتی تازگی ندارد. رفع فیلتر توئیتر در صف انتظار جلسه کارگروه تعیین مصادیق قرار دارد. آنچه تازگی دارد طرح یک موضوع قدیمی توسط برخی از رسانه ها برای انحراف افکار عمومی از مطالبه گری شفاف‌سازی سوءاستفاده کنندگان ارزی اخیر است.»
دستور قضایی داریم
دو هفته قبل هم جواد جاوید‌نیا، سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه در این باره گفت: «اینستاگرام یک بار فیلتر شد و دولت گذشته وعده داد با کمک فیلترینگ هوشمند می‌تواند فضا را کنترل کند اما متاسفانه در این زمینه هزینه‌های بالایی صورت گرفت ولی به نتیجه‌ای نرسیدیم. هم‌اکنون دستور قضایی برای فیلتر این سرویس داریم و نظر اکثریت شورای عالی فضای مجازی نیز مبنی بر فیلتر شدن این سرویس است.»
تاثیرات مثبت فضای مجازی
اما در این میان مسئولان توجهی نکردند دو مجرم از طریق همین شبکه اجتماعی دستگیر و تحویل مراجع قضایی شدند. پسری سیرجانی، دخترکی نوجوان را شکنجه‌وار زیر مشت و لگد گرفت، فیلمش در فضای مجازی دست به دست شد و مردم «اکانت» پسر را بارها و بارها به اشتراک گذاشتند و سرزنشش کردند. پلیس دست به کار شد و دستگیرش کرد، دید احساسات مردم جریحه‌دار شده و غمگین و خشمگین هستند از کتک خوردن دخترکی زیر پای پسرکی بی رحم.
در جدیدترین اتفاق هم پیمانکار شهرداری کرمان، دو کودک گل فروش را مجبور به خوردن گل‌های‌شان می کند، هر کانال و هر گروهی را که باز می کردی، ویدئو را با متنی انتقادی در زیرش می دیدی که خواستار برخورد و تنبیه مردِ نفرت‌انگیز بودند. باز هم مسئولان ورود کردند، مرد مزبور دستگیر شد و شهردار کرمان ولو نمایشی از کودکان گل فروش دلجویی کرد.
هر پدیده ای مزایا و معایبی دارد، اگر بخواهیم با عینک قانون مورفی هم به موضوع نگاه کنیم، اگر راه های متفاوتی برای انجام کاری باشد که یکی از آنها به خرابی یا فاجعه بینجامد، حتما یک نفر کار را به همان صورت انجام خواهد داد. قطعا شبکه های مجازی می تواند تاثیرات منفی هم بر جامعه و نسل جوان بگذارد، همان طور که در اینترنت هم می توان مطالب علمی و آموزشی یافت و هم مبتذل، هم می توان ویدئوهای آموزنده تماشا کرد و هم ویدئوهایی غیر اخلاقی. اینستاگرام هم هر چه بدی داشته باشد و مسئولان صلاح ببینند فیلترش کنند اما نمی توان جنبه های مثبتش را هم انکار کرد.
- 10
- 1
