عجایب هفتگانه ایران باستاناهمیت عجایب هفتگانه ایران باستان
ایران، سرزمین تمدن های درخشان و مهد فرهنگ و هنر، از دیرباز تا کنون، خاستگاه آثار باستانی و شگف انگیز بسیاری بوده است. در میان این آثار ارزشمند، نام عجایب هفتگانه ایران باستان می درخشد؛ مجموعه ای بی نظیر از دستاوردهای معماری، هنری و مهندسی ایرانیان باستان که شکوه، عظمت و نبوغ این سرزمین را به رخ جهانیان می کشد.
شناخت عجایب هفتگانه ایران باستان نه تنها باعث آشنایی با گوشه ای از تاریخ و فرهنگ غنی ایران می شود، بلکه درک عمیق تری از توانمندی ها و دستاوردهای علمی و هنری پیشینیان ما را به ارمغان می آورد. با مطالعه و بررسی این آثار فاخر، می توانیم پی به راز ماندگاری و تاثیرگذاری هنر و معماری ایرانی در طول اعصار برد.
معرفی عجایب هفتگانه ایران باستان
اگرچه فهرست واحد و ثابتی از عجایب هفتگانه ایران باستان وجود ندارد و در طول تاریخ بناهای مختلفی در این لیست جای گرفته اند، اما برخی از آثار به طور مستمر در این فهرست قرار دارند. در ادامه به معرفی مشهورترین آثار عجایب هفتگانه ایران باستان می پردازیم:
تخت جمشید؛ شکوه و جلال امپراتوری هخامنشی
تخت جمشید (Persepolis)، پایتخت امپراتوری هخامنشی، یکی از عجایب هفتگانه ایران باستان و مهم ترین میراث فرهنگی و تاریخی ایران به شمار می رود. این مجموعه عظیم شامل کاخ ها، دروازه ها، ستون ها، نقش برجسته ها و تندیس های بسیار زیبا است که معرف شکوه و قدرت امپراتوری هخامنشی می باشد.
ساخت تخت جمشید به دستور داریوش اول در سال ۵۱۸ قبل از میلاد آغاز شد و بیش از ۲۰ سال به طول انجامید. جانشینان داریوش اول نیز به ساخت و گسترش این مجموعه بزرگ ادامه دادند. تخت جمشید تا زمان حمله اسکندر مکدونی به ایران در سال ۳۳۰ قبل از میلاد، پایتخت هخامنشیان بود. پس از حمله اسکندر، این شهر به آتش کشیده شد و به تدریج رو به ویرانی نهاد.
دقت و ظرافت به کار رفته در ساخت تخت جمشید و همچنین ارزش های هنری و تاریخی آن، این قصر باشکوه را به یکی از جاذبه های گردشگری بی نظیر ایران تبدیل کرده است. از جمله مهمترین بخش های تخت جمشید می توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاخ دروازه ملل: کاخ باشکوهی است که ورودی اصلی به مجموعه تخت جمشید به شمار می رود. این کاخ با نقش برجسته هایی از نمایندگان ملل مختلف تحت سلطه امپراتوری هخامنشی تزئین شده است. در این کاخ، تالار یا اتاق بزرگی بوده است که در میانه آن چهار ستون جای دارد. از این چهار ستون، سه ستون آن هنوز پا برجاست.
تالار صد ستون: تالاری بزرگ و با شکوه است که دارای ۱۰۰ ستون استوانه ای شکل می باشد. این تالار در گذشته محل برگزاری جشن ها و مراسم مهم بوده است. خشایارشاه ساخت این تالار را آغاز کرد اما آنقدر زنده نماند که پایان این بنای باشکوه را ببیند.
نقش برجسته کاروان سلطنتی: از مشهورترین نقش برجسته های تخت جمشید است که تصویری از کاروان سلطنتی هخامنشیان را به نمایش می گذارد.
تخت جمشید، که پارسه نام باستانی آن بوده، شهری باستانی و پایتخت هخامنشیان است که در ۵۷ کیلومتری شمال شیراز و در جلگه مرودشت واقع شده است. این مجموعه بزرگ باستانی که به عنوان موزه تمدن ایران باستان نیز شناخته می شود، نمادی از شکوه و عظمت امپراتوری هخامنشی و یکی از مهم ترین میراث فرهنگی و تاریخی جهان به شمار می رود.
عجایب هفتگانه ایران باستان؛ تخت جمشیدطاق کسری؛ یادگاری از شکوه ساسانیان
طاق کسری، ایوانی بزرگ و با شکوه است که از بقایای کاخ سروستان ساسانیان به شمار می رود. این ایوان در شهر شوش واقع شده است و به عنوان یکی از مهم ترین نمونه های معماری ساسانی در ایران شناخته می شود.
طاق کسری به دلیل ارتفاع زیاد و قوس بزرگ خود، بسیار معروف است. متاسفانه امروزه تنها قسمتی از دیوارهای ایوان و قوس آن باقی مانده است.
طاق کسری در سال ۲۰۰۶ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
ساخت طاق کسری به دستور بهرآم گور، پنجمین پادشاه ساسانی، در قرن سوم میلادی آغاز شد و تا زمان حمله اعراب به ایران در قرن هفتم میلادی به طول انجامید. طاق کسری تا زمان انقلاب اسلامی در ایران پابرجا بود، اما در سال ۱۳۵۵ شمسی به دلیل بارش باران سنگین ویران شد.
طاق کسری یا ایوان مدائن در عراق، استان دیاله، ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی بغداد و در ساحل شرقی رود دجله قرار دارد.
عجایب هفتگانه ایران باستان؛ طاق کسری منارجنبان اصفهان؛ نگینی در دل شهر نصف جهان
منارجنبان اصفهان از جمله نمونه های برجسته معماری صفوی در ایران است. این مجموعه شامل دو مناره، یک گنبدخانه، یک صحن و چندین اتاق است. مناره ها از آجر ساخته شده اند و ارتفاع هر کدام به ۴۳ متر می رسد. گنبدخانه نیز از آجر ساخته شده است و دارای تزئینات زیبایی از جمله کاشی کاری و نقاشی است. منارجنبان متشکل از یک سازه مناره دار است و بارزه مشخص آن نیز همان تکان خوردن همزمان مناره‌ها است، بطوری که وقتی یک مناره را تکان بدهند، مناره دیگر نیز شروع به تکان خوردن می‌کند.
راز لرزش مناره های منارجنبان تا کنون به طور کامل مشخص نشده است. برخی معتقدند که این لرزش به دلیل استفاده از مصالح مخصوص در ساخت مناره ها است. برخی دیگر نیز معتقدند که این لرزش به دلیل وجود منافذ و کانال هایی در داخل مناره ها است.
عجایب هفتگانه ایران باستان؛ منارجنبان اصفهانمیدان نقش جهان؛ قلب ایران
میدان نقش جهان که به اسم "میدان امام" نیز شناخته می شود، یکی از بزرگترین و زیباترین میدان های جهان و مهم ترین جاذبه گردشگری شهر اصفهان است. این میدان در دوره سلطنت شاه عباس اول صفوی ساخته شده و به عنوان مرکز حکومت صفویان به شمار می رفته است. میدان نقش جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
ساخت میدان نقش جهان بیش از ۵۰ سال به طول انجامید. در اطراف این میدان بناهای بزرگی از جمله مسجد شیخ لطف الله، مسجد امام، عالی قاپو و بازار قیصریه ساخته شدند. میدان نقش جهان در طول تاریخ شاهد رویدادهای مهمی بوده است از جمله جشن تاجگذاری شاهان صفوی، جنگ ها و مراسم مذهبی.
میدان نقش جهان از جمله نمونه های برجسته معماری صفوی در ایران است. این میدان به شکل مستطیل بوده و طول آن ۱۷۵ متر و عرض آن ۵۶ متر است. در اطراف میدان طاق نماها و ایوان های زیبایی ساخته شده اند که با کاشی کاری و نقاشی تزئین شده اند. در چهار گوشه میدان مناره های بلندی وجود دارد.
علاوه بر میدان اصلی، میدان نقش جهان دارای جاذبه های گردشگری دیگر نیز هستند از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مسجد امام:این مسجد بزرگترین مسجد اصفهان است که در جنوب میدان نقش جهان واقع شده است.
عالی قاپو:این کاخ در شمال میدان نقش جهان واقع شده است و به عنوان دروازه ورودی به مجموعه حکومتی صفویان به شمار می رفته است.
بازار قیصریه:این بازار یکی از بزرگترین و معروف ترین بازارهای ایران است که در شرق میدان نقش جهان واقع شده است.
عجایب هفتگانه ایران باستان؛ میدان نقش جهانباغ ارم شیراز؛ نگینی در دل شهر گلها
باغ ارم شیراز، یکی از زیباترین باغ های ایران و مهم ترین جاذبه گردشگری شهر شیراز است. این باغ در شمال غربی شهر شیراز و در دامنه کوه های شمالی آن واقع شده است. باغ ارم به دلیل معماری منحصر به فرد، فضای سبز بسیار زیبا و تنوع گیاهان به عنوان "بهشت شیراز" معروف است.
تاریخ دقیق ساخت این باغ زیبا مشخص نیست اما براساس توصیف‌هایی از آن در سفرنامه‌های متعلق به سده دهم و یازدهم هجری آمده‌است؛ این باغ در روزگار سلجوقیان و آل اینجو پابرجا بوده و در سال ۱۳۱۷ شمسی، باغ ارم توسط دولت ایران خریداری شد و از آن زمان تاکنون به عنوان یکی از مهم ترین باغ های کشور به شمار می رود.
باغ ارم از جمله نمونه های برجسته معماری ایرانی است. این باغ به شکل تقریباً مستطیل بوده و در چهار طرف آن دیوارهای بلندی وجود دارد. در داخل باغ کانال های آب، حوضچه ها، فواره ها، گلخانه ها و انواع گل ها و درختان وجود دارد. عمارت اصلی باغ در مرکز آن واقع شده است و به عنوان یکی از زیباترین بناهای قاجاری ایران به شمار می رود.
عجایب هفتگانه ایران باستان؛ باغ ارم شیرازمسجد نصیرالملک؛ نگین صورتی شیراز
مسجد نصیرالملک، که به نام "مسجد صورتی" نیز شناخته می شود، یکی از زیباترین مساجد ایران و مهم ترین جاذبه گردشگری شهر شیراز است. این مسجد در دوره سلطنت ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده و به نام علی ملاباشی ملقب به نصیرالملک ساخته شده است. مسجد نصیرالملک به دلیل کاشی کاری های منحصر به فرد و رنگارنگ خود به عنوان "مسجد صورتی" معروف است.
مسجد نصیرالملک از جمله نمونه های برجسته معماری قاجاری در ایران است. این مسجد به شکل تقریباً مستطیل بوده و در دو طرف آن مناره های بلندی وجود دارد. گنبد مسجد نیز از کاشی های رنگی تزئین شده است. اما مهم ترین ویژگی معماری مسجد نصیرالملک، کاشی کاری های منحصر به فرد و رنگارنگ آن است. در این کاشی کاری ها از رنگ های مختلفی از جمله صورتی، نارنجی، آبی و سبز استفاده شده است. نور خورشید که از طریق شیشه های رنگی به داخل مسجد تابیده می شود، فضای بسیار زیبا و روحانی ایجاد می کند.
عجایب هفتگانه ایران باستان؛ مسجد نصیرالملککلیسای وانک؛ ترکیب معماری غربی و ایرانی
کلیسای وانک که در ابتدا سورپ آمنا پرکیچ وانک نامیده می‌شد، بر اساس نام یکی از کلیساهای واقع در جوغا نامگذاری شده است. این کلیسا که در محله جلفای اصفهان واقع شده است، یکی از زیباترین و مهمترین کلیساهای ایران و نمادی از تاریخ و فرهنگ ارامنه در ایران است. کلیسای وانک در زمان شاه عباس دوم ساخته شد و به‌عنوان مرکز مذهبی و فرهنگی ارامنه جلفا به شمار می‌رفت.
کلیسای وانک از جمله نمونه های برجسته معماری ارمنی در ایران است. این کلیسا به شکل صلیب ساخته شده است و دارای گنبدی بزرگ و مناره ای بلند است. نمای خارجی کلیسا با سنگ های تراشیده تزئین شده است و در داخل آن نقاشی های دیواری زیبایی به چشم می خورد.
عجایب هفتگانه ایران باستان؛ کلیسای وانکسخن پایانی درباره عجایب هفتگانه ایران باستان
عجایب هفتگانه ایران باستان گنجینه ای بی نظیر از تاریخ، فرهنگ و هنر این سرزمین هستند. شناخت و مطالعه این آثار باستانی نه تنها باعث آشنایی با گذشته پرافتخار ایران می شود، بلکه درک عمیق تری از توانمندی ها و خلاقیت ایرانیان به همراه می آورد.
گردآوری: بخش گردشگری سرپوش
- 15
- 5
